از اصلیترین مشکلات در زمان بحرانها، تولید اخبار ضد و نقیض و عدم امکان تشخیص خبر صحیح از دروغ است. رویکرد جمعسپاری قابلیتی را ارائه میکند که به وسیله آن در هر بحران میتوان از اخبار صحیح، تراکم منطقهای رویدادها و نیازها و مشکلات پیش رو در بحرانها، مطلع شد.
یکی از مهمترین مسائلی که مردم در زمان بحرانهای سیاسی با آن مواجه میشوند روایتهای ضد و نقیضی است که رسانههای مختلف با جهتگیریهای گوناگون منتشر میشوند. گاهی هم به دلیل شرایط جنگی و خطرات موجود، خبرنگاران نمیتوانند در صحنه حضور داشتهباشند و بدین ترتیب تعداد اخبار منتشر شده بسیار پایین میآید. در چنین شرایطی دستیافتن به خبر درست و واقعی یکی از سختترین کارهای ممکن است و معمولاً چند روز طول میکشد تا خبری برسد یا صحت و سقم آن و اصل ماجرا مشخص شود. در این میان اگر روایتی توسط یک شاهد عینی نقل شود، نسبت به آنچه یک رسانه منتشر میکند از اعتبار بالاتری برخوردار خواهد بود و هر چقدر امکان دسترسی به شاهدان عینی بیشتر باشد، امکان رسیدن به خبر واقعی هم بیشتر است.
وبسایت «1LIVE UA MAP» پروژهای بود که فعالیت خود را در خلال بحران کریمه اوکراین با هدف تجمیع اخبار شاهدان عینی آغاز کرد و توانست عملکردی موفق را از خود به نمایش بگذارد. برای رسیدن به این منظور، مسئولان سایت، چالشی بزرگ پیش روی خود داشتند و آن جلب نظر کاربران، جهت فعالیت در این بستر بود. به عبارت دیگر آنها باید کاری میکردند که انبوهی از کاربران فضای مجازی، اخبار را در لحظه و بهصورت مستمر در این سامانه درج کنند؛ کاری که با توجه به فراگیر بودن شبکههای اجتماعی سخت به نظر میرسید. برای حل این چالش، مسئولان سایت تصمیم گرفتند از یکی از امکاناتی که شبکه اجتماعی توئیتر در اختیار کاربران خود قرار میدهد استفاده کنند. قابلیت ثبت برچسب مکانی روی توئیتها؛ که به کاربران این امکان را میدهد هر موقع اقدام به توئیت یک متن کردند، اپلیکیشن به صورت خودکار موقعیت مکانی کاربر را روی توئیت ثبت کند و به این ترتیب «LIVE UA MAP» نیز با استفاده از این برچسبها، توئیت مورد نظر را از توئیتر گرفته و روی یک نقشه از منطقه مد نظر در سایت نشان میداد. علاوه بر این اگر توئیت، دارای پیوست تصویری یا ویدئویی هم میبود، آن هم در سایت به نمایش گذاشته میشد. بنابراین آنچه روی «لایو یوای مپ» نشان داده میشد، نقشهای بود از منطقهی مورد نظر که اخبار مختلف با آیکن روی آن نشان داده میشد و متن کامل خبر نیز در نوار کناری به صورت کامل قابل دسترسی بود.
از مزایای دیگر این سامانه می توان به کمک آن به شناخت اخبار صحیح از ناصحیح اشاره کرد. اگر در یک منطقه به تعداد زیادی از یک خبر روایت شود، می توان صحت آن خبر را نتیجه گیری کرد و بالعکس اقلیت ذکر یک خبر، می تواند دلیلی بر عدم تطابق آن با واقعیت باشد.
«LIVE UA MAP» محدود به اوکراین نشد و بهتدریج فعالیت خود را گسترش داد؛ بهطوریکه هماکنون اخباری از تمامی قارهها و اکثر کشورهای جهان روی نقشه این سایت قابلمشاهده و هر روز و ساعت در حال بروزرسانی است.
منبع: فصلنامه راهبردی رویش، شماره اول، پاییز 94