در بررسی پروژه‌های داده‌باز در سراسر جهان، با تنوع گسترده‌ای در نتایج مواجه شدیم. برخی از کارها بهتر از سایرین بودند و برخی دیگر به‌ سادگی شکست‌ خورده بودند. Eightmaps یک مثال از چگونگی بروز عواقب ناخواسته ناشی از داده‌باز بود، اما بسیاری از نمونه‌های دیگر نیز وجود داشتند که GovLab به دلیل عدم دستیابی به یک تأثیر مهم و قابل‌ اندازه‌گیری تا این تاریخ، انتخاب نشدند. برخی از پروژه‌ها به‌خوبی در یک بعد خاص موفق عمل کردند در حالی‌ که در ابعاد دیگر با شکست مواجه شدند. برای رسیدن به پتانسیل مدنظر داده‌باز و میزان تأثیر مطالعات موردی مستقل ذکرشده در اینجا به درک بهتر – با جزئیات بیشتر - شرایط اجرایی نیل به موفقیت نیازمندیم.

نوع محتوا تجارب داخلی و بین‌المللی
موضوع داده باز
منتشر کننده شفافیت برای ایران

شرایط فعال‌کننده

ما بر اساس تحقیقات خود، چهار شرط اجرایی مهم را شناسایی کردیم که هر یک از آن‌ها به ما اجازه می‌دهد تا برای رسیدن به موفقیت یک ”فرض “ بیان کنیم:

مشارکت

قدرت همکاری در بسیاری از موفق‌ترین پروژه‌های داده‌باز مورد مطالعه ما مشهود بود. پروژه‌های مهم، حاصل تلاش یک سازمان و یا نهاد دولتی تنها نبود، بلکه از مشارکت میان بخش‌ها و گاهی اوقات مرزها حاصل شد. دو نوع همکاری بسیار مهم بودند: همکاری با گروه‌های جامعه مدنی که اغلب نقش مهمی در بسیج و آموزش شهروندان داشت و همکاری با رسانه‌ها که شهروندان را مطلع می‌ساخت و همچنین نقش ارزشمندی در تجزیه‌ و تحلیل و پیدا کردن معنا در داده‌باز خام ایفا می‌کرد. علاوه بر این، به نقش مهم دیگری رسیدیم که توسط به‌ اصطلاح ”داده مشترک “ ایفا شد و داده از سازمان‌ها و بخش‌های مختلف جمع‌آوری می‌شد.

در واقع تمام مطالعات موردی که بررسی کردیم محصول نوعی همکاری بودند. A Tu Servicio اروگوئه یک مثال مهم از نحوه کار جامعه مدنی با دولت برای ساخت طرح‌های داده‌باز مؤثرتر بود. بسیاری از زیرشاخه‌های NOAA و طرح‌های داده‌باز نمونه‌های مهمی از همکاری میان بخش خصوصی و دولتی هستند. به همین ترتیب، اطلس کسب‌ و کار شهر نیویورک، تصویری از یک مشارکت دولتی- خصوصی بود؛ مجموعه داده آن، هم از اطلاعات دولت و هم از اطلاعات بخش خصوصی (عرضه‌شده توسط شرکت Placemeter) ساخته‌ شده است که خود یک مثال از داده مشترک تأثیرگذار است.

فرض ۱: واسطه‌ها و داده مشترک امکان افزایش تطبیق عرضه و تقاضا را فراهم می‌سازند.

زیرساخت‌های عمومی

چندین پروژه مؤثر مورد مطالعه ما در پی آنچه که ممکن است به‌ عنوان یک زیرساخت عمومی ‌داده‌باز تصور کنیم، پدید آمدند و این زیرساخت همان برنامه فنی و فرایندهای سازمانی لازم برای امکان انتشار منظم داده‌های بالقوه تأثیرگذار است. در برخی موارد، این زیرساخت به شکل یک سیستم تولید و انتشار داده دولت درمی‌آید که ”به‌طور پیش‌فرض باز “ است. به‌ عنوان‌ مثال، تیم پروژه Open Duka کنیا با تلاش برای ساخت چنین زیرساختی با کمک حاکمیت‌های شهری برای بهبود ظرفیت داده داخلی شهرها و داده موجود در Open Duka سعی در رفع کمی تأثیر خود دارد.

وجود یک زیرساخت عمومی‌ داده تنها با داشتن شایستگی‌های فنی امکان‌پذیر نیست. به‌ عنوان‌ مثال، در تلاش برای ساخت پورتال شفافیت بودجه باز برزیل، سازمان‌دهندگان نه‌ تنها زیرساخت سازگاری برای انتشار طیف گسترده‌ای از فرمت‌های داده طراحی کردند بلکه یک کمپین فرهنگ‌سازی کامل به همراه کارگاه‌های آموزشی برای مقامات دولتی، شهروندان و خبرنگاران جهت ایجاد ارزش از داده‌باز نیز راه‌اندازی نمودند.

فرض ۲: توسعه داده‌باز به‌عنوان یک زیرساخت عمومی که تأثیری بیشتری در تمامی مسائل و بخش‌ها به همراه دارد.

سیاست‌ها و معیارهای عملکرد

یکی دیگر از عوامل تعیین‌ کننده کلیدی در موفقیت پروژه‌های داده‌باز، وجود سیاست‌های روشن داده‌باز، ازجمله معیارهای عملکرد معین است. نیاز به سیاست‌های روشن (و به‌طورکلی یک چارچوب نظارتی قدرتمند) یادآور این است که فن‌آوری در خلأ وجود ندارد. سیاست‌گذاران و رهبران سیاسی نقشی اساسی در ایجاد یک فضای قانونی انعطاف‌پذیر و رو به آینده ایفا می‌کنند که انتشار داده‌های باز و نوآوری‌های فنی را ترغیب می‌کند و مجامع و مکانیسم‌هایی را برای ارزیابی و پاسخگویی پروژه ایجاد می‌کند.

علاوه بر این، توافق سیاسی در سطح بالا نیز بسیار مهم است. این کافی نیست که به‌سادگی قوانینی اجرایی تصویب شوند که تنها بر روی کاغذ خوب جلوه می‌کنند. سیاست‌گذاران و سیاستمداران باید تضمین نمایند که از لفظ قانون نیز پیروی می‌شود، از منافع مسلم به‌اندازه کافی دفاع می‌شود و ایستادن در برابر باز بودن و شفافیت عواقب در پی دارد.

در میان بسیاری از مطالعات موردی که از یک سیاست زیست‌ محیطی صحیح بهره می‌گیرند تنها چند مورد شاخص هستند. دیدیم که در مکزیک، چگونه یک ابتکار داده‌باز (در این مورد، پروژه مهورا توو اسکوئلا) می‌تواند از تعهدات دولت در سطح بالا نسبت به باز کردن داده منفعت ببرد که این کار رفته‌ رفته به دولت‌های محلی و منطقه‌ای نیز سرایت کرد و موجب توانمند شدن آن‌ها شد. ثبت مرکزی اسلواکی مثال خوب دیگری است؛ این مورد نشان می‌دهد که چگونه طراحی مجدد یک قانون، شفافیت در قرارداد به‌ طور پیش‌ فرض را تشویق می‌کند و تا حد زیادی باز بودن را افزایش می‌دهد. پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 با اینکه باز بودن GPS در زندگی روزمره برای عده بسیاری تثبیت‌ شده بود، اما این موضوع زیر سؤال رفت؛ تصویب یک تعهد سیاسی جدید در سال 2004 برای حفظ دسترسی جهانی نامحدود به سیستم جغرافیایی به این پرسش‌ها پایان داد.

فرض ۳: سیاست‌های روشن در مورد داده‌باز، ازجمله ترویج ارزیابی منظم پروژه‌های داده‌باز که شرایط لازم برای موفقیت را فراهم می‌سازد.

بیان مسئله

بارها دیده‌ایم که چگونه موفق‌ترین پروژه‌های داده‌باز پروژه‌هایی هستند که در آن‌ها یک مشکل یا مسئله به‌خوبی بیان‌ شده است. برای پروژه‌های داده‌باز که در تلاش برای تغییر رفتار کاربر یا متقاعد کردن شهروندان برای نیازی هستند که قبلاً احساس نمی‌شد، این امر بسیار چالش‌ برانگیز است. پروژه‌های برجسته، نیازی موجود - که در حالت ایده‌آل به‌ طور گسترده شناخته‌ شده است - را شناسایی می‌کنند و راه‌حل‌ها و قابلیت‌های جدید موردنیاز برای رسیدگی به آن را ارائه می‌کنند.

نقشه خوشه‌ای تب دانگ در سنگاپور مثال خوبی در این زمینه است. حوزه اصلی فعالیت آن (بهداشت عمومی) منافع آشکار و ملموسی کسب می‌کند؛ این نقشه به دنبال محدود کردن گسترش بیماری‌هایی است که سیاست‌گذاران آن را به‌ عنوان یک مشکل تشخیص دادند و شهروندان از آن وحشت دارند. A Tu Servicio اروگوئه مثال خوب دیگری است ؛ منافع آشکار و ملموسی را به شهروندان ارائه می‌کند و امکان اقدام برای بهبود مراقبت‌های بهداشتی را برایشان میسر می‌سازد. شاید این تصادفی نیست که هر دو نمونه در بخش بهداشت موفق‌ترین پروژه‌هایی هستند که اغلب با اساسی‌ترین نیازهای انسانی (بهداشت، نیازهای مالی و غیره) سر و کار دارند. در موردی که یکی از ضروری‌ترین نیازهای انسان مدنظر بود استفاده از داده‌باز در شهر کندی برابر شهر زینس ویل به هدف منحصر به‌ فرد خود دست‌ یافت: برخلاف یک شک معقول نشان داد که تصمیمات برای دسترسی به آب که بر اساس نژاد شهروندان صورت گرفته بود.

فرض ۴: طرح‌های داده‌باز که هدف یا بیان مسئله روشنی دارند بیشتر تأثیرگذار خواهند بود.

سایر مطالب نتایج تأثیرات داده باز

نتایج پرونده تأثیرات داده‌باز: تاثیر داده‌باز در زندگی مردم - بخش اول

نتایج پرونده تأثیرات داده‌باز: چالش‌های تأثیرگذاری - بخش سوم

نتایج پرونده تأثیرات داده‌باز: توصیه‌های نسل بعدی داده باز - بخش چهارم

برای مطالعه بیشتر پیرامون تأثیرات داده باز، اینجا کلیک کنید.

 دریافت
عنوان: شرایط اجرایی داده باز
حجم: 47 کیلوبایت