اندیشکده «شفافیت برای ایران»

شرکت نفت فرانسوی توتال اخیرا سیاست‌هایی به منظور حمایت از شفافیت قراردادها در صنایع استخراجی تهیه کرده است که اولین سیاست در حوزه شفافیت قراردادها محسوب می‌شود. با اجرای این سیاست‌ها، شرکت توتال اولین شرکتی خواهد بود که قراردادهای خود را شفاف می‌کند. متن اصلی این خبر را در ادامه مطالعه کنید.

توتال، غول نفتی فرانسوی، جدیدترین شرکتی است که بیانیه سیاستی خود در حمایت از شفافیت قرارداد در صنایع استخراجی را مطرح کرده است. این بیانیه، نخستین بیانیه سیاستی در نوع خود توسط یکی از به اصطلاح «سوپرمیجرها» - بزرگترین شرکت‌های سهامی عام نفت و گاز - است.

قراردادهای نفت، گاز و معدن که شرکت‌ها و دولت‌ها بر سر آن‌ها به توافق رسیده‌اند، چارچوب قانونی برای پروژه‌های استخراجی را تشریح می‌کنند. انتشار قراردادها، بررسی دقیقِ معاملات با ارزش میلیاردها دلار  که بسیار مورد نیازِ است را برای شهروندان کشورهای غنی از منابع طبیعی میسر می‌سازد. شفافیت قراردادها همچنین فرصت‌های مهمی برای دولت‌ها و شرکت‌ها فراهم می‌کند تا اعتماد عمومی را به صنایع استخراجی جلب کنند. از منظر یک سرمایه‌گذار، انتشار قراردادها ریسک‌های سیاسی ناشی از پنهان نگهداشتنِ قراردادها را کاهش می‌دهد.  

بیانیه سیاستی در تاریخ 13 فوریه در جلسه هیئت مدیره بین‌المللیِ ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI) در اسلو رسما اعلام شد؛ این بیانیه یک استاندارد جهانی برای اداره صحیح منابع نفت، گاز و معدنی است و توسط بیش از 50 کشور اجرا می‌گردد. استاندارد ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI) خواستار انتشار اطلاعات همراه با زنجیره ارزش در کل صنعت استخراجی است و موارد دیگری را توصیه می‌کند که سازگار با روح استاندارد است. استاندارد خواستار شفافیت قرارداد نیست، اما این عمل اقدامی است که مورد توصیه و تشویق قرار گرفته است.

حرکت توتال بخشی از یک روند گسترده‌تر است. با حمایت از شفافیت قرارداد، این شرکت به غول صنعت معدن، Rio Tinto، همچنین شرکت‌های نفتی کوچک‌تر نظیر Kosmos Energy و Tullow Oil می‌پیوندد و با اقدامی همراه می‌شود که مورد حمایت صندوق بین‌المللی پول، سازمان ملل و اتحادیه بین‌المللی وکلای دادگستری بوده و موسسه مالی بین‌المللی، آژانس چندجانبه تضمن سرمایه‌گذاری و  بانک اروپایی بازسازی و توسعه خواستار آن هستند.  

حمایت خودجوشِ شمار روزافزونی از شرکت‌ها از شفافت قرارداد امیدبخش است و به طور قطع شرکت‌های بیشتری در آینده به این اقدام خواهند پیوست.

آنچه بیانیه توتال را متمایز می‌کند این است که شرکت صرفا حمایت خود از شفافیت قرار‌داد را بیان نمی‌کند - یک گام فراتر می‌رود تا بابت اانتشار مجوزها و قراردادهای نفتی از کشورهای میزبان حمایت کند. این عمل به طور خاص از آن جهت درخور توجه است که بسیاری از کشورهایی که توتال در آن‌ها کار می‌کند، همچنان به اقدام شفافیت قرارداد می‌پیوندند. از بیش از 40 کشوری که توتال در آن‌ها کار می‌کند، تنها در 12 کشور قراردادها به صورت عمومی در دسترس هستند، همچنین از 15 کشور عضو ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI) تنها 7 کشور در حال حاضر قراردادها را منتشر می‌کنند.

همزمان که مدیران اجرایی توتال در حال تبدیل این سیاست به عمل هستند، می‌توانند با انتشار قراردادهای پنهان در کشورهایی شروع کنند که وضعیت خوبی در دیگر محورهای شفافیت دارند. یکی از این نمونه‌ها سنگال است؛ در این کشور انتشارهای رسمی اخیر در یک وبسایت محلی ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI)، دو قراردادی که در سال 2017 با توتال به امضا رسید را منظور نکرده بود. اقدامات توتال در چنین حوزه‌های قضایی به سرعت میزان تعهد شرکت نسبت به سیاست جدید خود را آشکار می‌کند.

انتشار قرارداد در میان کشورهای اجرا کننده ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI) برای مدتی قوت گرفته است. همانطور که NRGI (موسسه حکمرانی منابع طبیعی) سال گذشته با سند ارائه کرد، بیش از نیمی از آن‌ها - مجموع 29 عدد - از قبل به صورت رسمی قراردادها را منتشر می‌کردند. کشورهای بیشتری نیز در حال پیوستن به آن‌ها هستند. همین ماه غنا سامانه اطلاعات جامع نفتی را آغاز کرد، درحالی‌که مالاوی حرکت برای انتشار قراردادهای نفتی را از سال پیش آغاز کرده بود. حتی از میان دو تن از جدیدترین اعضای ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI)، غنا به تازگی تصمیم به انتشار قراردادها گرفته است، درحالی‌که مکزیک برای بخش نفت و گاز خود به یک پرتال نمونه شفافیت قرارداد پیوسته است.

استقبال توتال از اقدامات شفافیت که سازگار با روح ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (EITI) است، در تضاد کامل با اقدامات دو سوپرمیجر دیگر - ExxonMobil و Chevron - است. اما روند کلی به سمت شفافیت پرداخت‌ها، قراردادها و دیگر اطلاعاتی است که برای کسانی که در کشورهای در حال توسعه در پی بازخواست شرکت‌ها و دولت‌ها هستند، حائز اهمیت است.

صفحه اصلی خبر را از اینجا ببینید.