از آنجایی که خدمات سلامت کالای بی‌کشش به شمار می‌آیند، ارائه‌دهندگان خدمات سلامت میتوانند قیمت خدمات را تا جای ممکن افزایش دهند و مردم راهی به جز خرید خدمت ندارند. یکی از تاکتیکها برای کاهش دادن مخارج، افزایش شفافیت قیمت در خدمات سلامت با هدف کاهشِ کلّی قیمتها است.
| نوع محتوا | ادبیات علمی |
| موضوع | شفافیت |
| بخش | نظام سلامت |
| منتشر کننده | شفافیت برای ایران |
یکی از بزرگترین مشکلات بازار آزاد در بخش سلامت، منتج شدن آن به هزینه سنگین خدمات است. از آنجایی که خدمات سلامت کالای بی‌کشش به شمار می‌آیند، ارائه‌دهندگان خدمات سلامت میتوانند قیمت خدمات را تا جای ممکن افزایش دهند و مردم راهی به جز خرید خدمت ندارند. اکثر کشورها ساختارهای نظارتی پر هزینه‌ای برای کنترل بخش خصوصی ایجاد میکنند امّا در امریکا که خدمات سلامت مبتنی بر بازار آزاد ارائه میشوند، این وضعیت به مشکل بزرگی برای مردم این کشور تبدیل شده است. یکی از تاکتیکها برای کاهش دادن مخارج، افزایش شفافیت قیمت در خدمات سلامت با هدف کاهشِ کلّی قیمتها است؛ یعنی انتشار قیمت‌هایی که ارائه‌دهندگان مطالبه میکنند و یا هزینه‌ای که یک بیمار حاضر است برای خدمات پزشکی پرداخت کند. بیش از 30 ایالت در ایالات متّحده امریکا در حال ایجاد یا پیگیری وضع قانون برای افزایش شفافیت هستند (سینایکو و رُزنتال، 2011).
بیشتر مصرف کنندگان از تفاوت زیاد در قیمت خدمات سلامت آگاه نیستند.
یکی از دلایل عمده برای ایجاد شفافیت در نظام سلامت امریکا، اختلاف زیاد قیمتها است. این اختلاف حتّی در بین رویه‌های نسبتاً معمولی نیز وجود دارد. برای مثال در ایالت ماساچوست امریکا در سالهای 2006 و 2007 قیمت MRI از ستون فقرات بدون استفاده از مادّه‌ی حاجب، از 450 دلار الی 1675 دلار متفاوت بود. از آنجایی که عموم مصرف‌کنندگان از چنین تفاوت فاحشی ناآگاه هستند، انتشار اطّلاعات قیمتها این امکان را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار میدهد تا با آگاهی از قیمتها به خرید بپردازند و ارائه‌دهندگانی را انتخاب نمایند که کمترین قیمت را پیشنهاد میدهند. همچنین شفافیت تا اندازه‌ای به تحریک رقابت در قیمتها در سمت عرضه منجر می‌شود و ارائه‌کنندگانی که قیمت بالایی پیشنهاد میکنند را مجبور می‌کند تا قیمت خود را کاهش دهند (و یا سالیانه مبلغی کمتری به قیمت خود بیافزایند.) تا بتوانند رقابتی باقی بمانند. بنابراین انتشار این اطلاعات هم در کاستن از اختلاف قیمتها کمک کند و هم در پایین آوردن سطح قیمتها. طرفداران این مسئله عنوان میکنند همانطور که مصرف‌کنندگان در خرید سایر کالاها و خدمات، با آگاهی از قیمت آنها، کالاها یا خدمات را با یکدیگر مقایسه میکنند، در خرید خدمات سلامت نیز نباید تفاوتی باشد. تصوّر کنید بدون دانستن قیمت کالاهایی مانند خانه، ماشین و یا رایانه به خرید آنها اقدام کنید! (سینایکو و رُزنتال، 2011)
کلیپ جالب و بسیار کوتاهی از healthsparq در رابطه با خرید خدمات بهداشتی و درمانی
با این حال خدمات سلامت از برخی جهات مهم با دیگر کالاها تفاوت دارد که بر واکنش بیماران نسبت به اطلاعات قیمتها تأثیر می‌گذارد. اوّل آنکه اکثر بیماران بیمه هستند بنابراین مبلغ کمی از هزینه‌های خدمات درمانی خود را میپردازند که این مسئله منجر به سرکوب انگیزه مصرف‌کنندگان به خرید خدمات ارزان‌تر می‌شود. دوم آنکه بیماران به همان اندازه که درباره قیمت خدمات نگرانند، در باب کیفیت خدمات خود نیز نگران هستند و ارزیابی کیفیت خدمات سلامت به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر از ارزیابی کیفیت سایر کالاها می‌باشد. در اغلب موارد اطلاعات به‌هنگام و برجسته‌ی کیفیت در دسترس نمی‌باشد؛ بنابراین بیماران ممکن است از شاخص قیمت بعنوان نماینده‌ای (proxy) از شاخص کیفیت استفاده نمایند. اعتقاد به اینکه خدمت با قیمت بالاتر قطعاً باید بهتر باشد به اندازه‌ای قدرتمند بوده است که توانسته موجب بهبود درمان بیماران از طریق دارونما شود (وابر، شیو و کارمون، 2008). علاوه بر این موارد، کمبود اطلاعات مستقل درباره کیفیت خدمات میتواند موجب تقویت انگیزه بیماران در جهت اعتماد به توصیه پزشکان در زمینه ارائه‌دهنده مناسب شود و ممکن است بیماران مایل نباشند تا به خاطر هزینه‌ای اندک، برخلاف توصیه پزشک خود عمل کنند (سینایکو، 2011). در نهایت اندازه‌گیری قیمت خدمات پزشکی از دیگر کالاها متفاوت است چرا که پیشبینی دقیق جزئیات خدماتی که یک بیمار به آن نیاز خواهد داشت اغلب دشوار است. به همین دلیل میانگین قیمت برای یک رویه یا خدمت مشخّص، تصویر درستی از هزینه‌ی واقعی بیمار به دست نمیدهد و ممکن است نشانگر گمراه‌کننده‌ای برای هزینه‌های متفاوت باشد (سینایکو و رُزنتال، 2011).
امّا در طرف عرضه نیز نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه ارائه‌دهندگان میتوانند بگونه‌ای به شفافیت قیمتها واکنش نشان دهند که منجر به افزایش قیمتها شود. در صورتی که واکنش مصرف‌کنندگان به اطلاعات رقابتی قیمتها ضعیف باشد، ارائه‌کنندگان قیمتهای پایین‌تر در یک بازار معیّن ممکن است به فکر افزایش قیمتهای خود تا سطح همتایان گران‌فروش‌تر خود بیافتند که در نهایت با وجود کاهش اختلاف در قیمتها، منجر به افزایش کلّی قیمتها می‌شود. امکان وقوع چنین اتفاقی بطور وسیع نامعلوم است چرا که ارائه‌دهندگان ارزان‌فروش احتمالا فاقد قدرت لازم در بازار برای ایجاد چنین تقاضایی هستند (احتمالاً به همین دلیل قیمت خدمات آنها از ابتدا نیز پایین بوده است). همچنین امکان دوام چنین اثری در طول زمان نیز روشن نیست. در بازارهای رقابتی معقول، خریداران باید بتوانند با استفاده از اطلاعات قیمت به ارائه‌دهندگان فشار آورند تا قیمتهای خود را کاهش دهند (سینایکو و رُزنتال، 2011).
در حال حاضر شواهد بسیار کمی درباره اثر شفافیت قیمتها بر خدمات سلامت وجود دارد که بخشی از آن به دلیل نوظهور بودن چنین تلاش‌هایی است. مطالعه‌ای درباره تجربه‌ی جدید ایالت نیوهمپشایر امریکا، یک سال پس از انتشار اطلاعات قیمت 30 رویه پزشکی (اغلب مربوط به تصویربرداری و جراحی سرپایی)، کاهشی را در گستره اختلاف قیمتها نشان نداده است (تو و لاور، 2009). شاهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف‌کنندگان برای نسخه‌های دارویی، نوع کمتر پیچیده‌ای از خدمات پزشکی، زمانی اقدام به خرید میکنند که توانایی پرداخت قسمت اساسی هزینه‌های خدمات خود را داشته باشند (هسو و همکاران، 2008). اگر اقدامات شفافیت به سمت چنین مصرف‌کنندگانی و همچنین به سمت رویه‌های کمتر پیچیده نشانه روند میتوانند اثرات خود را افزایش دهند.
در نهایت باید گفت که تلاش در جهت افزایش خریدهای آگاهانه‌تر و همچنین کاهش مخارج از طریق برنامه‌های شفافیت قیمت همواره جذّاب و مورد استقبال بوده‌اند چرا که این دست اقدامات میتوانند بدون دخالت و مختل کردن نظام پرداخت کنونی اجرا شوند. همچنین رویکردهای مبتنی بر بازار در اصلاحات خدمات سلامت، معمولاً از کثرت حمایتهای سیاسی بهره میبرند (سینایکو و رُزنتال، 2011).
