اندیشکده «شفافیت برای ایران»

همواره مشارکت در امر تأمین سلامت فردی و اجتماعی یکی از اهداف نظامهای سلامت بوده و هست. در جمهوری اسلامی ایران با شکل گیری شبکه های بهداشت و نظام ارجاع تا حدی به این نیاز پاسخ گفته شد. در سالهای اخیر نیز یکی از اهداف طرحهایی مانند پزشک خانواده، افزایش مشارکت مردم در امر بهداشت بوده که متأسفانه در عمل با موفقیت چشمگیری مواجه نشده است. ایجاد شبکه‌های بهداشت گرچه از نوآوریهای درخور نظام سلامت ایران در زمان خود بوده امّا از اقتضائات مربوط به آن زمان پیروی می‌کرده است بنابراین امروزه با وجود فناوریهای اطلاعاتی نوین، باید شیوه‌های جدیدی برای مشارکت مردم اتخاذ گردند. نظام طبّ ملّی انگلستان (NHS) یکی از پیشگامان در این عرصه میباشد. وبسایت NHS.UK یکی از وبسایتهای اصلی زیرمجموعه طب ملی انگلستان است که خود را با عنوان «انتخاب (Choice)» معرفی میکند.

وقتی که باید دانشگاه آینده ی خود را انتخاب کنید یا وقتی که مردد هستید از بین چند دانشگاه که پذیرفته شده‌اید کدام را انتخاب کنید، قطعا یکی از بهترین راهکارها این است که با دانشجویان و آموزش‌دیدگان آن دانشگاه مشورت کنید. در انتخاب شما البته فارغ از وضعیت علمی دانشگاه، کیفیت خوابگاه‌ها و فضای فیزیکی دانشگاه تأثیرگذار است. در مطلب قبل سایتی را به شما معرفی کردیم که عمدتا از نظر مالی به انتخاب دانشجویان کمک می‌کرد. در این مطلب سایتی(studentcrowd.com) را مرور خواهیم کرد که از نظرات دانشجویان هر دانشگاه برای انتخاب و تصمیم‌گیری بهتر بهره برده است.

در کشورهایی مانند انگلستان که ارائه خدمات سلامت ملّی و دولتی است و مردم از لحاظ هزینه­‌های سلامت دچار مشکل نیستند، شفافیت نظام سلامت توانسته در حیطه‌­های دیگری مثمر ثمر گردد. با انتشار اطلاعات نرخ مرگ و میر جراحان قلب در انگلستان، میزان این مرگ و میر به 50درصد کاهش یافت.

سامانه چالش، سامانه‌ای است که با استفاده از داده باز، بستری برای مشارکت مردم برای ارائه راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات اجتماعی فراهم می‌کند.

همانطور که در کلیپهای آشنایی با شفافیت با وبسایتهای عرضحال نویسی عمومی یا دادخواست نویسی عمومی در انگلستان و آمریکا آشنا شدید، در این پست یک نمونه عملی از خدمت حکومتی را با شما در میان میگذاریم.

مجله سیاست‌گذاری و اینترنت متعلق به موسسه اینترنت(مطالعات اینترنت) دانشگاه آکسفورد است. سایت این مجله به نشانی http://blogs.oii.ox.ac.uk/policy/   مطالبی را که مربوط به رابطه‌ی سیاست‌گذاری عمومی و اینترنت باشد، منتشر می‌کند. لازم به ذکر است این نوشته‌ها در مجله‌ی مذکور هم منتشر می‌شوند. شما می‌توانید از طریق نشانی https://mc.manuscriptcentral.com/POI مقالات خود را برای ارزیابی و چاپ در این مجله ارسال نمایید.

این مجله که از معتبرترین مجلات در حوزه فعالیت خود می‌باشد، مطالبی هم در زمینه‌ی شفافیت و داده‌باز منتشر می‌نماید. شما می‌توانید مطالبی که کلید‌واژه‌ی شفافیت دارند را در نشانی http://blogs.oii.ox.ac.uk/policy/?s=transparency&x=0&y=0 و مطالبی که کلیدواژه‌ی داده‌باز دارند را در نشانی http://blogs.oii.ox.ac.uk/policy/?s=open+data&x=0&y=0 دنبال نمایید.

آیا شما تابه‌حال مطلبی برای این مجله ارسال کرده‌اید؟ آیا مقاله‌ی قابل‌توجهی از این مجله خوانده‌اید؟ تجربه‌ی خود را با ما هم به اشتراک بگذارید. انشا الله در آینده برخی مطالب این مجله را باهم بررسی خواهیم نمود.

ارائه اطلاعات پارلمان، نوعی شفافیت را ایجاد می‌کند که نتیجه آن اعتماد به فرایند، مشارکت مردم در ارزیابی و در نتیجه افزایش کارآمدی و کاهش فساد آن نهاد خواهد بود. اما نحوه ارائه این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان یکی از بهترین نمونه‌های موجود، پایگاه داده پارلمان انگلستان را معرفی می‌کنیم. 

پایگاه داده‌باز حکومت انگلستان در مطلبی به بررسی کاربردهای کلان‌داده در سطح محلات، مناطق و شهرها پرداخته و نمونه‌هایی برای آن ذکر کرده است.

برای مطالعه‌ی این مطلب با عنوان "Open Data Champion" به پیوند زیر مراجعه کنید:

http://data.gov.uk/blog/open-data-champions

نظر شما چیست؟

آیا این کاربردها مطابق با نیاز ساکنان کلان‌شهرهای ایران قابل پیاده‌سازی است؟

شما چه مثال‌های دیگری برای کاربرد داده‌باز در زندگی رزمره می‌شناسید؟

هر چند نقش شفافیت در مبارزه با فساد بی‌بدیل است، اما کاربرد آن تنها به این حوزه محدود نمی‌شود. ایجاد شفافیت یکی از بسترهای مهم مشارکت‌گیری عمومی برای ارتقاء ابعاد گوناگونی از حکمرانی، از جمله حوزه قانون‌گذاری است. در ادامه مایلیم یکی از تجارب کشور انگلستان در این حوزه را معرفی نماییم.

Snell یک شرکت بزرگ خصوصی در انگلستان است که خدمات سخت افزاری و نرم افزاری رسانه ای و دیجیتال ارائه میدهد. این شرکت در سال 2011 سندی بنام Anti-Bribery and corruption Policy منتشر کرده است که در آن سند خط مشی های خود را در قبال رشوه و فساد در شرکت را مشخص کرده است.

در ابتدای این جزوه سخن یکی از اعضای هیئت مدیره نقل شده است:

"Snell takes a zero-tolerance approach to bribery and corruption and we are committed to conducting our business in an honest and ethical manner. We have adopted this policy to communicate this message and to assist those working for us to uphold it.”

"اسنل یک رویکرد بدون تحملی (zero-tolerance) را در قبال رشوه و فساد اتخاذ میکند و ما متعهد شده ایم تا کسب و کار خود را در مسیری صادقانه و اخلاقی پی بگیریم. ما این خط مشی را اتخاذ کرده ایم تا با این پیام ارتباط برقرار کنیم و به کسانی که به ما کمک میکنند و برای ما کار میکنند کمک کنیم تا این سیاست ها را تقویت کنند. "

شفافیت در بخش کسب و کار و تجارت یکی از مهمترین بخشهای شفافیت بشمار می آید، چرا که در هر کشوری بخش اعظمی از اقتصاد آن کشور بدست سازمان های خصوصی است، لذا شفافیت و مبارزه با فساد در هر کدام از این سازمانها بمعنای تجارت سالم تر، تولید بیشتر، عملکرد کارآتر و کارآمد تر است.

دولت انگلستان با انتشار سندی بنام Open Data White Paper; Unleashing the Potential نظرات خود را درباره شفافیت و داده باز و همچنین نحوه ایجاد شفافیت و دسترسی به اطلاعات در دولت تشریح کرده است. اما در این پست به این متن بسیار جالب نمیپردازیم!

در ضمیمه این جزوه فلوچارت نحوه درخواست داده از دولت را در دولت انگلستان شرح کرده است. این فلوچارت توسط "شفافیت برای ایران" ترجمه و طراحی مجدد شده و در اختیار شما قرار میگیرد. (برای دریافت فلوچارت، روی عکس کلیک کنید).

سایت رسمی دولت انگلستان (www.gov.uk) حقیقتاً سایت ممتازی است! گشتی در این سایت نمایان می‌کند که چرا رتبه یک شفافیت و دولت الکترونیک به این کشور تعلق گرفته است؛ حضور یکجای دستگاه‌های اطلاعاتی، سادگی و سهولت دسترسی به اطلاعات یا نیازهای مختلف، انسجام در ارائه گزارش‌ها و خدمات، و ... از ویژگی‌های این درگاه واحد دولت الکترونیک (e-Government Single Window) است. در این پست مایلیم تنها ابعادی از این سایت را معرفی نماییم.

An official site of the British Prime Minister's Office

سایت رسمی شفافیت دولت انگلستان. در این سایت لیست برنامه‌های کلیه وزارتخانه‌ها و مراکز دولتی و نیز چگونگی تحقق آنها ارائه می‌گردد: