اندیشکده «شفافیت برای ایران»

تنظیم‌گری یکی از مقوله‌های مهم در حکمرانی مطلوب است که نقش مهمی در کارآمدسازی نهادهای عمومی و خصوصی دارد. در همین راستا ارائه‌ای با همین عنوان تهیه کرده‌ایم تا در آن علاوه بر بیان چیستی و ضرورت آن، تنظیم‌گری و اصول و تحولات آن را مورد بررسی قرار دهیم.

به منظور تأمین هدف حکومت داده‌محور و مبتنی بر شواهد بیشتر، GovLab در موسسه آموزش عالیِ مهندسی Tandon در دانشگاه نیویورک، دوره آنلاین «حل مشکلات عمومی با استفاده از داده» را راه‌اندازی کرد که با حمایت بنیاد لورا و جان آرنولد شکل گرفته است.

معدن و صنایع استخراجی یکی از حوزه‌های مهم تولیدی کشور محسوب می‌شود که علاوه بر تأمین مواد اولیه بسیاری از صنایع، در رشد درآمد کشور نیز تأثیر بسیاری دارد. وقوع فساد در این حوزه و ناکارآمد بودن آن علاوه بر آسیب رساندن به اقتصاد کشور می‌تواند بسیاری از منابع را هدر داده و محیط زیست را نیز تخریب کند.

یکی از اصول حکمرانی مطلوب، شنیدن خواسته‌های مردم و پاسخگویی به آن توسط حاکمیت است. متاسفانه در کشور ما، این پدیده آن‌گونه که باید اجرایی نمی‌شود و مسئولین از بسیاری از خواسته‌های مردم بی‌اطلاعند. اما در بسیاری از کشورها، راهی ساده و کارآمد برای این مسئله انتخاب کرده‌اند.

بسیاری از قوانین کشور ما دچار خلأها و نقص‌های جدی هستند، به‌گونه‌ای که این نقص‌ها باعث می‌شود تا انبوهی از قوانین اجرا نشوند. اولین گام برای رفع این نواقص، شناخت آن‌ها است. در همین راستا ارائه‌‌ای با موضوع عارضه‌یابی متون قانونی کشور تهیه کرده‌ایم.

فساد همانند کوه یخی که بخش کوچکی از آن خارج از آب است، پدیده‌ای پیچیده و دارای ابعاد ناشناخته است. به همین دلیل ریشه‌کن کردن فساد تقریبا ناممکن است. شناخت هرچه بیشتر این پدیده، گام اول مبارزه جدی و دقیق با آن است.

انتخابات یکی از وقایع مهم سرنوشت‌ساز برای کشور است. اما در بسیاری از موارد به دلیل اینکه اطلاعات زیادی پیرامون نامزدها وجود ندارد، مردم قادر به شناخت درست آن‌ها و انتخاب بهترین نامزد نیستند. تحقق شفافیت در انتخابات باعث می‌شود تا اطلاعات کافی برای انتخاب بهترین نامزد در اختیار مردم قرار گیرد.

مسئله رشوه، یکی از مسائلی است که تمامی حکومت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. راه‌های مختلفی نیز برای کنترل و پیشگیری از آن وجود دارد. یکی از راه‌های موثر و کم‌هزینه، شفافیت هدایای دریافتی مسئولین است.

شهرداری‌ها نهادهای مهمی در حاکمیت محسوب می‌شوند، زیرا عملکرد آن‌ها به صورت مستقیم بر زندگی مردم تأثیر دارد. اگر شهرداری‌ها ناکارآمد باشند، زندگی روزمره مردم دچار اختلال خواهد شد. به همین دلیل جلوگیری از وقوع ناکارآمدی در شهرداری‌ها بسیار مهم است.

وقوع مشکلات متنوع در حکومت‌های مختلف، امری طبیعی است. آن چیزی که بسیار حائز اهمیت است، کشف را‌ه‌حل مشکلات است. بسیاری از کشورها برای کشف راه‌حل مشکلات خود از مردم کمک می‌گیرند. در همین راستا، ما در ارائه چالش به بررسی یکی از بهترین راهکارهای مشارکت مردم در کشف راه‌حل مشکلات پرداخته‌ایم.

درک دقیق مفهوم شفافیت نیازمند شناخت حوزه‌های کلان آن است. شفافیت به طور کلی به دو حوزه شفافیت سیاسی و شفافیت اقتصادی تقسیم می‌شود. در این ارائه تلاش کرده‌ایم تا ضمن بیان تمایز بین دو حوزه کلان شفافیت، شفافیت اقتصادی و ملزومات آن را معرفی کرده و علاوه بر معرفی سامانه‌های کلان این حوزه، وضعیت کشور در این حوزه را مورد بررسی قرار دهیم.

نظام سلامت از مهمترین نهادهای حاکمیت در یک کشور به شمار می‌آید. چرا که مستقیما با زندگی و سلامت مردم در ارتباط است. هرگونه فساد یا ناکارآمدی در این نهاد می‌تواند جان افراد بسیاری را به خطر بیاندازد. به همین دلیل، تحقق شفافیت در نظام سلامت به عنوان عامل کارآمدی و پیشگیری از فساد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

شفافیت از جمله مباحثی است که وابستگی بسیار زیادی به فناوری و رشد تکنولوژی دارد. به‌گونه‌ای که مصادیق این مفهوم با تغییرات فناوری دچار تغییر می‌شوند. به همین دلیل برای فهم دقیق شفافیت نیاز است تا آشنایی اولیه‌ای با فناوری‌های روز دنیا داشته باشید.