اکوسیستم دادهباز تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که شناسایی این عوامل، گام مهمی برای طراحی و ارتقای این اکوسیستم میباشد. در این مطلب به صورت خلاصه و با استفاده از مقالات و پژوهشهای این حوزه، عواملی که بر اکوسیستم دادهباز مؤثرند، معرفی خواهند شد.
حوزه شفافیت | داده باز | Open Data | Scope |
موضوع | راهنما، آموزشی | Learning, Educational | Subject |
نوع مطلب | متن | Text | Type |
زبان | فارسی | Farsi | Language |
منتشر کننده | شفافیت برای ایران | Transparency4Iran | Publisher |
|
شاخه |
عواملی که بر استفاده از "OGD" تأثیر می گذارند |
منبع |
جستجو و یافتن "داده باز حاکمیتی" OGD |
تجزیه اطلاعات |
مشخص کردن دادههای حاکمیتی باز موجود پیچیده و مستلزم هزینهی زیادی است. |
Ding et al. 2012 |
واضح نیست که چگونه میتوان دادههای باز را بعد از آنکه عمومی شد، پیدا کرد. |
Cowan and McGarry 2014 |
||
مجموعه دادهها تکهتکه است یکپارچه نیست، چون دادههای باز در زیرساختهای بسیار مختلفی عرضه شده است. |
Conradie and Choenni 2014, De Vocht et al. 2014 |
||
دادهها در زیرساختهای بسیار مختلفی عرضهشدهاند که میتواند پیدا کردن آنها را در برخی مواقع دشوار کند. |
Braunschweig et al. 2012a, Conradie and Choenni 2014 |
||
ناهمگونی اصطلاحات |
اصطلاحاتِ مختلفِ قابلتوجهی برای تعریف "مجموعه داده" استفاده میشود؛ فقدان تعریف مشترک برای داده. |
Zhang et al. 2005, Yannoukakou and Araka 2014 |
|
"داده حاکمیتی باز" از کلمات مختلفی استفاده میکند. |
Zhang et al. 2005, Yannoukakou and Araka 2014 |
||
هر فرد و نهادی اصطلاحات مخصوص به خودش را دارد که منجر به ناهمگونی میشود. |
Reichman et al., 2011 |
||
پشتیبانی از جستجوی داده |
بسیاری از زیرساختهای داده باز، تنها گزینههای محدودی برای جستجو ارائه میدهند برای مثال، نبود جستجوی پیشرفته |
Petychakis et al. 2014 |
|
غالباً هیچگونه پشتیبانی از جستجوی داده حاکمیتی باز در زبانهای مختلف صورت نمیگیرد. |
Petychakis et al. 2014 |
||
فقدان راهنمایی برای کشف سرویس خدمات داده میتواند منجر به آستانه بالاتر برای استفاده از آن گردد. |
Chen and Paik 2013 |
||
سرریز اطلاعات |
دسترسی به مقدار زیادی از اطلاعات میتواند باعث "سرریز اطلاعات" شود. |
Ho and Tang 2001 |
|
تعداد مجموعه دادههای بازِ حاکمیتی ارائهشده به مردم در حال افزایش است |
Kulk and Van Loenen 2012, Magalhaes et al. 2014 |
||
غالبا تعداد مجموعه دادهها نامحدود است، اما مردم توانایی محدودی در سازماندهی، جستجو، تحلیل و تجسم آن دارند. |
Cowan and McGarry 2014 |
||
بیشتر شدن مجموعه دادههای در دسترس باعث سختتر شدن استفاده مؤثر از آنها میشود. |
Magalhaes et al. 2013 |
||
تحلیل OGD |
پشتیبانی از تفسیر داده |
معمولاً ترس از نتیجهگیری نادرست در استفاده از داده باز شنیده میشود. |
Conradie and Choenni 2014 |
زمانی که اطلاعات جمعآوریشده برای یک هدف، بهمنظوری غیرازآن هدف استفاده شود بهطور بالقوه باعث استعمال نادرست، سوءتفاهم و سوءتعبیر میشود. |
Dawes et al. 2004, Conradie and Choenni 2014 |
||
داده باز ممکن است عمداً یا سهواً بهصورت غلط تفسیر شود. |
Kucera and Chlapek 2014 |
||
داده ممکن است برای برخی استفادهها بهطور کامل نامناسب باشد برای مثال، استفاده در نیازهایی موقت، امنیتی و یا جزئی |
Dawes 2010 |
||
دانش استفاده از داده حاکمیتی باز ممکن است محدود به یک اجتماع کوچک شود. |
Martin 2014 |
||
فقدان بینش در اطلاعات میتواند بهراحتی توسط عموم مردم فهمیده شود. |
Novais et al. 2013 |
||
این مطلب بسیار مهم است که داده باز در یک مسیرِ کاربر محور قابل استفاده است و ممکن است در برخی از حوزههای داده باز مشکلساز باشد با تمرکز بر قانون تابعه |
McGibbney and Kumar 2013 |
||
ناهمگونی داده |
مجموعه داده در فرمتهای بسیار مختلفی منتشر میشوند. |
Jeffery et al. 2014, Yannoukakou and Araka 2014 |
|
معنیشناسی داده ممکن است مبهم باشد. |
Conradie and Choenni 2014 |
||
فرمتهای ناهمگون داده برای افشاء داده باز باز کردن دادهها استفاده میشود. |
Mora Segura et al. 2014 |
||
بهرهبرداری از دادهباز در نرمافزارها نیازمند تفسیر و ترکیبِ دادههای ناهمگون از منابع مختلف است. |
Mora Segura et al. 2014 |
||
پشتیبانی از تحلیل داده |
تحلیل منابع داده نیازمند استفاده از ابزارهای مختلف است. |
Braunschweig et al. 2012a |
|
کمبود ابزارهایی برای تولید اطلاعات وجود دارد که این موضوع میتواند توسط عموم مردم فهمیده شود. |
Novais et al. 2013 |
||
سرویسهایی برای پردازش، تحلیل و یکپارچهسازی داده باز نیاز است. |
Immonen, Palviainen, and Ovaska 2014 |
||
اغلب زیرساختهای سنتی داده باز، تنها قابلیتهای ابتدایی برای دانلود و آپلود داده ارائه میدهند. |
Alexopoulos, Spiliotopoulou, et al. 2013, Charalabidis et al. 2014 |
||
مصورسازی داده باز حاکمیتی |
پشتیبانی از مصورسازی داده |
ابزارهای مصورسازی برای استفاده از داده باز مفید هستند. |
De Vocht et al. 2014 |
ابزارهای مصورسازی برای استفاده از داده باز نیاز هستند. |
Shadbolt et al. 2012 |
||
بهطورکلی، مصورسازی داده برای مشهودتر کردن اطلاعات، شرح، سادهسازی، تجزیهوتحلیل داده میتواند استفاده شود. |
De Vocht et al. 2014, Stowers 2013 |
||
نقشهها در فهم داده کمک میکنند. |
O'Hara 2012, Alani et al. 2008, Dimou et al. 2014 |
||
سایتهای ارائهدهنده داده باز حاکمیتی بهسختی امکانات بصری و یا تعاملی را در اختیار کاربرانشان قرار میدهند. |
Liu et al. 2014 |
||
تنها بخشی از پورتالهای داده حاکمیتی باز موجود، امکانات تجسم سازی را ارائه میدهند. |
Sayogo et al. 2014 |
||
تعامل در مورد داده حاکمیتی باز |
فقدان ضعف تعامل تعامل |
دسترسی بهتر به اطلاعات، برای مشارکت فعال کافی نیست. |
Alani et al. 2008 |
گفتگو در مورد دادههای منتشرشده کم است. |
Lee and Kwak 2012 |
||
بسیاری از ارائهدهندگان داده حاکمیتی باز نمیدانند که کاربران خارجیشان چه کسانی هستند. |
Archer et al. 2013 |
||
کار بیشتر بر روی روابط میان عرضه و استفاده از داده حاکمیتی باز میتواند ارزشمند باشد. |
Davies 2010 |
||
حمایت از تعامل |
داده باز میتواند در همکاری میان شهروندان و همکاری میان شهروندان و حکومت استفاده شود. |
Parycek and Sachs 2010 |
|
نوع ابزار مشارکتی تا حدی میتواند بر مشارکت و همکاری کاربران تأثیر بگذارد. |
Sayogo et al. 2014 |
||
ارائه داده باز با محدودیت مشارکت عمومی، محدود میشود. |
Lee and Kwak 2012, Whitmore 2014 |
||
مشارکت میتواند از طریق رسانههای اجتماعی و تعاملی، مثل وبلاگ نویسی، تگ زدن، اشتراکگذاری عکس و فیلم، تحریک شود. |
Veljković et al. 2014 |
||
رسانههای اجتماعی میتوانند برای تحریک تعامل استفاده شوند. |
Mora Segura et al. 2014 |
||
فناوری رسانههای اجتماعی امکان دسترسی و تعامل با فعالیتها، برنامهها و دادههای حاکمیتی میدهد. |
Bertot et al. 2012 |
||
رسانههای اجتماعی میتواند برای تعامل مردم در داده باز مورداستفاده قرار بگیرد. |
Garbett et al. 2011 |
||
بازخوردها میتواند برای اصلاح، افزایش و بهبود منابع داده مورد استفاده قرار گیرد. |
Dawes and Helbig 2010 |
||
اگر مکانیسمهای بازخورد فراهم شود، بازخوردها معمولاً از طریق وسایل ارتباطی غیررسمی، مانند نظر دادن در وبلاگ و پاسخ به توئیت ها، بهعنوان بخشی از همکاریهای نهادی محسوب میشود. |
Archer et al. 2013 |
||
بسیاری از سازمانهای دولتی مکانیسمهای بازخورد را برای داده باز فراهم نمیکنند. |
Archer et al. 2013, Alexopoulos, Spiliotopoulou, et al. 2013 |
||
بازخوردها ممکن است در بهروزرسانی منابع مورداستفاده قرار بگیرد. |
Lee and Kwak 2012 |
||
بسیاری از زیرساختهای سنتی داده باز اجازه بهبود دادههای منتشرشده را نمیدهند برای مثال از طریق تصفیه و پردازش |
Alexopoulos, Spiliotopoulou, et al. 2013 |
||
در مورد دادههای پستی باز، مشخص شده است که غالباً داده از منبع داده به سمت درخواست دهنده داده جریان مییابد و بهسختی به سمت دیگری میرود. کمبود بازخورد میان کاربران و ارائهدهندگان داده وجود دارد. |
Dawes and Helbig 2010 |
||
موفقیت در اتخاذ داده باز باید با 1- سودمندی اطلاعات، 2- استفاده از فناوری اطلاعات و 3- نرمافزارهای Web 2.0 همراه باشد و توسط یک مدل تحلیلیِ سیاستی کنترل شوند. |
Puron-Cid et al. 2012 |
||
تحلیل کیفیت ODG |
وابستگی به کیفیت ODG |
موفقیت داده باز شدیداً وابسته به کیفیت مجموعه دادههای منتشرشده است. |
Behkamal et al. 2014 |
کیفیت داده نقش مهمی را در استفاده از پورتالهای دولتی ایفا میکند. |
Detlor et al. 2013 |
||
استفاده مجدد از داده حاکمیتی باز نیازمند این است که کاربرانِ بالقوه داده بتوانند از کیفیت دیتاستهای مورد نیازشان اطمینان حاصل کنند. |
O'Hara 2012 |
||
بهطورکلی، برای توانایی در ارزیابیِ کیفیتِ داده، کاربران داده نیاز به اطلاعاتی در مورد ماهیتِ داده دارند. |
Dawes & Helbig, 2010 |
||
کیفیت پایین دادهها |
کاربران داده ممکن است فرضهای غیرواقعی در مورد کیفیت دادههای حاکمیتی داشته باشند برای مثال، باور رایج این است که اطلاعاتْ هدفمند، خنثی و به راحت در دسترس هستند |
Radin 2006, Dawes 2010 |
|
کیفیت داده یک مسئله اساسی برای داده حاکمیتی باز است. |
Karr 2008, Whitmore 2014 |
||
بسیاری از دادههای حاکمیتی باز کیفیت پایینی دارند برای مثال، فرمتهای نامناسب داده، انتشار کمِ داده، عدم جزئینگری، تناقض در نامگذاری و انتخاب شناسهها |
Kuk and Davies 2011 |
||
کیفیت دادههای حاکمیتی باز ممکن است کم باشد و موجب نگرانی کاربران شود. |
Martin 2014 |
||
تنوع کیفیت و تغییرات |
بهطورکلی، کیفیت دادهای که بدون بررسی پردازشها و ورودیهای اطلاعات از یک سیستم اطلاعاتی به سمت جاهای مختلف حرکت میکند، میتواند بهسرعت کاهش پیدا کند. |
Batini et al. 2009 |
|
کیفیت دادهها که در وب منتشر شدهاند تفاوت دارند. |
Auer et al. 2013 |
||
کیفیت دادههای باز بسته به کشور و ارائهدهنده های مختلف، متفات است. است. |
Petychakis et al. 2014 |
||
کیفیت داده باز به علت استفاده مجدد از داده میتواند بهراحتی تحت تأثیر قرار بگیرد. |
Oviedo et al. 2013 |
جدول 1: عوامل تأثیرگذار بر استفاده داده حاکمیتی باز، مستخرج از مرور ادبیات (برگرفته از Zuiderwijk, 2015)
متغیرهای مدل تصمیمگیری برای اعلام عمومی دادههای حاکمیت |
منبع |
|
اثرات مثبت بالقوه
|
سیاسی و اجتماعی، برای مثال شفافیت، ایجاد سرویسهای حاکمیتی جدید برای شهروندان، افزایش مشارکت شهروندان و رشد دانش |
Bertot et al. 24, Neuroni et al. 25. Lindman et al. 27, Vang and Kankan- halli 26, Conradie and Choenni 28, Harrison et al. 29, Janssen et al. 16 |
اقتصادی، تحریک رشد اقتصادی و نوآوری |
Borzacchiello and Craglia 30|, Janssen 31, Janssen et al. 16, Zeleti et al. 32 |
|
عملیاتی و فنی، برای مثال استفاده مجدد از داده، توسعه سیاستهای عمومی و دسترسی به ظرفیتهای حل مشکل خارجی |
Huijboom and van den Broek 14, Janssen 10. Janssen et al. 16 O’Riain et al. 33 |
|
خطرات بالقوه |
داده باز ممکن با حق فردی افراد در حفظ حریم خصوصی تعارض داشته باشد. |
Kulk and van Loenen 8, Parycek and Sachs 35 |
این جمله که باز کردن دادهها منجر به شفافیت میشود میتواند مورد چالش قرار گیرد و شفافیت ممکن است یک طرف ظالمانه نیز داشته باشد. |
Bannister and Connolly 19. Strathern 34 |
|
شفافیتِ بسیار زیاد میتواند منجر به نظارت نامطلوب ناکارآمد شود. |
Parycek and Sachs 35 |
|
اطلاعات بیشتر لزوماً منجر به تصمیمگیری آگاهانهتر نمیشود برای مثال سرریز اطلاعات |
Janssen et al. 16 |
|
کاربران داده باز ظرفیتهای مختلفی دارند، داده باز میتواند بیشتر منجر به افزایش قدرت افرادی شود که پیشازاین نیز قدرت داشتهاند. |
Gurstein 20, Albano and Rein- hard 37. Yannoukakou and Araka 38 |
|
خطر سوءتعبیر و سوءاستفاده از داده میتواند به اعتبار یک ارائهدهنده داده ضربه وارد کند. |
Barry and Bannister 12 |
|
متغیرهای مرتبط با متن و مجموعه داده که میتوانند بر آشکارسازی داده باز تأثیر بگذارند. |
مالکیت، حریم خصوصی، اقتصاد، کیفیت داده و امور فنیِ عمومی: محرمانگی، سیاست حذف، ممنوعیت، تغییرات سازمانی مانند زمان مصرف، مالکیت، حفظ حریم خصوصی با دقت و گمنام سازی، کمبود فراداده، استفاده و استفاده مجدد از داده توسط خودِ سازمان، سیاست – حساسیت، نامشروع بودن، کامل بودن و تمامیت، نمایندگی، اعتبار و قابلاعتماد بودن |
Eckartz et al. 39 Zuiderwijk et al. 40 |
مربوط به مجموعه داده: وضوح و شمولیتِ ستون، ردیف، مقدار، متغیر و دیگر نامها، ارائه گزارشهای اضافه، کیفیت کلی دادهها و غیره |
Zuiderwijk et al. 40 |
جدول 2: متغیرهای مدل تصمیمگیری انتشار داده باز حاکمیتی (برگرفته از Zuiderwijk & Janssen, 2015)
متغیرهای مرتبط با متن و مجموعه داده |
اثرات مثبت بالقوه |
خطرات بالقوه |
1- مالکیت: دادهها متعلق به سازمانهای مختلفی است. |
مجموعه داده جالب هستند چراکه ترکیب بینش و دانشِ سازمانهای مختلفی میباشند. |
واضح نیست که چه کسی مسئول و پاسخگوی انتشار داده است، به دست آوردن مجوز از تمام مالکانِ داده برای انتشار مجموعه داده مشکل است. |
2- دوران ممنوعیت: بسیاری از دادههای کنونی منتشرنشدهاند. |
کاهش خطر در باز کردن اشتباه دادهها، دادههای قدیمی ممکن است حساسیت کمتری داشته باشند، دادهها میتوانند توسط خودِ اداره دوباره مورداستفاده قرار گیرند. |
زمانی که دادهها قدیمی شوند کمتر مفید خواهند بود، به هنگام بودن اطلاعات کاهش مییابد. |
3- هدف از انتشار دادهها: باز کردن دادهها بهمنظور شفافتر شدن یک سازمان |
بینش بیشتر در فرآیندهای دولتی، ازدحام منابع میتواند منجر به این اظهارات شود که چگونه سازمانهای دولتی ممکن است بهبود پیدا کنند. |
سازمانها ممکن است بسیار باز شوند، انتشار غلط برخی مجموعه دادهها، تبلیغات منفی برای سازمانهای دولتی، کاهش اعتماد به دولت، نیاز به منابع و تغییرات قابلتوجه در سازمانها. |
4- دسترسی به دادهها و صدور مجوزها |
کنترل بیشتر بر استفاده، یادگیری از چگونگیِ استفاده مجدد از دادهها، به حداقل رساندن سوءاستفادهها و سوءتعبیرها، میتواند منجر به تائید و تصدیق بهترِ ارائهدهندگان شود. |
برخی گروههای ذینفع از استفاده مجدد از داده محروم شدهاند، ممکن است منجر به استفاده خلاقانهتر کمتر و همچنین کاهش استفاده مجدد از داده شود چراکه کاربران ممکن است ترس نقضِ مجوزها را داشته باشند، تحقق منافع کمتر. |
5- حساسیت داده: اتخاذ سیاستهای محدودکننده برای سیاست انتشار، حفظ حریم خصوصی و دادههای حساس |
به حداقل رساندن خطراتِ تبلیغات منفی، به حداقل رساندن خطر اینکه سیاستمداران و کارمندان دولتی برای تصمیماتِ غلط مورد بازخواست قرار گیرند، عواملِ حساسیتبرانگیزِ خصوصی از مجموعه داده حذف میشوند، مجموعه دادههای بیشتری میتوانند منتشر شوند. |
گزینش اطلاعات دلالت بر سوگیری و تعصب دارد، فقط آن دسته از دادهها در دسترس عموم قرار میگیرد که به نفع برخی از استدلالها و تصمیمگیریهای برخی از سیاستمداران باشد، تعیین حساسیت دادهها سخت است، حذف عوامل حساسیتبرانگیز زمانبر است و نیاز به منابع دارد. |
6- کیفیت دادهها، آشکارسازی اطلاعات بدون داشتن بینش در مورد کیفیتشان |
عموم مردم میتوانند به مشکلاتِ کیفیای که داده دارد اشاره کنند، کیفیت داده میتواند بهبود پیدا کند. |
تصمیمات و نتایج میتواند بر روی کیفیت پایین دادهها بنا شوند. |
7- فراداده: اسناد و فراداده کمی با داده باز ارائهشده است. |
صرف زمانِ کم بر روی اسنادِ داده و فراداده، ارائهدهندگان داده میتوانند نسبتاً با سیستمهای سادهتری کار کنند. |
افزایش خطر سوءتعبیر از داده، سختتر شدن استفاده از داده در بلندمدت که اینزمانی رخ میدهد که کارشناسانِ داده بیشتر از این نمیتوانند مورد مشورت قرار گیرند (مشکلات در حفاظت) |
جدول 3: مدل تصمیمگیری برای انتشار داده باز حاکمیتی (برگرفته از Zuiderwijk & Janssen, 2015)
کشور |
برنامه |
شروع |
مرجع مسئول |
انگیزههای کلیدی |
استرالیا |
واکنش دولت به گزارش Gov 2.0، اعلام حاکمیت باز |
می و جولای 2010 |
دفتر مدیریت اطلاعات دولتی استرالیا AGIMO، 2010 |
زمانی که اطلاعات بخش عمومی بهعنوان یک سرمایه کلیدیِ ملی آزاد شد، قابلیتها پیشبینیشده و پیشبینینشده از طریق اختراع، خلاقیت، سختکوشی شهروندان، سازمانهای تجاری و اجتماعی باز شد. |
دانمارک |
طرح راهبردی داده باز ‘Offentlige Data I Spil’” |
جولای 2010 |
وزارت علم، فناوری و نوآوری دانمارک، 2010 |
دسترسی به دادههای حاکمیتی زمینه را برای خدمات جدید و تحلیلهای مختلف فراهم میکند و اطلاعات و بینشهای بهتر برای شهروندان و مشاغل بهطور یکسان در اختیار قرار میدهد. شرکتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد مشاغل جدید در توسعه خدماتِ دیجیتال و محتوای پیشرفته بر اساس دادههای عمومی توانمند خواهند شد و شهروندان خواهند توانست ایدهها و خلاقیتهایشان را به راهحلهای عملی برای مشکلات روزمره تبدیل کنند. |
اسپانیا |
“Avanza2” |
جولای 2010 |
وزارت صنعت، گردشگری و تجارت، 2010 |
داده برای اقتصادِ دانشمحور بسیار مهم است. با انتشار دادههای بخش عمومی ارزش اقتصادیِ بیشتری میتواند تولید شود. داده یک منبع برای توسعه تولیدات و خدمات جدید است. علاوه بر این، داده برای اعمال حقوق دموکراتیک شخص اهمیت دارد. شهروندان در مورد دولت و تعامل با آن اطلاع پیدا میکنند. |
بریتانیا |
قرار دادن خط مقدم در ابتدا: دولت هوشمندتر |
دسامبر 2009 |
وزیر خزانهداری، 2009 |
اقدام اول: تقویت نقش شهروندان و جامعه مدنی، باز کردن اساسی دادهها و تقویت شفافیت: "درنهایت یک شهروند آگاهتر یک شهروند قدرتمندتر است. در یک دموکراسی مدرن، شهروندان از دولت انتظار دارند که نشان دهند که پولها کجا هزینه شده است و نتایج چه بوده است. ... داده همچنین میتواند در روشهای نوآورانه که منافع اقتصادی برای شهروندان و مشاغل با انتشار کسبوکارهای بکر و کارآفرینی در پی دارد مورداستفاده قرار گیرد. |
ایالاتمتحده |
یادداشت و طرح حاکمیت باز |
ژانویه 2009 و آوریل 2010 |
کاخ سفید 2009 و وزارت خارجه 2010 |
دولت من به ایجاد یک سطح بیسابقه از شفافیت متعهد شده است. ... باز بودن، دموکراسیِ ما و همچنین بهرهوری و اثربخشی دولت را تقویت خواهد کرد. ... شفافیت مسئولیتپذیری و پاسخگویی دولت را تقویت خواهد کرد و به مردم در مورد کارهای دولتشان اطلاعات میدهد. |
جدول 4: نمونهای از کشورهایی دارای سیاستهای رسمی در حوزه داده باز حاکمیتی (Huijboom Van den Broek & , 2011)