اندیشکده «شفافیت برای ایران»

گزارش عملکرد نمایندگان مجلس شامل «میزان مشارکت در رای‎گیری‎ها» و «حضور و غیاب»،  مرتبط با مرداد ماه در قالب اکسل توسط «اندیشکده شفافیت برای ایران» منتشر شد. لازم به ذکر است این اطلاعات توسط هیئت رئیسه مجلس به درخواست خود نمایندگان(به صورت داوطلبانه) برای انتشار در اختیار «خبرگزاری خانه‎ملت» قرار می‎گیرد و از این خبرگزاری در قالب عکس از جداول منتشر می‎شود.

نشست تخصصی «الگوهای ایجاد و توسعه شفافیت در بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران» با همکاری معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اندیشکده «شفافیت برای ایران» در تاریخ 13 شهریور 1398 در موزه آیت الله دکتر شهید بهشتی، برگزار گردید. 

فناوری حقوقی از جمله اموری است که در کشورمان مورد غفلت واقع شده‌است و این درحالی است که چند دهه از عمر فعالیت و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ کشور‌های پیشرفته جهان، موسسات و نهادهای داخلی و حتی بین‌المللی در این زمینه می‌گذرد. در این نشست تلاش خواهد شد تا به اختصار فناوری حقوقی و تعاریف آن معرفی شده و علل عدم پیشرفت و توسعه‌ی آن خصوصا در کشور‌های در حال توسعه مورد بررسی قرار گیرد.

ارزش قراردادهای دولتی در سال، به تریلیون‌ها دلار می‌رسد. طبیعی است که بازاری به این وسعت، همواره دستخوش سوء استفاده‌های مختلف می‌شود. یکی از راهکارهای جلوگیری از این سوء استفاده‌ها، شفافیت قراردادهای دولتی و باز کردن داده‌های این قرارداد‌هاست.

اینوسنتیو یک پلتفرم جمع‌سپاری در حوزه تحقیق و توسعه و حل مسائل علمی است که در سال 2001 تاسیس شده است. این پلتفرم به شرکت‌ها کمک می‌کند تا مسائل و معضلات بخش تحقیق و توسعه خودشان را در اختیار جامعه‌ای متشکل از 40 هزار اندیشمند از بیش از 190 کشور جهان قرار دهند و از آنان بخواهند تا راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای رفع این مشکلات ارائه دهند. حدود 60 درصد از جامعه مشارکت کننده در چالش‌های اینوسنتیو دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و یا بالاتر هستند.

چالشی که شرکت گلد کورپ در سال 2000 برگزار کرد مصداقی از کاربرد مدل جمع‌سپاری در عرصه علم و فن‌آوری است. گلد کورپ یک شرکت کانادایی است که در حوزه استخراج طلا فعالیت می‌کند. در اواخر دهه 1990 و طی سال‌های پیاپی، گلد کورپ در رسیدن به سودآوری خوب و دست‌یابی به یک عملکرد مطلوب ناموفق بود.

حوزه فناوری شهروندی یک حوزه علمی اجرایی جدید است. صرف گفتن این که فلان سامانه در فلان کشور نتیجه داده است لزوما در ایران کاربردی نیست. این جلسه ارائه «درآمدی بر فناوری شهروندی» است.

اظهار نظر کارشناسی تیم حقوقی اندیشکده «شفافیت برای ایران» در مورد رأی شعبه ۱۲ دیوان عدالت اداری با موضوع توقف اجرای ماده ۷ مصوبه «مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران»

سرویس MTurk) Amazon Mechanical Turk) یک بازار بر پایه وب و مبتنی بر مدل جمع‌سپاری است که کسب‌وکار‌های مختلف را قادر می‌سازد تا با استفاده از هوش و ظرفیت‌های انسانی، وظایف و کارهایی را که انسان‌ها می‌توانند بسیار اثر بخش‌تر از سیستم‌های رایانه‌ای انجام بدهند محقق کنند. این وب یکی از زیر مجموعه‌های آمازون وب سرویس است که متعلق به شرکت آمازون است.

دوریتوز¹ یک شرکت تولید مواد خوراکی است که در سال 1964 به وسیله هلدینگ Frito-Lay تاسیس شده است. آنچه سبب شهرت دوریتوز شده است کمپین تبلیغاتی این شرکت است که در طول سوپر بل² پخش می‌شد. این شرکت برای تبلیغات خود در 43مین برنامه تبلیغاتی خود که Crash the Super Bowl نام داشت، از مردم خواست تا یک تبلیغ تجاری سی ثانیه‌ای در مورد محصولات شرکت بسازند و برای آنها ارسال کنند. در گام بعدی برنامه‌های تبلیغاتی تولید به رای گذاشته می‌شد. پس از انتخاب بهترین برنامه توسط مردم، برنامه برگزیده در بهترین و پرمخاطب‌ترین زمان پخش تبلیغات در طول مسابقه به نمایش گذاشته شد.³

تهیه‌کنندگان این اثر پاداشی متشکل از پول نقد و مقداری اعتبار برای خرید از فروشگاه دوریتوز دریافت کردند. دوریتوز در دست یابی به هدفش تقریبا موفق بود چرا که این برنامه تبلیغاتی جزء 5 اثر تبلیغاتی برتر آن دوره از مسابقات قرار گرفت.⁴ این شکل از طراحی محتوی تبلیغاتی فرصتی فراهم کرد تا دوریتوز از ایده‌های خلاقانه بیشتری استفاده کند و با آگاهی از ذائقه مخاطبان به انتخاب برنامه تبلیغاتی مبادرت ورزد. لذا شرکت می‌توانست مخاطبان بیشتری نیز جذب کند که منجر به افزایش فروش شرکت می‌شد.

1. ￪ Frito Lay Doritos
2. ￪ Super Bowl: مسابقه سالانه فوتبال آمریکایی قهرمانی لیگ فوتبال ملی (آمریکا)، بالاترین سطح حرفه‌ای فوتبال آمریکایی در جهان می‌باشد.‌ این‌‌‌‌ بازی اوج فصل رقابت‌های لیگ فوتبال آمریکا می‌باشد که در اواخر تابستان سال قبل میلادی آغاز می‌شود. این مسابقه و مراسم‌های جانبی در «یکشنبه سوپر بول» برگزار می‌شود که همین مسابقه در طی سالیان دراز تبدیل به پربیننده‌ترین مسابقه تلویزیونی آمریکا گشته‌است. گرچه زمان پخش این مسابقه تعطیل رسمی نیست، اما در زمان پخش آمریکا بصورت نیمه رسمی تعطیل می‌شود (https://en.wikipedia.org/wiki/Super_Bowl).
3. ￪ Brabham, d. c. (2013), crowdsourcing, London: The MIT Press
4. ￪ بنا به نظر USA Today’s Ad Meter Rankings

زمانی بالا بودن دستمزد عکاسان حرفه‌ای و هزینه بالای تجهیزات پیشرفته عکاسی برای تولید عکس‌های باکیفیت سبب می‌شد تا آژانس‌های سنتی عکاسی، مبلغ بالایی را برای هر تصویر مطالبه کنند. اما حضور استاک فتو و مدل کسب‌وکار خاص آن سبب شد تا این شرکت این حوزه کسب‌وکار را دگرگون کند. 

مسئله‌ی این پژوهش پیرامون شناخت دقیق ماهیت، اصول، مبانی و چارچوب سیاست‌گذاری داده حکومتی باز ناظر به شرایط سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است.

در سال 1396 نسخه اول پیش‌نویس «لایحه شفافیت» در 192 ماده در اقدامی ارزشمند از سوی مرکز بررسی‌های استراتژیک  و معاونت حقوق ریاست جمهوری منتشر شد. اما در مرحله پایانی لایحه‌ای 36 ماده‌ای در تاریخ اول تیرماه 1398 از سوی رئیس‌جمهور محترم به مجلس ابلاغ شد. امری که علی‌رغم پنجره‌های فرصت مختلفی که پیش روی کشور می‌گشاید، با چالش‌هایی نیز مواجه خواهد بود. این گزارش ضمن مقایسه تطبیقی پیش­نویس اول و نسخه ابلاغی لایحه شفافیت، به چند سؤال پاسخ خواهد داد:

1)      لایحه شفافیت در خصوص چیست؟

2)     لایحه شفافیت چه فرصت­هایی به همراه دارد؟

3)     لایحه شفافیت با چه چالش‌هایی روبرو است؟

4)     لایحه شفافیت در نظام حقوقی کشور چه جایگاهی دارد؟

این لایحه تلاشی است برای ایجاد نهادهای سیاسی شفاف که با توزیع و دسترسی به اطلاعات حکومتی و دولتی، زمینه نظارت جمعی را ایجاد کند و تسهیلگر پیشگیری از فساد باشد. این لایحه درصدد کاهش «استتار» اطلاعات سازمانی است. شفافیت به معنای سهیم شدن اطلاعات حاکمیت و عملکرد نظام حکمرانی با مردم و ایجاد یک نظام نظارت عمومی است.

لایحه مصوب هیأت وزیران نسبت به نسخه پیشنهادی تغییرات جدی داشته است. تدوین مبهم برخی از سازوکارها و غفلت از برخی قطعات مهم پازل شفافیت می‌تواند تحقق کامل آن را بی‌نتیجه نماید. حذف بیش از 80 درصد مواد لایحه پیش­نویس اول منجر به حذف برخی از موضوعات مهم از لایحه نهایی حذف شده است. این موارد عبارت­اند از سیاست­های مرتبط با شفافیت تماس­ها، شفافیت سفرهای خارجی، شفافیت دسترسی به اطلاعات خاص (فساد بویژه در نتیجه رانت­های اطلاعاتی شیوع نگران کننده­ای پیدا کرده است)، حمایت از افشاگران فساد و شفافیت سلامت، شفافیت محیط­زیست.