اندیشکده «شفافیت برای ایران»

اینوسنتیو یک پلتفرم جمع‌سپاری در حوزه تحقیق و توسعه و حل مسائل علمی است که در سال 2001 تاسیس شده است. این پلتفرم به شرکت‌ها کمک می‌کند تا مسائل و معضلات بخش تحقیق و توسعه خودشان را در اختیار جامعه‌ای متشکل از 40 هزار اندیشمند از بیش از 190 کشور جهان قرار دهند و از آنان بخواهند تا راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای رفع این مشکلات ارائه دهند. حدود 60 درصد از جامعه مشارکت کننده در چالش‌های اینوسنتیو دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و یا بالاتر هستند.

چالشی که شرکت گلد کورپ در سال 2000 برگزار کرد مصداقی از کاربرد مدل جمع‌سپاری در عرصه علم و فن‌آوری است. گلد کورپ یک شرکت کانادایی است که در حوزه استخراج طلا فعالیت می‌کند. در اواخر دهه 1990 و طی سال‌های پیاپی، گلد کورپ در رسیدن به سودآوری خوب و دست‌یابی به یک عملکرد مطلوب ناموفق بود.

تا به همین اواخر فرآیند نقشه‌برداری از زمین و تهیه نقش‌ها نیازمند مهارت‌های بسیار بالا، ابزار‌های بسیار پیشرفته و پیچیده و استفاده از افراد مختلف و گروه‌های سازماندهی شده داشت. برای سال‌های سال تهیه نقشه‌ها، فعالیتی در انحصار نقشه‌برداران و جغرافی دانان بود تا از جهان نقشه‌برداری کرده و آن را در قالب نقشه‌های کاغذی در بیاورند و یا با آغاز دهه 1960 نقشه‌ها را به صورت فایل‌های دیجیتال ارائه کنند. لذا مجالی برای فعالیت آماتور‌ها و مردم عادی در زمینه نقشه‌برداری وجود نداشت. اما تغییرات تکنولوژی طی ده سال گذشته و فراهم آوردن سه عامل اینترنت، رایانه‌های خانگی و ابزار‌های دقیق، تقریبا ارزان و در دسترس برای دست یابی به اطلاعات مکان‌ها سبب تحولی عظیم در تهیه نقشه‌ها و بازار نقشه‌برداری شده است. تغییرات تکنولوژی سبب شد تا زمینه مساعدی برای فعالیت مردم عادی در حوزه نقشه‌برداری فراهم شود. 

حوزه فناوری شهروندی یک حوزه علمی اجرایی جدید است. صرف گفتن این که فلان سامانه در فلان کشور نتیجه داده است لزوما در ایران کاربردی نیست. این جلسه ارائه «درآمدی بر فناوری شهروندی» است.

سرویس MTurk) Amazon Mechanical Turk) یک بازار بر پایه وب و مبتنی بر مدل جمع‌سپاری است که کسب‌وکار‌های مختلف را قادر می‌سازد تا با استفاده از هوش و ظرفیت‌های انسانی، وظایف و کارهایی را که انسان‌ها می‌توانند بسیار اثر بخش‌تر از سیستم‌های رایانه‌ای انجام بدهند محقق کنند. این وب یکی از زیر مجموعه‌های آمازون وب سرویس است که متعلق به شرکت آمازون است.

دوریتوز¹ یک شرکت تولید مواد خوراکی است که در سال 1964 به وسیله هلدینگ Frito-Lay تاسیس شده است. آنچه سبب شهرت دوریتوز شده است کمپین تبلیغاتی این شرکت است که در طول سوپر بل² پخش می‌شد. این شرکت برای تبلیغات خود در 43مین برنامه تبلیغاتی خود که Crash the Super Bowl نام داشت، از مردم خواست تا یک تبلیغ تجاری سی ثانیه‌ای در مورد محصولات شرکت بسازند و برای آنها ارسال کنند. در گام بعدی برنامه‌های تبلیغاتی تولید به رای گذاشته می‌شد. پس از انتخاب بهترین برنامه توسط مردم، برنامه برگزیده در بهترین و پرمخاطب‌ترین زمان پخش تبلیغات در طول مسابقه به نمایش گذاشته شد.³

تهیه‌کنندگان این اثر پاداشی متشکل از پول نقد و مقداری اعتبار برای خرید از فروشگاه دوریتوز دریافت کردند. دوریتوز در دست یابی به هدفش تقریبا موفق بود چرا که این برنامه تبلیغاتی جزء 5 اثر تبلیغاتی برتر آن دوره از مسابقات قرار گرفت.⁴ این شکل از طراحی محتوی تبلیغاتی فرصتی فراهم کرد تا دوریتوز از ایده‌های خلاقانه بیشتری استفاده کند و با آگاهی از ذائقه مخاطبان به انتخاب برنامه تبلیغاتی مبادرت ورزد. لذا شرکت می‌توانست مخاطبان بیشتری نیز جذب کند که منجر به افزایش فروش شرکت می‌شد.

1. ￪ Frito Lay Doritos
2. ￪ Super Bowl: مسابقه سالانه فوتبال آمریکایی قهرمانی لیگ فوتبال ملی (آمریکا)، بالاترین سطح حرفه‌ای فوتبال آمریکایی در جهان می‌باشد.‌ این‌‌‌‌ بازی اوج فصل رقابت‌های لیگ فوتبال آمریکا می‌باشد که در اواخر تابستان سال قبل میلادی آغاز می‌شود. این مسابقه و مراسم‌های جانبی در «یکشنبه سوپر بول» برگزار می‌شود که همین مسابقه در طی سالیان دراز تبدیل به پربیننده‌ترین مسابقه تلویزیونی آمریکا گشته‌است. گرچه زمان پخش این مسابقه تعطیل رسمی نیست، اما در زمان پخش آمریکا بصورت نیمه رسمی تعطیل می‌شود (https://en.wikipedia.org/wiki/Super_Bowl).
3. ￪ Brabham, d. c. (2013), crowdsourcing, London: The MIT Press
4. ￪ بنا به نظر USA Today’s Ad Meter Rankings

زمانی بالا بودن دستمزد عکاسان حرفه‌ای و هزینه بالای تجهیزات پیشرفته عکاسی برای تولید عکس‌های باکیفیت سبب می‌شد تا آژانس‌های سنتی عکاسی، مبلغ بالایی را برای هر تصویر مطالبه کنند. اما حضور استاک فتو و مدل کسب‌وکار خاص آن سبب شد تا این شرکت این حوزه کسب‌وکار را دگرگون کند. 

Moovit برنامه‌ای اســت که به ترکیــب داده‌های GPS ناوگان حمل‌ونقل و داده‌های جمع‌آوری‌شــده مبتنی بر قدرت جمع‌سپاری کاربران واقعی خود متکی است. وقتی که یک کاربر سوار یک وســیله حمل‌ونقل عمومی می‌شــود، اگر نرم‌افــزار فعال باشد اطلاعات جابه‌جایی فرد به‌صورت بی‌نام بــه پایگاه داده‌هــای Moovit ارسال می‌شود و این اطلاعات با سایر کاربران نیز به اشتراک گذاشته می‌شود تا بتوانند برنامه رفت‌وآمد وسایل نقلیه را پیگیری کنند.

در ســایت «استیمایز» که از ســال 2011 شــروع به فعالیــت کرده‌اســت، 5 هــزار تحلیلگر بازارهای مالی مشغول پیش‎بینی قیمت سهام هستند. تحلیلگــران مختلــف، پیش‌بینی‎های خــود را در سایت ثبت می‌کنند تا همه‌چیز به‌صورت شفاف گزارش شود. شــواهد نشان می‌دهد در 65 درصد موارد، تحلیلگران ســایت بهتر از تحلیلگران «وال استریت»، سود فصلی شرکت‌های بورسی را پیش‌بینی کرده‌اند.

ســازمان پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته‌ دفاعی آمریکا (دارپا)، در اواخر ســال 2009 و به مناسبت چهلمین ســالگرد ایجاد اینترنت، مســابقه‌ای تحت عنوان چالش شبکه 2 برگزار کرد. هدف برپایی این رقابت، ارزیابی نقش اینترنت و شــبکه‌های اجتماعی در برقراری ارتباطات بموقع، تیم‌سازی گسترده و بسیج فوری افراد زیاد برای «حل مسائل با دامنه وسیع و زمان محدود» عنوان شــد.

تردلــس، یک شــرکت فعال در زمینــه طراحی و تولید تی‌شــرت با ســرمایه اولیه هزار دلار، سال 2000 شروع به کار کرد.این شرکت در سال 2003 مدل جدیدی از سیستم طراحی برای لباس را ارائه کرد. به این صورت که تمامی علاقه‌مندان به طراحی می‌توانند طرح‌های پیشنهادی خود را از طریق سایت تردلس به اشتراک بگذارند. در پایان ســال 2006 درآمد شــرکت به بیش از 17 میلیون دلار با 35 درصد حاشیه سود رسید.

پرفسور «لوییس فون‌آن»، از ایده جمع‎سپاری برای ترجمه محتوای صفحات وب استفاده کرد. «دولینگو» یک بســتر رایگان آموزش زبان است که از کاربران در قبال آموزشی که می‌بینند، هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌کند و پس از مراحل ابتدایی آموزش، محتوای صفحات وب را به عنوان تمرین ترجمه در اختیار کاربران نرم‌افزار قرار می‌دهد.

سایت «99design» پلتفرمی برای برقراری ارتباط بین نیازمندان طرح گرافیکی و بیش از 957هزار طراح فراهم کرده است. مشتریان سفارش خود را اعلام می‎کنند و مسابقه آغاز می‌شود. در نهایت از میان همه طرح‌های ارسال شده، طرح مطلوب خود را انتخاب و از آن استفاده می‌کند.