اندیشکده «شفافیت برای ایران»

ق شهرونان در دسترسی به اطلاعات در اختیار نهادهای دولتی یکی از مهم‌ترین حقوق بشری است که ارتباطی نزدیک با آزادی اطلاعات، آزادی بیان و شفافیت دارد و تضمین کننده مشارکت آنان در حیات سیاسی و نیز یکی از پایه‌های مردم سالاری در جوامع است. اگرچه پیشتر نشانه‌هایی از به رسمیت شناخت این حق در نظام حقوقی ایران به چشم می‌خورد، اما تصویب قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» را می‌توان نخستین و جدی‌ترین گام در این زمینه دانست. مقاله حاضر در پی آن است که این قانون را مورد بررسی قرار دهد.

همانطور که استفاده از اینترنت و گوشی های همراه زیاد میشود، استفاده از تکنولوژی روز دنیا نیز راحت تر می گردد. تکنولوژی بعنوان یکی از مهمترین ابزارهای شفافیت و پاسخگویی میتواند از طریق ایجاد زمینه هایی برای مشارکت بیشتر شهروندان در تصمیم گیری ها و دریافت  و درخواست اطلاعات از حکومت هایشان و همچنین عرضه خدمات جدید دولت از طریق تکنولوژی، به شفافیت و پاسخگویی دولت ها کمک کند.

این جزوه به روند های استفاده از تکنولوزی در عرصه شفافیت و پاسخگویی در عرصه های مختلف جهانی می پردازد. 100 پروژه مختلف در سراسر آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکای لاتین برای فهم چگونگی استفاده مردم از  تکنولوژی های جدید، رسانه ها و بخش خصوصی برای مشارکت بیشتر مردم در سیاستهای دولتی انجام شده است.

در این جزوه عوامل کلیدی و پیشنهاداتی برای پژوهش های بعدی در این زمینه ارائه شده است.

دسترسی به جزوه:

Global Mapping of Technology for Transparency and Accountabillity

مؤسسه جهانی مک‌کنزی بتازگی گزارشی بسیار مفید را پیرامون اثرات مختلف «داده باز» در حوزه‌های مختلفی همچون آموزش،‌ حمل و نقل، محصولات مصرفی، الکترونیک، نفت و گاز، سلامت، و حوزه مالی منتشر کرده است که از طریق این لینک قابل بازیابی است:

Open data: Unlocking innovation and performance with liquid information - McKinsey Global Institute (2013)

فایلی که معرفی می‌شود، یک پایان نامه دکتری در حوزه داده حکومتی باز و شفافیت و نقش آن در توسعه کشورهای در حال توسعه (و با بررسی خاص کشور قطر) می‌باشد. این پایان‌نامه حاوی مرور ادبیاتی بسیار مفید و غنی در حوزه مباحث مذکور، بطور ویژه در ادبیات آکادمیک بوده و از این حیث ارزشمند می‌باشد.

دریافت متن فایل پایان‌نامه:

Improving the Transparency, Openness and Efficiency of E-Government in Qatar in the Era of Open Government Data, and Beyond, Al-Kubaisi (2014)

چکیده و فهرست مطالب در ادامه مطلب

دارا بودن منابع طبیعی در هر کشوری، ممکن است که هم نعمتی برای آن کشور باشد و هم نقمت! همانطور که در این جزوه مشخص شده است، استقاده از منابع طبیعی برای پاسخ دادن به نیازهای داخلی و صادرات سوخت به باقی کشورها، یکی از مهمترین عوامل انفجار اقتصادی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه بود، چرا که موجب شد تا بسیاری از مردمان این کشورها از فقر نجات یابند.

این هندبوک شامل 22 مقاله در حوزه شفافیت، داده باز و مسایل مرتبط با آن نظیر فرهنگ داده باز، استانداردهای داده باز و ... می باشد که توسط موسسه Code for America انتشار یافته است.

بنیاد دانش باز (Open Knowledge Foundation) سندی را منتشر کرده است و در آن مباحثی عمومی پیرامون داده باز، همچون چیستی داده باز و چرایی آن، انواع داده باز، مباحث فنی حول آن مورد بحث قرار گرفته است. این سند، مطالبی مختصر و مفید را تنظیم کرده است و این منظر حائز اهمیت مضاعف است.

در این پست، تعدادی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس با موضوع شفافیت و سایر موضوعات مرتبط با شفافیت جمع‌آوری شده است که در ادامه در دسترس می‌باشد.

مقاله داده باز متصل حکومتی که توسط جمعی از اساتید دانشگاه سوثمپتون انگلستان University of Southampton در  IEEE Computer Society انتشار یافته است، به مطالعه موردی وبگاه حکومت باز انگلستان می‌پردازد و تجربیات و نحوه‌ی ایجاد حکومت باز را در اینترنت تشریح میکند. در آخر این مقاله، اطلاعات نسبتا کاملی از نویسندگان ارائه شده است.

جزوه شفافیت در حکومت ضمن توضیح پیرامون تأثیر روندها جدید فناوری و اجتماعی در فرایندهای دموکراسی، شش راهبرد را برای تحقق شفافیت در حاکمیت معرفی می‌نماید.

چگونه می‌توان از میزان باز و مردم‌سالارانه بودن فرایندهای تقنینی و پارلمان (مجلس) تصویری دقیق و شفاف بدست آورد. طبیعتاً به یک مدل و الگوی ارزیابی نیاز است. اتحادیه پارلما‌ن‌های مشترک‌المنافع (Commonwealth Parliamentary Associasion) با مشارکت UNDP جزوه‌ای را منتشر کرده است که در آن به صورت بسیار مختصر معیارهایی را برای این ارزیابی تعریف نموده است.

This paper develops a unique index of “Open Government Data Heart Beat of Cities,” which consists of three theoretical archetypes that assess the commitment of cities to open government data (OGD).

کتاب شفافیت در پارلمان کشورهای جنوب آسیا به بررسی وضعیت شفافیت در پارلمان کشورهای جنوب آسیا یعنی بنگلادش، هند، پاکستان و سری لانکا میپردازد. از نکات جالب این کتاب این است که ذیل هر موضوع وضعیت این چهار کشور را بررسی میکند و در نهایت یک راه حل برای مشکلات و موانع موجود در این مسیر را برای این کشورها عرضه میکند. این کتاب را سازمان حقوق بشر کشورهای جنوب آسیا چاپ کرده است.