اندیشکده «شفافیت برای ایران»

قبلا در مطلبی(اینجا) ضمن معرفی «راهنمای حاکمیت باز» و مروری بر موضوعات آن، وعده‌ی ترجمه‌ی این منبع ارزشمند را داده بودیم. به حول و قوه‌ی الهی، بخش مهمی از موضوعات این راهنما ترجمه شده که به مرور منتشر خواهند شد و موضوعات باقی‌مانده هم در حال ترجمه‌اند.. ضمن دعوت از شما برای مشارکت در این پروژه مهم، چند نکته‌ را پیرامون ترجمه و استفاده از راهنما مطرح می‌کنیم:

به دلیل مشکلاتی که در روند تصویب قانون «رسیدگی به فهرست اموال و دارایی‌های مسئولین» ایجاد شد، گروه «شفافیت برای ایران» در اردیبهشت 1394، ورود به این قانون را به صورت کارشناس در دستور کار خود قرار داد و تلاشی جهت تصویب قانون «ثبت و انتشار عمومی فهرست اموال و دارایی‌های مسئولین» انجام داد. در ادامه خلاصه‌ای از تجربه‌ی مذکور را مطالعه می‌کنید.

ویژه‌نامه‌ی تحلیلی رصد زیر نظر دفتر پژوهش مؤسسه فرهنگی هنری خراسان در شماره‌ی بهار 1395 خود در 120 صفحه بصورت ویژه به بررسی عملکرد وزارت بهداشت و به صورت خاص، طرح تحول نظام سلامت پرداخته است. در این شماره و در گزارشی که با همکاری گروه شفافیت برای ایران تدوین شده است، به بررسی موضوع شفافیت در نظام سلامت پرداخته شده است.

دفتر مطالبه عدالت جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا از مهر ماه 94 کار خود را با هدف پیگیری مطالبات رهبر انقلاب اسلامی آغاز کرد. ارسال نامه، جلسات با مسئولین شهری و رصد مواضع مسئولین از جمله برنامه های دفتر مطالبه عدالت در طول شش ماه گذشته بود. با آغاز سال جدید انتشار گزارشات تحلیلی نیز به برنامه های این دفتر اضافه شد. آنچه را که در ادامه می خوانید متن کامل اولین گزارش دفتر مطالبه عدالت با عنوان "شفافیت در شورای شهر همدان" می باشد.

نشست خبری «شفافیت داوطلبانه نامزدهای انتخابات مجلس» روز دوشنبه 21 دی ماه 1394 برگزار شد.

در ادامه فیلم کامل این برنامه به همراه پلی بک های پخش شده در برنامه قابل مشاهده و دریافت خواهد بود.

گزارش سالانه‌ی وضعیت داده باز در جهان، سال 2015

در خلاصه‌ی اجرایی این گزارش آمده است:

از نظر پروژه جهانی عدالت، «دولت باز» (که آن را دولتی می‌دانند که با اشتراک گذاری اطلاعات، در اختیار قراردادن ابزارهای لازم به مردم، خود را نسبت به مردم پاسخگو می‌داند و شهروندان را به مشارکت سیاسی و مشارکت در تدوین سیاست‌های کلان کشور ترغیب می‌کند) از بخش‌های حیاتی تشکیل‌دهنده‌ی سیستم قانونی حکمرانی است.

این گزارش به بررسی وضعیت باز بودن دولت‌های دنیا بر اساس چهار معیار مختلف پرداخته است. نویسندگان گزارش بیان داشته‌اند که با بررسی این 4 معیار در کشورهای مختلف می‌توان به کیفیت ارتباط مردم و دولت در آن کشور پی برد. این 4 معیار عبارتند از:

1-    قوانین و اطلاعات دولتی با دسترسی عمومی

2-    حق دسترسی به اطلاعات

3-    مشارکت شهروندان

4-    سازوکارهای بازخواست و دادخواهی

متأسفانه کشور عزیزمان، جمهوری اسلامی ایران، در این رتبه‌بندی که از معیارهای مهم وضعیت دولت باز در دنیا به شمار می‌رود، وضعیت خوبی ندارد. ما 99امین کشور در بین 102 کشور هستیم. «داده باز برای ایران» تلاش دارد با ترویج مباحث داده باز، به طور خاص «داده باز حاکمیتی»، قدمی برای توسعه‌ی کشورمان بردارد. در این راه به دعا و یاری شما نیازمندیم.

شما می‌توانید این گزارش را از پیوند زیر بارگیری نمایید:

دریافت
عنوان: گزارش وضعیت دولت باز در کشورهای مختلف
حجم: 6.64 مگابایت
توضیحات: OPen Government Index - World Justice Project

همچنین تصاویر بخش‌های مهم این گزارش به همراه پیوندهای اصلی آن در ادامه مطلب آمده است. انشاالله در آینده ترجمه کامل و تحلیل این گزارش نیز در «داده باز برای ایران» منتشر خواهد شد.

برنامه تلویزیونی پایش، برنامه‌ای با محوریت موضوعات اقتصادی است. افراد متفاوت برای بحث در موضوعات متفاوت در این برنامه شرکت می‌کنند. یکشنبه 17 آبان ماه، برنامه پایش با موضوع "فساد و شفافیت اقتصادی" به روی آنتن رفت. میهمان ویژه این برنامه، جناب آقای دکتر توکلی، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی و همچنین رئیس سازمان مردم نهاد "شبکه دیده بان شفافیت و عدالت" بود.

هرساله حدود 3,000 میلیارد دلار امریکا در بخش سلامت هزینه می‌شود که اکثر این مبلغ از منبع مالیات مردم تشکیل می‌شود. این حجم عظیم تراکنش مالی، جذابیت زیادی برای سوء استفاده ایجاد می‌کند. تنوع سیستمهای ارائه خدمت در جهان، کثرت مشارکت کنندگان در ارائه خدمت، عدم وجود گزارشهای مناسب از ارائه‌ی خدمت در بسیاری از کشورها و پیچیدگی در تشخیص و متمایز کردن فساد، ناکارآیی و اشتباهات از یکدیگر توان برآورد دقیق تمام فسادهای موجود در این بخش در تمام جهان را سخت می‌کند. امّا حجم این فساد هم در کشورهای فقیر و هم غنی، بسیار گسترده است. در ایالات متحده که بیشترین هزینه را در بخش سلامت می‌کند، دو برنامه‌ی بزرگ این کشور یعنی مدیکیر و مدیکید برآورد کرده‌اند که 5 الی 10 درصد از بودجه آنها در پرداختهای اضافی مفقود شده است. در کمبوجیه شاغلینی که در مصاحبه برای گزارش جهانی فساد سال 2006 شرکت کردند برآورد کردند که بیش از 5درصد بودجه سلامت حتّی قبل از اینکه از دولت مرکزی خارج شود بر اثر فساد از بین رفته است!

OGP علاوه بر کنفرانس‌های منطقه‌ای، دارای یک کنفرانس سراسری سالیانه است که در این کنفرانس عالی‌‌ترین مقامات کشورهای عضو (رئیس جمهور / نخست‌وزیر)  و نمایندگان جنبش‌های اجتماعی،‌ کسب و کارها شرکت می‌کنند. کنفرانس سال 2012 در کشور برزیل و کنفرانس سال 2013 در کشور انگلستان برگزار گردیده و کنفرانس سال 2015 در کشور مکزیک (در شهر مکزیکو سیتی) و در تاریخ 5، 6 و 7 آبان(27 و 28 و 29 اکتبر) برگزار خواهدشد. بر اساس آمار ارائه شده، 1500 نفر برای شرکت در کنفرانس امسال پذیرش شده‌اند.

در پایگاه اطلاع‌رسانی کنفرانس سالانه‌ی سازمان همکاری دولت باز این‌گونه توضیح داده شده است:

کنفرانس سالانه‌ی سازمان همکاری دولت باز فرصتی خوب برای اعضا جنبش دولت باز جهت برقراری روابط و شروع جنبش‌های جدید ایجاد می‌کند که می‌تواند بهانه‌ای باشد برای بررسی کارآمدی‌ها و ناکارآمدی‌ها و اندیشیدن چاره‌ای برای آن‌ها؛ بستری برای همکاری‌های بیشتر و به اشتراک گذاری تجربیات.

این کنفرانس دربردانده‌ی پنل‌ها، کارگاه و گردهم‌آیی‌های متنوعی است که در آن‌های مثال‌‌های عینی و تجربه‌های کشورهای مختلف برای انتقال تجربیات و بهره‌مندی از نظرات دیگران، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. از جمله موضوعات آن می‌توان به «چگونه باز بودن می‌تواند به بهبود خدمات عمومی کمک کند؟»، «هدایت رشد اقتصادی»، «مبارزه(کاهش) با فقر»، «پاسخگو کردن دولت‌ها» و ... اشاره کرد. مهم‌ترین موضوع مورد بحث در کنفرانس سال 2015، «نقش دولت باز در پیاده‌سازی اهداف توسعه‌ی پایدار عصر پسا-2015» خواهد بود.

در آینده اطلاعات بیشتری برای آشنایی با سازمان همکاری برای دولت باز و برنامه‌های این کنفرانس ارائه خواهدشد. 

برای آشنایی بیشتر با این کنفرانس(مبتنی بر سایت کنفرانس)  سایت کنفرانس به نشانی ogpsummit.org را مرور کنید. برای اطلاع از برنامه‌ی زمان‌بندی این کنفرانس، صفحه‌ی Agenda را در سایت آن یا این فایل صفحه‌گسترده (حاوی برنامه‌ی زمان‌بندی کنفرانس) را ببینید.

در دو مطلب قبلی، گزارش سال‌های 2013 (گزارش اول که به بررسی وضعیت کشورها در سال‌های 2011 و 2012 پرداخته است) و 2015  (گزارش دوم که در آن وضعیت کشورها در سال‌های 2013 و 2014 بررسی شده است) وضعیت داده باز در جهان را بازنشر کردیم. این گزارش‌ها با عنوان Open Data Barometer به بررسی وضعیت داده باز در کشورهای مختلف جهان می‌پردازد.

«وضعیت‌نگار داده باز» گزارشی است که از سال 2013، پس از تصویب منشور داده باز در نشست کشورهای عضو گروه‌ G8 هر دو سال یک‌بار توسط «بنیاد وب» به هدایت «تیم برنرز-لی»(مخترع پروتکل http)، منتشر می‌شود. نسخه اول این گزارش در سال 2013 و نسخه دوم آن در ژانویه 2015 منتشرشده است. بنا بر قاعده، نسخه بعدی این گزارش در سال 2017 منتشر خواهد شد. این گزارش در صدد آن است که وضعیت داده باز را در کشورهای مختلف مورد ارزیابی قرار دهد. برنرزلی معتقد است که داده باز باید به‌عنوان یکی از حقوق اصلی شهروندی برای همه مورد قبول حکومت‌ها و دولت‌مردان قرار گیرد و برای تحقق آن تلاش کنند.

برای مطالعه‌ی اولین گزارش منتشر شده در سال 2015 و بارگیری آن، ادامه مطلب را ببینید.

سازمان ملل معتقد است برای دستیابی به اهداف توسعه پایداری که برای جهانِ بعد از 2015 تعریف شده، همه‌ی کشورها نیاز به یک «انقلاب داده‌ای» دارند. تحقیقات سازمان ملل نشان می‌دهد عدم وجود اطلاعات باز بر ارائه‌ی خدمات عمومی از طرف دولت‌های مختلف، اثرات نامطلوب بسیاری دارد، به‌نحوی‌که می‌تواند راه گریز دولت از بسیاری از وظایفی باشد که بر عهده اوست. اگر اثرات مثبت سیاسی و اجتماعی داده باز به یک فهم همگانی تبدیل شوند، فعالیت عمومی بیشتری برای انتشار مجموعه داده‌هایی که در اختیار دولت‌ها است صورت خواهد گرفت. داده‌هایی که می‌تواند نقش بسزایی در جهت‌دهی به برنامه‌ریزی‌های کلان ملی و بین‌المللی داشته باشد.

«وضعیت‌نگار داده باز» گزارشی است که از سال 2013، پس از تصویب منشور داده باز در نشست کشورهای عضو گروه‌ G8 هر دو سال یک‌بار توسط «بنیاد وب» به هدایت «تیم برنرز-لی»(مخترع پروتکل http)، منتشر می‌شود. نسخه اول این گزارش در سال 2013 و نسخه دوم آن در ژانویه 2015 منتشرشده است. بنا بر قاعده، نسخه بعدی این گزارش در سال 2017 منتشر خواهد شد. این گزارش در صدد آن است که وضعیت داده باز را در کشورهای مختلف مورد ارزیابی قرار دهد. برنرزلی معتقد است که داده باز باید به‌عنوان یکی از حقوق اصلی شهروندی برای همه مورد قبول حکومت‌ها و دولت‌مردان قرار گیرد و برای تحقق آن تلاش کنند.

برای مطالعه‌ی اولین گزارش منتشر شده در سال 2013 و بارگیری آن، ادامه مطلب را ببینید. در مطالب بعدی، گزارش سال 2015 و خلاصه‌ی فارسی آن منتشر خواهدشد.