اندیشکده «شفافیت برای ایران»

اخیرا مطلبی در برخی کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شود که کنگره آمریکا طرحی را در راستای شفافیت دارایی‌های مسئولین ایران تصویب نموده است. این مطلب سوالاتی را به ذهن متبادر می‌کند، نظیر اینکه اگر شفاف‌سازی واقعاً کار خوبی است، چرا آمریکا دنبال ایجاد شفافیت در دارایی‌های مسئولین کشور ماست؟ در ادامه چند نکته‌ای در این باب ذکر می‌کنیم.

شفافیت چون هر حوزه‌ی جدید دیگری با انبوهی از سوالات مختلف مواجه است. سوالاتی برآمده از دانش و تجربیات متنوعی به گستره‌ی تنوع مخاطبان شفافیت برای ایران. در این نوشته تلاش داریم ضمن مرور بخشی از سوالاتی که مخاطبان پیرامون شفافیت مطرح کرده‌اند، پاسخی برای ان‌ها تدوین کنیم. بی‌شک مشارکت شما در نقد و تکمیل پرسش‌وپاسخ‌ها، بر غنای ‌آن‌ها خواهد افزود.

مسئولین از آنجا که از جانب مردم مسئولیت انجام امور عمومی را به عهده دارند و با منابع عمومی سر و کار دارند، یعنی از بیت‌المال خرج می‌‏کنند و از همین محل نیز حقوق دریافت می‌کنند، می‌بایست وضعیت اموال و دارایی‌شان به تناوب در دوره مسئولیت به طور شفاف اعلام عمومی گردد. ارائه این اطلاعات می‌تواند احتمال کسب درآمدهای نامشروع از طریق فرصت‌ها و رانت‌های ایجاد شده ناشی از جایگاه‏ حاکمیتی و یا دسترسی ویژه به بیت‌المال در مدت مسئولیت را کاهش دهد.

حکومت‌ها همواره با این دغدغه مواجه بوده‌اند که چگونه می‌توان اعتماد مردم را جلب کرد؟ در عصر جدید و با گسترش شفافیت، فائق آمدن بر این مسئله رو به سهولت گذاشته است. دولت‌ها هم روز به روز بیشتر به استفاده از این مزیت ترغیب می‌شوند. اما واقعاً با چه سنگ محکی می‌توان دروغ را از شفافیت تشخیص داد؟