دفتر مطالبه عدالت جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا از مهر ماه 94 کار خود را با هدف پیگیری مطالبات رهبر انقلاب اسلامی آغاز کرد. ارسال نامه، جلسات با مسئولین شهری و رصد مواضع مسئولین از جمله برنامه های دفتر مطالبه عدالت در طول شش ماه گذشته بود. با آغاز سال جدید انتشار گزارشات تحلیلی نیز به برنامه های این دفتر اضافه شد. آنچه را که در ادامه می خوانید متن کامل اولین گزارش دفتر مطالبه عدالت با عنوان "شفافیت در شورای شهر همدان" می باشد.

معادن، به دلیل پراکندگی جغرافیایی خاص خود، ابزاری مناسب جهت توسعه محلی، مناطق دورافتاده و کمتر برخوردار هستند. اما این مهم به دلیل عدم شفافیت در سیستم بودجه ریزی دولتی و عدم افشاء هزینه های بنگاه ها در کشور ما تحقق نیافته است.

«شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و...». این عبارت نوزدهمین بند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است که بر شفاف‌سازی اقتصاد از جمله حوزه‌های پولی و بانکی تاکید می‌کند. عملکرد شفاف بانک‌ها از این جهت مهم است که هر گونه اخلال در نظام بانکی به سرعت در اقتصاد منتشر و موجب بی‌اعتمادی مردم خواهد شد. لذا بانک‌ها باید شفافیت کافی در ارائه اطلاعات و وضعیت حساب های مالی خود داشته باشند تا میزان ریسک فعالیت‌های آنها و مخاطرات احتمالی پیش روی آنها برای سیاستگذار شفاف باشد.

افراد بسیاری در حوزه‌های متنوعی در حال تحقیق و پژوهش هستند: سلامت، انرژی، حمل‌ونقل، بورس و بانک و بیمه، مساجد، خانواده و تربیت، کشاورزی، فناوری و نوآوری، کسب‌وکار، و مانند آنها. هر چند محققان این حوزه‌ها بر مسائل بسیار متفاوتی متمرکز هستند، اما دقتی مضاعف نشان می‌دهد که مشکلات و آسیب‌های بسیار مشابهی، قلمرو همه آنها را فرا گرفته است.

دولت ها همواره با شعارهایی مثل اصلاحات اقتصادی، حمایت از محرومین، اجرای عدالت و شعارهایی از این دست پای به عرصه سیاست می گذارند، اما در عمل و با سپری شدن عمر هشت ساله آنها می بینیم که آش همان آش است و کاسه همان کاسه. شکی نیست که همه دولت ها تمام تلاش خود را برای تحقق این شعارها می کنند ولی ظاهرا اشکال کار جای دیگری است. خانه بی چراغ مثال مناسبی است برای وضعیت کشور ما. وضعیتی که در آن هر تلاشی ممکن است به بیراهه کشیده شود.

بحث شفافیت همواره برای نهادها و سازمان های بزرگ از جمله شهرهای بزرگ از اهمیت بالاتری نسبت به شهرهای کوچک برخودار بوده است  اما در این میان، برخی شهرهای کوچک نیز وجود دارند که عملکرد بسیار خوبی حتی نسبت به شهرهای بزرگ از خود به جای گذاشته اند. به همین دلیل در این نوشته ما به جای معرفی شهرهای بزرگ موفق در حوزه شفافیت شهری، به دنبال معرفی یک دهکده به نام ولینگتون در ایالت کالیفرنیا هستیم. این دهکده طبق سرشماری سال های اخیر میلادی جمعیتی معادل  60 هزار نفر و مساحت آن نیز در حدود ۱۱۶ کیلومتر مربع می باشد.

شفافیت وعده‌ها، از عوامل مهم جلوگیری از ارائه وعده‌های پوشالی است.

آلودگی اخیر شهر تهران، ما را بر آن داشت که با نگاهی به وضعیت برخی شهرهای مشابه جهان، وضعیت آن‌ها را از عینکی خاص بررسی نماییم. در این زمینه شهرهای چین از جمله پکن، پایتخت این کشور، به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان، رویکرد جدیدی را برای حل معضل آلودگی در نظر گرفته است و آن هم راه حلی است به اسم شفافیت!

چین آلوده ...

تصور کنید که کشوری تصمیم می‌گیرد یکی از موانع مزمن و کهنه توسعه خود را از میان بردارد. بهترین متخصصان و دانشمندان آن کشور در آن زمینه خاص گردهم آورده می‌شوند و از آن‌ها خواسته می‌شود در مورد آن چالش مشخص و راه‌های مواجهه با آن هم‌فکری کنند. این افراد سال‌های سال از عمر خود را صرف تحصیل، پژوهش و کار اجرایی در آن حوزه کرده‌اند. این جمع ماه‌ها تلاش می‌کند و با وجود تمام اختلاف نظرها و بحث‌های علمی و تخصصی، راه‌حلی را تهیه و ارائه می‌کند. این سند می‌رسد به دست یک جمع محدود از مدیران که احتمالاً هیچکدام در کل عمر خود حتی یک مقاله چند صفحه‌ای در آن زمینه نخوانده‌اند. اما اعضای آن جمع محدود با اتکا به حس ششم بی‌همتای خود و با اعتماد به نفس کامل، آن سند را پاره کرده و دور میریزند. آنگاه خودشان از روی عشق به خدمت، فی‌البداهه دست به قلم می‌شوند و چند خطی مرقوم می‌دارند. البته این جمع چون باهم کمی رودر بایستی هم دارند و دوست ندارند که کسی جلسه را با دست خالی ترک کند، حل مشکل را بین خود تعارف می‌زنند و هر کدام بخشی از راه‌حل را متقبل می‌شوند. اکنون آن کشور منتظر است که کهنه مشکلش به واسطه آن مرقومه معجزه‌گر، برای همیشه حل شود!

اما رویکرد مبتنی بر شفافیت برای این داستان بسیار غم‌انگیز و متأسفانه رایج چه پاسخی دارد؟

مشکل کمبود مقطعی دارو در ایران منجر به ایجاد سامانه‌ای به نام «سامان دارو» شده است که می‌توان با استفاده از آن، داروخانه‌هایی که داروی مدّنظر را دارند شناسایی کرد سپس به داروخانه مراجعه نمود. در این مطلب به معرفی این سامانه و بررسی نقاط قوت و ضعف آن و ارائه پیشنهاداتی جهت ارتقاء آن پرداخته می‌شود.