دولت‌ها در ساختار حاکمیت کشورهای مختلف اعم از نظام‌های پارلمانی یا ریاست‌جمهوری، نماینده‌ی قوه‌ی مجریه و دارای اهمیت بسیاری هستند، از این رو مصوبات و تصمیم‌سازی‌ها در  جلسات هیئت دولت یا جلسات شورای وزیران تأثیر مستقیمی بر عملکرد حاکمیت داشته و اطلاع عموم مردم از محتوای این جلسات زمینه‌ساز شفافیت و کارآمدی خواهد بود. دولت‌ها سازوکارهای مختلفی برای ارائه گزارش از این جلسات دارند که به برخی از آن‌ها در این مطلب اشاره می‌شود.

ساختار تصمیم‌گیری در کشور ما دارای انبوهی از شوراهای عالی و سطح بالاست که تعداد آن‌ها به حدود 105 شورا می‌رسد. این شوراها وظایف اجرایی ندارند اما تأثیرات گسترده‌ای در حوزه اجرا و پیشبری امور دارند. به همین دلیل شناخت و بررسی دقیق حوزه وظایف، کارکردها و تأثیرات این شوراها می‌تواند زمینه ساز اصلاح بسیاری از امور در حوزه اجرایی باشد.

یکی از مهم‌ترین جلسات شورایی کشور، جلسه‌ی هیئت دولت می‌باشد که شفافیت آن‌ می‌تواند تأثیر گسترده‌ای بر افزایش کارآمدی و اعتماد عمومی بگذارد. ارائه گزارش‌های دقیق، استاندارد و منظم از جلسات هئیت دولت، زمینه‌ساز شفافیت و موجب آگاهی و اقدام افرادی خواهد شد که تصمیمات دولت بر زندگی آن‌ها اثرگذار است.

ایالات متحده آمریکا

در ایالات متحده آمریکا علاوه بر اطلاع‌رسانی معمول رسانه‌ها از جلسات هیئت دولت، سایت رسمی کاخ سفید نسبت به انتشار نکات رئیس‌جمهور پس، پیش و در حین جلسات اقدام می‌کند. این گزارش‌ها شامل موضوع جلسه، اهم تصمیمات رئیس‌جمهور و وزرا در جلسه کابینه  و بیان مواضع رسمی دولت می‌باشد. برای دسترسی به این گزارش‌ها می‌توانید عبارت «cabinet meeting» را در سایت رسمی کاخ سفید جستجو کنید که نتایج آن در این لینک موجود است.

این گزارش‌ها عمدتاً دارای دسته‌بندی و تگ‌گذاری اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ... بوده و تاریخ و زمان دقیق آن‌ها مشخص است. در ابتدای هر گزارش، رئیس‌جمهور مختصری از موضوع جلسه و تصمیمات گرفته‌شده در رابطه با موضوع را تبیین کرده و مواضع دولت آمریکا را تشریح می‌کند. هم‌چنین در جلساتی که حضور خبرنگاران آزاد است، توضیحات ابتدایی رئیس‌جمهور و بعضا پاسخ‌های وزرا به جزئیات آمده است. در انتهای هر گزارش نیز سؤالات از رئیس‌جمهور و پاسخ‌های او قرار گرفته است. البته معمولا فیلم برخی از جلسات عمومی که در حضور رسانه‌ها تشکیل می‌شوند نیز بر روی شبکه‌ی یوتیوب موجود است.

البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که هیئت دولت در ایالات متحده نقش رسمی و مهم در فعالیت‌های قوه‌ی مجریه ندارد، از همین رو گزارش‌های دقیقی از این جلسات در دسترس نیست.

ایتالیا

در ایتالیا نیز اطلاع‌رسانی  از جلسات هیئت دولت در قالب یک گزارش صورت می گیرد. این گزارش‌ها در وبسایت رسمی دولت ایتالیا و بر اساس شماره‌ی جلسه منتشر شده و در آن‌ها عمده‌ی مسائل و تصمیمات مطرح‌شده در جلسه‌ی شورای وزیران تبیین می‌گردد که شامل موارد زیر است:

• رد یا تصویب طرح‌های ارائه‌شده در شورای وزیران
• گزارش انتصابات
• مصوبات قوانین استانی
• گزارش مصوبات قراردادهای بین‌المللی

دسترسی به این گزارش‌ها از این لینک امکان‌پذیر است.

آفریقای جنوبی

یکی از کامل‌ترین گزارش‌های جلسات هیئت دولت مربوط به کشور آفریقای جنوبی است. این گزارش‌ها در وبسایت رسمی دولت آفریقای جنوبی در دسترس بوده و بر اساس تاریخ جلسات منظم شده‌اند. هر گزارش دارای یک یا چند بخش تفکیک‌شده در جلسه است و تمامی بخش‌ها به تفصیل توضیح داده شده است. بخش‌های مورد بررسی در این جلسات به شرح زیر است:

• موضوعات و مسائل روز به تفکیک مسئله
• تصمیمات هیئت دولت
• رویدادهای پیش رو
• پیام‌ها و بیانیه‌ها
• انتصابات به‌تفکیک دستگاه و وزارت
• قوانین

این گزارش‌ها را می‌توانید از این‌ لینک دریافت کنید.

جمهوری روآندا

گزارش‌های شورای وزیران دولت جمهوری روآندا نیز از زمره‌ی کامل‌ترین گزارش‌های جلسات هیئت دولت است. این گزارش‌ها به‌صورت فایل PDF و در وبسایت رسمی دولت روآندا قرار گرفته‌اند. این گزارش‌ها بر اساس تاریخ و سال برگزاری جلسات منظم شده‌اند و هر گزارش شامل توضیحاتی پیرامون موارد زیر است:

• خلاصه‌ی دستور جلسه
• توافقات و مصوبات جلسه
• پیش‌نویس قوانین
• دستورات اجرایی
• اسامی انتصابات به‌تفکیک وزارت‌خانه‌ها
• سایر امور اجرایی در هر وزارت‌خانه

دسترسی به صفحه‌ی گزارش‌ها از این لینک امکان‌پذیر است.

جمهوری اسلامی ایران

وبسایت پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در بخش مربوط به هیئت دولت گزارش‌های خبری را از جلسات هیئت دولت منتشر می‌کند. این گزارش‌ها معمولا برخی تصمیمات و مصوبات جلسه‌های هیئت دولت را نیز بازتاب می‌دهند که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• سخنرانی مناسبتی رئیس‌جمهور
• انتصابات استانی و وزارتخانه‌ای
• امضای موافقتنامه‌های همکاری
• تصویب امور اجرایی
• اختصاص اعتبارات

هم‌چنین در وبسایت دفتر هیئت دولت بخشی با عنوان مصوبات وجود دارد که با توجه به گزارش‌های وبسایت پایگاه اطلاع‌رسانی دولت تکمیل می‌شوند. در این بخش مصوبات جلسات هیئت دولت به ترتیب تاریخ منظم شده و قابلیت جستجو بر اساس شماره مصوبه و نوع و تاریخ آن وجود دارد. در وبسایت دفتر هیئت دولت هم‌چنین می‌توانید به پیشنهادهای در حال بررسی و طرح‌ها، لوایح قانونی دولت برای ارسال به مجلس دسترسی داشه باشید.

عمده‌ی گزارش‌های جلسات هیئت دولت در ایران از جامعیت و ساختار یکدست مانند آن‌چه در گزارش‌های کشورهای آفریقای جنوبی، ایتالیا و جمهوری روآندا دیده شد برخوردار نیستند. این گزارش‌ها عمدتاً جنبه اطلاع‌رسانی و خبری داشته حتی بر اساس تاریخ جلسات و شماره جلسه منظم نشده‌اند. وجود سه وبسایت موازی پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، دفتر هیئت دولت و پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری ایران نیز باعث پراکندگی اخبار و گزارش‌ها شده است.

جمع‌بندی و مقایسه

 جلسات هیئت دولت یا شورای وزیران در کشورهایی که قوه‌ی مجریه نقش مهمی را در تصمیم‌سازی حاکمیت ایفا می‌کند، دارای اهمیت بوده و گزارش این جلسات به‌صورت استاندارد و منظم منتشر می‌شوند. یک گزارش استاندارد شامل چند عنوان کلی و مشخص است که ذیل هر یک از آن‌ها مطالبی در جلسه‌ی هیئت دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد و این عناوین در تمامی گزارش‌ها ثابت است. در جدول زیر به مقایسه‌ی کشورهای بالا در زمینه گزارش جلسات می‌پردازد: