اندیشکده «شفافیت برای ایران»

شفافیت در پارلمان باعث می‌شود تا نمایندگان با قرار گرفتن در انظار عمومی، پاسخگوی عملکرد خود باشند. برای مثال فرض کنید بتوانید با رجوع به یک سایت، آراء نمایندگان که رأی موافق و مخالف به برجام داده‌اند را ببینید. در همین راستا به بررسی میزان شفافیت کنگره آمریکا با محوریت طرح ضد ایرانی s.772 می‌پردازیم.

مفهوم شفافیت «ما به ازای ملموس و مشخص خارجی» ندارد و مفهومی بسیار انتزاعی است. در واقع ماهیت شفافیت به واسطه ماهیت اجتماعی و «بین‌الاذهانی‌اش»، بسیار وابسته به مصادیقی است که بر آن گران‌بار (overload) می‌شود. مشکل آنجایی دشوارتر می‌شود که مصادیق بیرونی شفافیت روز به روز افزون می‌شود (که ناشی از تأثیر فراوان فناوری بر شفافیت است). لازم به ذکر است که این ویژگی‌ها، اختصاصی شفافیت نیست و از این حیث با انبوهی از مفاهیم مهمی نظیر «عدالت» و «رشد» مشابه است.

انتخابات یکی از وقایع مهم سرنوشت‌ساز برای کشور است. اما در بسیاری از موارد به دلیل اینکه اطلاعات زیادی پیرامون نامزدها وجود ندارد، مردم قادر به شناخت درست آن‌ها و انتخاب بهترین نامزد نیستند. تحقق شفافیت در انتخابات باعث می‌شود تا اطلاعات کافی برای انتخاب بهترین نامزد در اختیار مردم قرار گیرد.

به طور کلی باید بگوییم که در کشور ما در مورد مبارزه با فساد فقط حرف زدیم، در حالی که ابتداییات مقابله با فساد در کشور وجود ندارد. فهم مردم و بسیاری از مسئولین مبارزه با فساد، به معنای کشف فساد و مجازات مفسد است، در حالی که باید پیشگیری کرد از بروز فساد و این اصل مبارزه با فساد است. این ماجرا هم حرف و شعار نیست و ابزارهای مهم و کارآمد و ساده‌ای برای آن وجود دارد که مهم‌ترینش شفافیت است، چرا که شفافیت دریچه نظارت مردمی و عمومی و در نتیجه امر به معروف و نهی از منکر حکومت را امکان‌پذیر می‌کند. در این نوشته به بررسی برخی مفاهیم مرتبط با شفافیت می‌پردازیم.

شفافیت در انتخابات، ضروری‌ترین مکمل هر انتخاباتی است؛ به صورتی که تحقق آن می‌تواند انتخابات را هموشمند ساخته و باعث شود تا افراد شایسته انتخاب شوند. در همین راستا، ما در «شفافیت برای ایران» تعدادی عکس‌نوشته تولید کرده‌ایم که در ادامه تقدیم شما می‌شود.

دکتر مهدی ثنائی، بناینگذار و مدیر موسسه‌ی شفافیت برای ایران، در قسمت ششم انتخابات لایو، از شفافیت در انتخابات می‌گوید. او در این برنامه،‌ ضمن مرور مهم‌ترین محورهای شفافیت انتخابات، به چرایی لزوم توجه به شفافیت در عرصه‌ی انتخابات اشاره می‌کند.

رصد وعده‌های انتخاباتی، می‌تواند مطالبه عمومی برای اجرایی شدن آن‌ها توسط نامزدهای انتخاباتی ایجاد کرده و نامزدها را ملزم به پایبندی به وعده‌هایشان کند. در همین راستا آقای خانی، کارشناس شفافیت در برنامه پایش به بررسی تجارب بین‌المللی در زمینه رصد وعده‌های انتخاباتی پرداختند. برای مشاهده این ارائه، به ادامه مطلب مراجعه کنید.

یکی از شاخص‌هایی که به انتخاب آگاهانه مردم کمک قابل توجهی می‌کند، شفافیت برنامه‌ها و مواضع نامزدهای انتخابات است. در واقع می‌توان گفت یکی از کارکردهای مهم رسانه‌ها در دوران تبلیغات انتخاباتی، به چالش کشیدن نامزدها در موضوعات مهم مورد نظر مردم و نخبگان است.

گروه «شفافیت برای ایران» با توجه به لایحه پیشنهادی قانون انتخابات، پیشنهادات خود را برای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب ارائه کرده است. بر این اساس سعی شد با رویکرد تغییر حداقلی در مواد، به طوری که شاکله‌ی کلی لایحه‌ی جامع انتخابات بر هم نریزد، از ظرفیت نظارت عمومی در راستای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول این لایحه بهره گرفته شود. در ادامه بخش سوم و پایانی این پیشنهادات را می‌خوانید.

کمیته انتخابات آمریکا یک نهاد مستقل قاعده‌گذار (رگیولاتور)‌در زمینه‌ی مسائل مالی کمپین‌های انتخاباتی در آمریکا است که در سال 1975 توسط کنگره تاسیس شده است. وظیفه‌ی اصلی این کمیته انتشار مسائل مالی کمپین‌های انتخاباتی در راستای اجرای قوانینی همچون رعایت سقف کمک‌های مالی است.

پایش در سلسله برنامه‌های خود، برنامه‌ای را به موضوع شفافیت در انتخابات اختصاص داد. این برنامه با حضور آقای دکتر توکلی و آقای امیرآبادی فراهانی برگزار شد. همچنین آقای خانی، کارشناس شفافیت، در این برنامه به ارائه تجارب جهانی در این زمینه پرداختند. فیلم کامل این برنامه را در ادامه مطلب ببینید.

موشن‌گرافی «شفافیت در انتخابات» به محورهای شفافیت انتخابات و فواید آن‌ها می‌پردازد. در ادامه مطلب، این موشن را مشاهده کنید.

موسسه IDEA در سال 2012 پیمایشی در 180 کشور انجام داده است که این پیمایش شامل بررسی قوانین کشورهای مختلف در مورد گردش مالی در عرصه سیاست می‌باشد. ایران نیز یکی از کشورهاییست که مورد پیمایش قرار گرفته است. در این نوشته به انتشار وضعیت قوانین تنظیم کننده گردش مالی در انتخابات در ایران بر اساس داده‌های ارائه شده توسط موسسه مذکور خواهیم پرداخت.