اندیشکده «شفافیت برای ایران»

مدلهای ارزیابی شفافیت پارلمانی، مدلهایی برای رتبه بندی و شناخت وضعیت موجود هر یک از پارلمان ها نسبت به شاخص های شفافیت پارلمانی است. بسیاری از کشورها پارلمان کشور خود را با شاخصهای موجود برای شفافیت پارلمانی سنجیده اند و یا خود شاخص هایی را برای شفافیت پارلمانی تعیین نموده اند و بر اساس آن، به شفافیت پارلمان خود نمره داده اند. در این پست به بررسی این مدلها و تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه پرداخته ایم.

جهان شبکه‌ای امروز‌ ما را ناچار به بیان مفاهیم گوناگون به ساده‌ترین شکل ممکن می‌کند. عرصه‌ی آشنایی با فساد و مبارزه با آن هم از این قاعده مستثنی نیست. اتحادیه اروپا در ادامه‌ی فعالیت‌های گسترده خود برای پیشگیری و مبارزه با فساد شبیه‌سازی ساده‌ای از مدیریت شهری و تصمیم‌گیری را توسعه داده که طی آن مفاهیم مختلف را به سادگی با مخاطب در میان می‌گذارد. تلاش شده محیط شبیه‌سازی واقعی باشد؛ آن‌قدر که ممکن است بعضی تصمیمات شما، منجر به اخراجتان شود!

بنیاد دانش باز(Open Knowledge) به منظور بررسی روند این‌که چه حکومت‌هایی داده‌های خود را باز می‌کنند، از سال ۲۰۱۳ این روند را در قالب چندین شاخص(Index) پیگیری می‌کند. 

جاناتان گِرِی می‌گوید پیامدهای اجتماعی و سیاسی بسیاری در مورد چگونگی ایجاد و استفاده از داده‌ها در زندگی جمعی قرن 21 وجود دارد. اگر از داده به درستی استفاده شود، می‌تواند شکوفایی انسان، پیشرفت روند اجتماعی و تقویت دموکراسی را تسهیل کنند. البته برای این امر بازنگری سیاست‌های داده مورد نیاز است.

شبکه جهانی OD500 یک شبکه‌ی بین‌المللی از سازمان‌هایی است که می‌خواهند موارد استفاده و تاثیر داده باز را مورد مطالعه قرار دهند. این شبکه‌ی جهانی که توسط آزمایشگاه حکمرانی (GovLab) هماهنگ می‌شود، به سازمان‌های شرکت‌کننده امکان تجزیه و تحلیل داده باز در کشور خودشان را مٍی‌دهد، به نحوی که از نظر جهانی قابل مقایسه و همچنین از نظر داخلی معین باشد. شبکه‌ی جهانی OD500 با این فرض شروع به کار می‌کند که تنها با نقشه‌برداری از استفاده‌ی داده باز، درون و میان کشورها، می‌توان به رویکردهای جدیدی برای درک تاثیرات اقتصادی و اجتماعیِ داده باز حکومتی رسید.

در این قسمت از بررسی پورتال داده باز کشور انگلستان به بررسی چهار کارکرد دیگر از این مجموعه خواهیم پرداخت؛ تقاضای داده، داده ها بر اساس جغرافیا، نمودار سازمانی دولت انگلستان و نرم افزار های مبتنی بر داده های این پایگاه.

یکی از معتبرترین اسناد پایه‌ی داده باز، منشور بین‌المللی داده باز، Open Data Charter، است. هر داده‌ای که از اصول ۶گانه‌ی این منشور پیروی کند، باز محسوب می‌شود. در ادامه خلاصه‌ای از این اصول به همراه مثال ارائه می‌شود.

تا دو هفته‌ی دیگر (20 ژانویه)، دانلد ترامپ به عنوان 45امین رئیس‌جمهور ایالات متحده زمام امور این کشور را به دست خواهد گرفت. با مشخص شدن اعضای پیشنهادی وی برای هدایت وزارت‌خانه‌های مختلف، امریکایی‌ها در اعتراض به انتخاب‌های او که همه از افراد کلیدی کسب‌وکارهای بزرگ آمریکایی هستند، کمپینی را شکل داده‌اند تا با جمع‌آوری امضای عموم مردم اعتراض خود را به کنگره آمریکا اعلام کنند.

پورتال داده باز کشور انگلستان از اولین پورتال های داده باز است که فعالیت خود را در سال ۲۰۰۹  آغاز کرد. این پورتال توانسته است سطح قابل توجه ای از داده های دولت انگلستان را منتشر نماید. هم چنین نوآوری‌های انجام شده در این پورتال نیز شایسته بررسی است.در ادامه در سه قسمت به بررسی این پورتال خواهیم پرداخت.

شهرستان مونتگُمری واقع در ایالت آلابامای ایالات متحده، در سال ۲۰۱۳ برای ورود به بحث «داده باز» و انتشار داده‌های شهر خود برای عموم مردم، قاعده و اصولی را به عنوان راهنمای خود تدوین کرد.

ایجاد شفافیت در صنایع استخراجی (نفت، گاز و مواد معدنی) رفته رفته به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. پس از EITI که به تدوین استانداردهای بین المللی جهت مدیریت شفاف و مسئولانه منابع طبیعی پرداخت، نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات محتده نیز در سال 2006 طی بیانیه ای از دولت خود خواستند در این جهت تلاش کند.

وبسایت OGRX.org مرکزی برای ثبت پژوهش های کمی و کیفی نوآورانه در حوزه حاکمیت باز است. این وبسایت توسط موسسه مشهور GovLab با همکاری بانک جهانی جهت تسهیل در امر پژوهش در حوزه حاکمیت باز ایجاد شده است.

آیا برای شما سوال شده که داده باز دقیقا چیست و چه می‌کند؟ یا در حوزه‌ی تخصصی شما چه کاربردی می‌تواند داشته باشد؟ چگونه باید داده‌ها را باز کرد و فرصت‌ها و تهدیدهای بازکردن داده‌ها چیست؟ می‌خواهید بدانید داده‌های باز حاکمیتی چگونه می‌توانند کسب‌وکار جدید شما را شکل بدهند؟ اگر به دنبال پاسخ این سوالات هستید، این دوره برای شماست.