اندیشکده «شفافیت برای ایران»

در سال 1971 کنگره آمریکا قانون «قانون کمیپن‌های انتخاباتی فدرال» را تصویب کرد تا انتشار هزینه‌های انتخاباتی را سخت‌گیرانه‌تر نماید. با این حال بدلیل فقدان یک نهاد مرکزی، این قانون از ضمانت اجرایی کافی برخوردار نگردید (چه اینکه در انتخابات 1972 ریاست جمهوری، موارد متعددی از فساد مالی گزارش شد). به همین منظور کنگره در 1974 متممی را به آن قانون افزود تا محدودیت‌هایی را برای میزان مشارکت مالی افراد، احزاب سیاسی و کمیته‌های اقدام سیاسی (PACs) اعمال کرده و نیز «کمیته انتخابات فدرال» را تأسیس نماید، کمیته‌ای که در سال 1975 آغاز به فعالیت نمود.

با هدف ایجاد پارلمان‌هایی (مجلس) قدرتمند، باز و مسئول، امروزه گونه‌ای خاص از سمن (NGO) و تحت عنوان «سازمان‌های ناظر بر پارلمان» (Parliamentary Monitoring Organizations) شکل گرفته است. این سازمان‌ها تلاش می‌کنند تا مشارکت شهروندان در فرایندهای تقنینی را توسعه بخشیده و پارلمان‌ها را به مردم (که از آنها نمایندگی می‌کنند) نزدیک‌تر می‌سازند.

وزارت دادگستری فنلاند طی سندی، شفافیت فعالیت‌های دولتی کشور فنلاند را ذکر کرده است. در ادامه می‌توانید این سند را دریافت کنید.

در این مطلب، گزارشی بسیار خوب و قابل استفاده از تجارب و عملکرد سازمان‌های نظارت بر مجالس (Parliamentary Monitoring Organizations) ارائه گردیده است.

«بیانیه پارلمان باز» یکی از اسناد بسیار مفید در حوزه شفافیت پارلمان به شمار می‌رود. این سند ذیل 4 سرفصل و 44 ماده، تلاش می‌کند که ابعاد گوناگون لازم برای ارائه شفافیت مرتبط با پارلمان را مد نظر قرار داده، پیشنهاداتی پیرامون آنها ارائه نماید. هر چند مواد 44 گانه بصورت خلاصه‌ای ارائه شده‌اند، اما ذیل آنها توضیحات تکمیلی و نیز تجربیات جهانی نیز ذکر شده است.

راهنمای سیاست‌گذاری در حوزه داده باز که توسط بنیاد سان‌لایت منتشر شده است، ابعاد کلی خط‌ مشی ناظر به «داده باز» را ترسیم می‌کند.

کتاب شفافیت در پارلمان کشورهای جنوب آسیا به بررسی وضعیت شفافیت در پارلمان کشورهای جنوب آسیا یعنی بنگلادش، هند، پاکستان و سری لانکا میپردازد. از نکات جالب این کتاب این است که ذیل هر موضوع وضعیت این چهار کشور را بررسی میکند و در نهایت یک راه حل برای مشکلات و موانع موجود در این مسیر را برای این کشورها عرضه میکند. این کتاب را سازمان حقوق بشر کشورهای جنوب آسیا چاپ کرده است.

موسسه بانک جهانی زیر نظر بانک جهانی مشغول به کار است، جزوه‌ای درباره آزادی اطلاعات و شفافیت در حکمرانی منتشر کرده است که به موضوعاتی همچون حق دسترسی به اطلاعات، کنترل بر پارلمان، شفافیت اطلاعات و... می پردازد.

در سند راهنمای مقابله با فساد به زبان ساده که توسط سازمان شفافیت بین‌الملل منتشر شده است، عمده مفاهیم موجود در ادبیات پیرامون فساد گردآوری گردیده، پیرامون هر یک توضیحی به زبان ساده ارائه شده و برخی از اسناد یا لینک‌های مرتبط در رابطه با آنها معرفی گردیده است.

کنوانسیون سازمان ملل برای مقابله با فساد، سندی را تنظیم کرده است که در ادامه مطلب در دسترس است.

کتاب شفافیت و پاسخگویی به بررسی جایگاه و اهمیت شفافیت و پاسخگویی در پارلمان می‌پردازد. این کتاب با همکاری پارلمان اندونزی و بخش  برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP Parliamentary Support Programme) تالیف شده است. نیاز به اختیار قرار دادن اطلاعات عمومی به مردم، گزارش فعالیت‌های پارلمان و نقش آژانس عالی ارزیابی اندونزی در گسترش شفافیت در پارلمان اندونزی، اهمیت قانون دسترسی آزاد به اطلاعات عمومی، اهمیت شفافیت و پاسخگویی پارلمان به عموم، دسترسی به اسناد مالی نمایندگان و گزارش عملکرد آن‌ها و راه حل هایی برای رسیدن به یک پارلمان شفاف و پاسخگو ارائه شده است.

پارلمان اروپا، سندی تحت عنوان ضوابط رفتار نمایندگان دارد که چارچوب رفتار و فعالیت‌های نمایندگان این پاربمان را مشخص می‌کند.

در این سند، چکیده‌ای از قوانین شفافیت در کشورهایی اروپایی و نیز آمریکا به اختصار ذکر شده است. مطلبی است بسیار مفید و کاربردی.