گروه «شفافیت برای ایران» با توجه به لایحه پیشنهادی قانون انتخابات، پیشنهادات خود را برای دستیابی هر چه بیشتر به اصول سیاستهای ابلاغی رهبر معظم انقلاب ارائه کرده است. بر این اساس سعی شد با رویکرد تغییر حداقلی در مواد، به طوری که شاکلهی کلی لایحهی جامع انتخابات بر هم نریزد، از ظرفیت نظارت عمومی در راستای دستیابی هر چه بیشتر به اصول این لایحه بهره گرفته شود.
نوع محتوا | ایدهها و پیشنهادات |
موضوع | انتخابات |
منتشر کننده | شفافیت برای ایران |
موارد غیرمالیای که حین یا بعد از شروع رأگیری روی سامانه اختصاصی انتخابات ثبت میشود
انتشار اسامی اشخاصی که برای قرائت آراء جایگزین اعضای شعب میشوند
هرگاه یکی از شعب اخذ رأی به هر علت از عهده قرائت آرا و تکمیل صورتجلسه بر نیاید، هیأت اجرایی میتواند با انتخاب تعدادی از اعضای هیأت اجرایی نسبت به شمارش و قرائت آرا و تکمیل صورتجلسه شعبه با هماهنگی هیأت نظارت اقدام نماید، اسامی اشخاص معرفی شده بر اساس این ماده، حوزه و شعبهی انتخاباتی آنها در سامانهی اختصاصی انتخابات در دسترس عموم مردم قرار خواهد گرفت.
انتشار تصاویر اوراق امضا شده توسط مسئولان انتخابات
در مواردی که امضای اعضای هیأت اجرایی و شعب اخذ رأی در قانون انتخابات پیش بینی شده، امضای ناظر یا ناظرین نیز لازم است. تصویر کلیه اوراقی که توسط مقامات مذکور در این ماده تایید شدهاند باید در سامانه اختصاصی انتخابات در دسترس عموم مردم قرار گیرند.
انتشار گزارشهای هیات نظارت به هیات مافوق در خصوص ترتیب اثر ندادن مسئولان نسبت به تخلفات
هیأت مرکزی نظارت در سراسر کشور و هیأتهای نظارت در حوزه مسئولیت خود بر کیفیت انتخابات نظارت کامل دارند و در هر مورد که سوء جریان یا تخلفی را مشاهده کنند، کتباً به مسئولین اجرایی تذکر خواهند داد. فرمانداران و بخشداران موظفند بلافاصله با طرح موضوع در هیأت اجرایی براساس مواد این قانون نسبت به رفع اشکال اقدام نمایند و چنانچه مسئولین یاد شده نظرات آنان را مدنظر قرار ندهند، هیأتهای نظارت مراتب را به هیأت نظارت مافوق گزارش خواهند کرد و یک نسخه از این گزارش را روی سامانه اختصاصی انتخابات قرار خواهند داد.
گزارش مکتوب مسئول مربوطه در قبال اعلام تخلف نمایندگان نامزدها
نمایندگان نامزدها در صورت هرگونه اعتراض یا مشاهده تخلف، مراتب را کتباً به هیأتهای اجرایی و نظارت یا نماینده فرماندار یا ناظر شعبه اعلام مینمایند. مقامات مذکور در صورتی که تخلف را احراز کردند باید اقدامات لازم قانونی را صورت دهند و گزارش اقدامات خود را به صورت مکتوب به نمایندگان نامزدها تسلیم کنند تصویرکلیه گزارشات در سامانه انتخابات بارگذاری خواهد شد.
انتشار صورتجلسات رسیدگی به شکایات هیات های اجرایی
هیأت نظارت استان در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا پس از دریافت صورتجلسات نتایج رسیدگی به شکایات هیأتهای اجرایی و انتشار آنها در سامانه اختصاصی انتخابات، حداکثر ظرف مدت (ده) روز، نتیجه نهایی انتخابات را پس از کسب نظر هیأت عالی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی به فرمانداری یا بخشداری ذیربط اعلام مینمایند و فرمانداری یا بخشداری مزبور نتیجه نهایی را از طریق آگهی و سامانه به اطلاع عموم مردم میرساند.
انتشار نتایج انتخابات به تفکیک هر حوزهی انتخابیه
هیأتهای اجرایی مراکز حوزههای انتخابیه موظفند بلافاصله پس از خاتمه رأیگیری و شمارش آرا نتایج حاصله را با نتایج حاصله هیأتهای نظارت حوزه انتخابیه خود تطبیق داده و طی صورتجلسهای به وزارت کشور ارسال و سپس از طریق رسانههای گروهی و انتشار آگهی اعلام نمایند. نتایج اعلام شده از طرف هر یک از حوزههای انتخابیه باید بهصورت مستقل در سامانه اختصاصی انتخابات درج میشود.
انتشار صورتجلسه تخلف نمایندگان نامزدها
نمایندگان نامزدها حق تبلیغ له یا علیه هیچ یک از نامزدها یا دخالت در انجام وظایف اعضای شعب اخذ رأی را نداشته و در صورت تخلف با تنظیم صورتجلسه نماینده فرماندار و ناظر شعبه ضمن اخذ کارت یا معرفی نامه از شعبه اخذ رأی مربوطه اخراج شده و مراتب جهت اجرای ماده (۱۴۶) به مقامات قضایی اعلام خواهد شد. صورتجلسه مربوطه به همراه امضا و نام نماینده فرماندار یا ناظر شعبه در خصوص این تخلف روی سامانه اختصاصی انتخابات قرار داده میشود.
موارد مالی که روی سامانه اختصاصی انتخابات قرار میگیرد:
معرفی نماینده مالی هر نامزد و ممنوعیت فعالیت مالی قبل از تعیین این نماینده
هر نامزد انتخابات پس از ثبتنام مکلف به افتتاح حساب و معرفی یک نفر بعنوان نماینده مالی به کمیسیون ساماندهی تبلیغات انتخاباتی است.
تبصره - قبل از برگزاری هر انتخابات بانک مرکزی جمهوری اسلامی مکلف به تعیین بانک عامل جهت افتتاح حساب نامزدهای انتخابات میباشد.
تبصره 2: هرگونه فعالیت مالی قبل از تعیین نماینده مالی تخلف محسوب شده و نامزد انتخاباتی مسئول میباشد. این تخلف در سامانه وزارت کشور در دسترس عموم مردم قرار میگیرد.
انتشار منابع مالی انتخاباتی
منابع مالی و غیرمالی انتخاباتی هر یک از نامزدها میباید معرفی شده و میزان هزینهای که از هر یک از منابع ناشی میشود به صورت تفکیک شده در سامانه اختصاصی انتخابات در دسترس عموم مردم قرار گیرد. اعلام این منابع بر مبنای اصل صحت و خوداظهاری بوده و در صورتی به هر نحوی از انحاء خلاف اظهارات نامزد انتخاباتی محرز شود، این موضوع به نحوی که مبین خوداظهاری غلط نامزد انتخاباتی باشد در سامانه منتشر میشود.
مشخص شدن هویت کمککنندگان مالی نامزدها
هویت کمککنندگان مالی نامزدهای انتخاباتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی میباید به صورت تفکیک شده در سامانه اختصاصی انتخابات در دسترس عموم مردم قرار گیرد.
اعلام عمومی هزینههای برگزاری انتخابات:
شفافیت چگونگی هزینهکرد اعتبارات توسط وزارت کشور
اعتبارات داراییهای تملیکی و هزینههای انتخابات بصورت صد در صد به وزارت کشور تخصیص مییابد و قوانین بودجه سالیانه نافی آن نخواهد بود و هزینه کرد آن خارج از شمول قانون محاسبات عمومی میباشد. در هر صورت کلیه اعتبارات و نحوه هزینهکرد مربوط به انتخابات در سامانه اختصاصی انتخابات در دسترس عموم مردم قرار میگیرد.
انتشار مجوزهای مقات ذی صلاح در خصوص استفاده از اماکن دولتی و عمومی برای تبلیغات
استفاده از اماکن دولتی و عمومی مشروط به اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح و پرداخت هزینه برابر، برای تمامی نامزدها و طرفداران آنان بلامانع است. تصویر مجوزهای مذکور در این ماده در سامانه اختصاصی انتخابات در دسترس عموم قرار میگیرد.
اعلام عمومی دلایل و مستنداتِ ابطال انتخابات یا آراء برخی از حوزهها:
انتشار دلایل و مستنداتی که شورای نگهبان بر اساس آن انتخابات را متوقف میکند
چنانچه شورای نگهبان به دلایلی انتخابات ریاستجمهوری را در سراسر کشور متوقف یا باطل اعلام نماید، وزارت کشور با کسب نظر شورای نگهبان در اولین فرصت مناسب نسبت به تجدید انتخابات اقدام مینماید.
تبصره: تمامی دلایل و مستندات مذکور در این ماده که باعث توقف یا ابطال انتخابات شده است میباید توسط شورای نگهبان به وزارت کشور ارائه شود تا در سامانه اختصاصی انتخابات در دسترس عموم مردم قرار گیرد.
انتشار دلایل توقف انتخابات توسط شورای نگهبان
چنانچه شورای نگهبان در هر یک از مراحل انتخابات تخلفاتی مشاهده کند که به صحت انتخابات خدشه وارد سازد، مراتب را به وزارت کشور اعلام میدارد. وزارت کشور باید نسبت به رفع آنها اقدام نماید و در صورت عدم رفع اشکالات، شورای نگهبان نسبت به توقف انتخابات در سراسر کشور و یا بعضی از حوزههای انتخابیه اتخاذ تصمیم نموده و دلایل و مستندات خود را از طریق وزارت کشور روی سامانه اختصاصی انتخابات قرار داده و اعلام عمومی میکند. نظر شورای نگهبان در این مورد قطعی و لازمالاجرا است.
انتشار آمار آراء باطله به تفکیک دلایل باطله بودن
در موارد زیر با تأیید هیات نظارت یا نماینده آن هیأت برگهای رأی باطل و جزو آرای ماخوذه محسوب نشده و مراتب در صورتجلسه قید و آرای مذکور ضمیمه صورتجلسه میشود.
- صندوق فاقد پلمپ انتخاباتی بوده یا شرایط عمومی آن که در صورتجلسه آماده سازی صندوق ذکر شده مخدوش و دستکاری شده باشد.
- آرایی که زاید بر تعداد تعرفه مصرف شده باشد که به قید قرعه از کل برگهای رأی کسر میگردد.
- آرایی که با تقلب و تزویر به دست آمده باشد.
- آرایی که فاقد مهر انتخاباتی (اجرایی یا نظارتی) باشد.
- آرایی که روی ورقه ای غیر از برگ رأی نوشته شده باشد.
- آرای کسانی که به سن قانونی رأی دادن نرسیده باشند.
- آرایی که با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشد.
- آرایی که با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد.
- آرای افرادی که بیش از یکبار در یک انتخابات رأی داده باشند.
- آرایی که از طریق خرید و فروش یا تهدید بدست آمده باشد.
تبصره ۱: در صورتی که صندوق اخذ رأی فاقد برگههای رأی یا برگهای تعرفه باشد، کل آرای مندرج در صورتجلسه آن باطل بوده و جزو آرای مأخوذه محسوب نخواهد شد.
تبصره ۲: در انتخاباتهای همزمان، قبل از شمارش آرا لازم است آرایی که اشتباهاً به صندوق غیر مرتبط ریخته شده با حضور ناظران به صندوق مربوط انتقال داده شود.
تبصره 3: آمار آراء باطله به تفکیک دلایل دهگانه مذکور در این ماده و به تفکیک هر استان روی سامانه اختصاصی انتخابات قرار میگیرد.