اندیشکده «شفافیت برای ایران»

زمانی که در سال 2006 بنیاد  Sunlight حمایت از دولت‌ها به منظور باز کردن مجموعه داده‌ها و در دسترس قرار گرفتن آن‌ها به صورت آنلاین را در دستور کار خود قرار داد، ما قالب کاری خود را داشتیم. اطمینان نداشتیم کدام مانع رعب‌آورتر است: چالش فنی یا چالش بوروکراتیک (اداری).

استیفن لاریک، مدیر بخش شهرهای باز بنیاد سان‌لایت:

زمانی که در سال 2006 بنیاد  Sunlight حمایت از دولت‌ها به منظور باز کردن مجموعه داده‌ها و در دسترس قرار گرفتن آن‌ها به صورت آنلاین را در دستور کار خود قرار داد، ما قالب کاری خود را داشتیم. اطمینان نداشتیم کدام مانع رعب‌آورتر است: چالش فنی یا چالش بوروکراتیک (اداری).

پس از گذشت یک دهه، هشت شهر از ده شهر بزرگ ایالات متحده دارای سیاست داده باز هستند و وبسایت‌های داده باز راه‌اندازی کرده‌اند. در سراسر قاره و جهان، ده‌ها کشور و صدها شهر در حال به کار بستن ایده ارائه اطلاعات عمومی به صورت آنلاین بوده و از این طریق اداره می‌شوند. دولت‌ها در اندازه‌های مختلف از داده باز استفاده می‌کنند تا تصمیمات سیاست‌گذاری عمومی بر اساس شواهد اتخاذ، دولت را به روش کارآمدتری اداره و درک متقابلی از اولویت‌ها، چالش‌ها و اهداف بلند مدت ایجاد کنند.

اهمیت سیاست داده باز سبب شد که تیم شهرهای باز بنیاد Sunlight از سال 2015  با 57 شهر کار کند که 37 شهر از این تعداد سیاست‌های داده باز را تصویب کرده یا اجرا می‌کنند. به عنوان بخشی از این اقدام، ما منابعی ایجاد کرده‌ایم تا به شهرها کمک کنیم سیاست داده باز خود را بنویسند. روی هم رفته، این سیاست‌ها به ساکنان و رهبران جامعه این قدرت را می‌دهد تا آگاهانه‌تر تصمیم بگیرند و اعتماد را در کار مشارکتی با دولت به‌وجود آورند.

گام‌هایی که طی ده سال گذشته برداشته‌ایم، قابل توجه هستند. در دسترس قرار دادن اطلاعات دولت برای ساکنان به روشی ساختاریافته و برنامه‌ریزی‌شده، گام اول بسیار مهم در استفاده از آن برای حل مشکلات جامعه است، اما تنها بخشی از کار بزرگی است که باید انجام شود.

اما همواره انفصالی بین معانی و وعده داده باز و هدف واقعی آن از نظر اصلاحات عملی وجود داشته و خواهد داشت. وعده داده باز، صرفا قرار دادن داده روی وبسایت نیست. بلکه این وعده نوعی رابطه جدید بین دولت و مردم است، رابطه‌ای که فرصت‌های گروهی برای تولید به‌وجود می‌آورد و در حالی که پیشرفت چشمگیری در این حوزه وجود داشته است، تاکنون اصلاحات چندان زیادی صورت نگرفته است.   

گام بعدی استفاده از دولت داده باز برای اقدام و عمل است. رهبران شهرها باید از دولت داده باز استفاده کنند تا به مردم قدرت ایجاد تغییرات مستقیم و عینی در جامعه را بدهند - هم در داخل و هم در خارج دولت. هر عضو جامعه باید به دنبال پاسخ‌های بهتر برای این سوال اساسی باشد: داده باز چطور می‌تواند کار آن‌ها را اثربخش‌تر کند؟ چطور دسترسی بیشتر عموم به اطلاعات دولتی، موفقت آن‌ها را توضیح می‌دهد و آن‌ها را به جوامع دیگر نزدیک‌تر می‌کند؟

شهرهای دارای سیاست داده باز و پلتفرم، میلیون‌ها مجموعه داده را در اختیار ساکنان قرار داده‌اند. با این وجود، صرفا در دسترس بودن داده، آن را مفید فایده نمی‌کند. بلکه لازم است داده در عمل به عنوان ابزاری برای ساکنان، محققان و بازیگران جامعه مورد استفاده قرار گیرد؛ کسانی که جهت پیشبرد مشکلات اجتماعی تلاش می‌کنند.

دولت داده باز تنها زمانی به پتانسیل دموکراتیک بالقوه خود دست می‌یابد که برای نیازهای مشترک جامعه منتشر و به کار گرفته شده باشد، با جامعه‌ای همکاری کند تا چالش مشخصی را درک کنند و به صورت جمعی به آن پاسخ دهند. در سناریو بهترین حالت، دولت داده باز بدون این درک، مفید واقع نخواهد شد. در سناریو بدترین حالت، به طور جدی روی کارهای دولت‌های محلی سرپوش می‌گذارد. لازم است شوراهای شهر نیازهای اطلاعاتی جامعه را درک کنند، به دنبال سیگنال‌ها و شواهد مربوط به این تقاضا باشند و موارد استفاده خاص دولت داده باز را بیابند. پس از این درک، لازم است مقامات مسئولی که  مراقبان خوب اسناد دولتی هستند بیشتر کار کنند تا استفاده و باز استفاده از دولت باز توسط جامعه را حمایت کنند.

Sunlight این اقدام را «مشارکت داده حساب‌ شده» می‌نامد و ما آن را به‌عنوان مرز بعدی برنامه‌های داده باز در دولت‌های محلی سراسر کشور می‌بینیم. هفته گذشته، اولین ویرایش رسمی راهنمای مشارکت داده حساب‌ شده را منتشر کردیم که فرآیند چهار مرحله‌ای ما برای افزایش تأثیر اجتماعی دولت داده باز را بیان می‌کند. هر شهری، هر جایی، می‌تواند از راهنمای جدید ما برای ایجاد یک تأثیر مثبت روی جامعه خود با داده باز استفاده کند.  

مشارکت داده حساب‌ شده، آنچه که ما به عنوان چرخه کامل داده باز می‌بینیم را تکمیل می‌کند: 1. قبول حق عموم برای دسترسی به داد، 2. دسترسی به داده به صورت آنلاین، 3. سپس به طور جدی فرصت‌های ساکنان برای استفاده از آن را حمایت کنید و از آن‌ها بخواهید درباره نحوه بهتر کردن آن به شما بازخورد بدهند.

ده‌ها شهر ایالات متحده گام اول این چرخه را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند. بسیاری به سمت گام دوم پیش می‌روند. تعداد کمی به گام سوم رسیده‌اند - یا به مرحله آغاز بازگشته‌اند - و شیوه‌ حمایت داده باز از پیشرفت جامعه را بهبود بخشیده‌اند.

واکنش‌های اخیر به طوفان‌های هاروی و ایرما نمونه‌های جالبی از این چرخه هستند. شهر، ایالت و سازمان‌های فدرال بیش از پیش برای جوامعی که با طوفان‌ها و دیگر بلایا روبرو می‌شوند، داده باز را قبل، حین و بعد از حوادث جوّی در دسترس قرار می‌دهند. شرکت‌های توسعه و عمران محلی اطلاعات را به‌دست می‌آورند و از آن برای هدایت امدادگران، کسب‌ کمک‌های اهدایی و نجات جان افراد استفاده می‌کنند. این چرخه، زمانی کامل می‌شود که شهرها راه‌حل‌های اجتماعی مذکور را به کار ببرند و آن‌ها را به عنوان بخش‌های رسمی واکنش شهر قرار دهند.

در حوزه کاری ما، پاییز امسال رویکرد داده‌ حساب شده خود را به صورت آزمایشی در دو شهر شروع می‌کنیم. به گلندا، آریزونا - شهری که نیازمند خانه‌های بیشتر است و لازم است خانه‌ها قیمت مناسب‌تری داشته باشند - کمک می‌کنیم تا جریان اطلاعات و دولت داده باز را برای موارد استفاده خاص با حمایت جامعه املاک و مستغلات بهبود بخشیم. تیم پروژه در حال ایجاد یک راهنما برای متخصصان املاک و مستغلات در شهر درباره نحوه دستیابی به داده‌های موجود است. تلاش ما این است که فرآیندهای قدیمی و اداری را بهبود بخشیم تا دستیابی آنلاین به داده‌ و قابلیت جستجو با استفاده از آدرس برای اولین بار با استفاده از پلتفرم داده باز شهر میسر شود. در مدیسون و ویسکانسین، ما  از کارکنان شهر حمایت کردیم تا موارد استفاده خاص از داده باز مرتبط با اهداف جامعه نظیر «زیرساخت سبز» یا «محله‌های بی‌نقص» را شناسایی و حمایت کنند که طی همکاری با اعضای جامعه به عنوان بخشی از فرآیند برنامه‌ریزی جامع شهری مدیسون را تصور کنید، توسعه یافته بودند.

بازکردن داده‌های دولت، جهان جدیدی از فرصت‌های بالقوه برای کارکنان دولتی و مردمی که خدمات آن‌ها را دریافت می‌کنند، ایجاد می‌کند. گام بعدی تبدیل کردن این پتانسیل به واقعیت است. از اینکه شهرهای بیشتری این ایده را به عمل تبدیل می‌کنند هیجان زده هستیم و در این مسیر از هیچ کمکی به آن‌ها دریغ نمی‌کنیم.

 متن اصلی این مطلب را از اینجا مطالعه کنید.