اندیشکده «شفافیت برای ایران»

پایگاه اینترنتی پول و سیاست و شفافیت یکی از نهادهایی است که برای شفافیت در سیستم مالی دنیای سیاست فعالیت می‌کند. این پایگاه در اعلامیه‌ی خود گفته است که وابستگی انتخابات به پول یک مسئله‌ی فسادآور است و آن‌ها قصد دارند تا با اختصاص یک تلاش بین‌المللی به این موضوع، آن را شفاف کنند.

در این پایگاه هم‌چنین با نقشه‌ای از دنیا رو‌به‌رو می‌شوید که کشورها را برطبق موازین شفاف‌سازی بررسی آماری کرده است.  و با انتخاب یک کشور می‌توانید گزارش‌هاو داده‌های مبسوطی از میزان و کیفیت شفاف‌سازی در این کشور را مطابق با مجموعه‌ای از شاخص‌ها در اختیار داشته باشید. شاخص‌هایی از قبیل:

• بودجه عمومی مستقیم و غیرمستقیم
• محدودیت‌های مشارکت و مخارج
• گزارش و افشای عمومی
• بازیگران شخص ثالث
• نظارت و اجرا

این پایگاه به‌تازگی پیش‌نویسی از اعلامیه‌ی خود را آماده کرده است و از تمامی فعالین این حوزه خواسته است تا بازخوردهای خود را نسبت به آن اعلام کنند. در توضیحات این پیش‌نویس آمده است که آن را در مشارکت با نهادهای مختلف ملی و بین‌المللی نوشته‌اند.

در این بیانیه به مواردی اشاره شده است که شاید در آینده، تمرکز این پایگاه اینترنتی را به خود اختصاص ‌‌دهند:

• شناختن نهادهای سیاسی عادلانه‌ی پاسخگو و هم‌چنین فرآیند انتخابات برای شکوفایی دموکراسی ضروری است.
• شناختن نقش مهمی که احزاب سیاسی و نامزدهای انتخاباتی به‌عنوان نمایندگان منافع عمومی در گسترش دموکراسی بازی می‌کنند.
• اهمیت شناخت نقش مهمی که دسترسی به منابع مالی در دموکراسی نوین و فعالیت‌های سیاسی بازی می کند.
• اهمیت دانستن این موضوع که شفافیت در ساختارهای مالی و سیاسی، کاهش فساد را به دنبال دارد.
• اهمیت دانستن این مسئله که ترویج فرآیند مساوات در ساختارهای سیاسی مالی، مشارکت عمومی را در رویدادهای سیاسی افزایش داده و موجب رشد منافع عمومی می‌گردد.
• اهمیت دانستن این موضوع که نقش فزاینده ی دسترسی به اطلاعات و داده‌ها، تکنولوژی و اینترنت، می‌تواند شفافیت در ساختارهای سیاسی‌ مالی را توانمند کند.
• اهمیت وقوف بر امر نظارت در مبارزه ی با تهدیدهای پول در سیاست و افزایش پاسخگویی مسئولین و دستگاه‌ها.
• اهمیت دانستن این موضوع که فرآیند بازکردن، چیزی فراتر از افشای اطلاعات است و با خود مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی در ساختارهای سیاسی را به همراه خواهد داشت.

در این پیش‌نویس  هم‌چنین به حق برابر مردم برای مشارکت در فعالیت‌های سیاسی اشاره شده است و نوشته شده است که مسئولان سیاسی موظف هستند تا به‌گونه‌ای سیاست‌های خود را تنظیم و پشتیبانی کنند تا همه‌ی شهروندان به طور یکسان از این حق بهره‌مند شوند خصوصا شهروندانی که به‌دلیل عدم آموزش صحیح و عدم دسترسی به اطلاعات از مشارکت در فعالیت‌های سیاسی محروم ماده‌اند. از مسائل دیگری که مورد توجه این اعلامیه قرار گرفته است تلاش برای کاهش نقش کمک‌های مالی در سیاست، تلاش برای جلوگیری از فساد و تهدیدهای مالی در سیاست و حمایت از حق دسترسی به اطلاعات مالی سیاسی می‌باشد.

سخن پایانی:

پیش‌نویس اعلامیه‌ی پایگاه پول، شفافیت و سیاست حاوی نکاتی کلی و اساسی درباره‌ی اهمیت نقش شفافیت و دسترسی به اطلاعات در کاهش فساد و افزایش پاسخگویی در دنیای سیاست است. در سال‌های اخیر اختلاس‌ها و فسادهای مالی بسیاری نیز در کشور ما رخ داد که باعث کاهش اعتماد مردم به حکومت و ساختار نظارتی گشت و مانعی را در مقابل رشد و پیشرفت کشور قرار داد. مشابه این اتفاقات در بسیاری از کشورهای دنیا رخ داده است و آن‌چه که متفکرین دنیا در پی راه حل به آن رسیده‌اند نه افزایش دستگاه‌های نظارتی که نظارت توسط همه‌ی مردم است. به‌نظر شما آیا شفافیت می‌تواند به‌عنوان یک راه حل نهایی برای این مشکل برگزیده شود؟