اندیشکده «شفافیت برای ایران»

در سال 2013، هیات مدیره خیریه‌های آژانس مالیات کانادا (CRA) تمام داده‌های بازگشتی اطلاعات خیریه ثبت‌ شده T3010 از سال 2000 را از طریق پورتال اطلاعات دولت با مجوز داده تجاری باز، باز نمود. از این مجموعه داده برای شناسایی بخش غیر دولتی، بهبود حمایت از طریق ایجاد فهم مشترک میان تنظیم‌کنندگان و سازمان‌های خیریه و ایجاد محصولات اطلاعاتی برای اهداکنندگان، جمع‌آوری‌کنندگان اعانه و دریافت‌کنندگان کمک‌های مالی استفاده شد.

ارتقای کیفیت مدیریت عمومی و حکمروایی را می‌توان با تقویت استاندارهای برتر رفتاری از سوی تمام مقامات دولتی محقق ساخت. به طور خاص، عموم مردم حق دارند که انتظار برترین استانداردهای رفتاری را از اعضایی که برای دولت محلی انتخاب می‌کنند، داشته باشند. در مقابل، تبعیت کامل از این استانداردها، شهرت و انسجام شهر تورنتو را محافظت کرده و تداوم خواهد بخشید.

تولید و ارائه اطلاعات پایه زمین‌شناسی (به دلیل دارا بودن ویژگی‌های یک کالای عمومی) بر عهده دولت‌ها است. هرچه این فرآیند تسهیل و داده‌ها و اطلاعات بیشتری در اختیار فعالان معدنی قرار بگیرد، این بخش از اقتصاد وضعیت بهتری خواهد داشت. پاپوا گینه نو، بوتسوانا و کانادا کشورهایی موفق در این زمینه هستند.

به جز EITI، برخی از کشورهای تاثیرگذار در صنایع استخراجی، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و کانادا، اقدام به تصویب قوانینی به جهت شفافیت این بخش از اقتصاد در جهان نموده‌اند. این قوانین شرکت‌هایی که در این کشورها ریشه دارند را ملزم به افشای اطلاعاتی پرداختی خود به دولت‌های صاحب منبع کرده‌اند. استرالیا نیز اقداماتی را در این زمینه آغاز کرده است که فعلا به نتیجه نرسیده است.

 قانون 2001 شهرداری انتاریو و سایر قوانین شامل مفادی درباره صداقت و شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و خدمات‌رسانی شهرداری هستند. در این قانون و سایر قوانین از جمله قانون آزادی اطلاعات و حفظ حریم خصوصی شهری، مفادی برای دسترسی عموم به اطلاعات و حفظ حریم خصوصی و محرمانگی گنجانده شده‌اند.

مشروح مذاکرات جلسات پارلمان ها یکی از اساسی ترین اطلاعاتی است که هر پارلمان باید در اختیار مردم خود بگذارد.  بر اساس بیانیه پارلمان باز،‌ ثبت و آرشیو اطلاعات پارلمانی و ارائه آنها به راحت ترین شکل به مردم یکی از مهمترین ارکان پارلمان باز است. در این پسب به بررسی یک از وبسایتهای ارائه مشروح مذاکرات پارلمان در کانادا میپردازیم که از ویژگی های جالبی برخوردار است.

وبسایت The Linked Parliamentiary Data Project، یا LiPaD نتیجه یک پروژه از دانشگاه تورنتوی کاناداست. تعدادی از دانشجویان دکتری و فارغ التحصیلان دکتری رشته های علوم سیاسی، کامپیوتر و تاریخ در این دانشگاه با همکاری یکدیگر، تمامی اطلاعات و مشروح مذاکرات پارلمان کانادا را از سال 1901 تا به امروز به تفکیک هر سال و هر ماه و هر جلسه پارلمان در این وبسایت بارگذاری کرده اند.

این مجموعه دو هدف اصلی را دنبال میکند:

1. آرشیو و ثبت و ضبط مشروح تمامی جلسات پارلمان کانادا و بروز رسانی این سایت بلافاصله پس از برگزاری جلسه
2. ماشین خوان کردن تمامی این مشروح مذاکرات بطوری که بتوان موضوعات مختلف و حوزه های مختلفی را که نمایندگان پارلمان در رابطه با آن صحبت کرده اند را بطور بسیار پیشرفته قابل جستجو کرد.

این وبسایت برای راحت کردن دسترسی کاربران به مشروح مذاکرات سالهای مختلف، یک خط زمانی (TImeline) ایجاد کرده است تا بدین وسیله بتوان سال مورد نظر را راحت تر انتخب نمود. همانطور که در تصویر قابل مشاهده است میتوان از سال 1910 مشروح مذاکرات جلسات پارلمان کانادا را مشاهده کرد:

از ویژگی های زیبای این پروژه لینک دادن داده های اطلاعات بیوگرافی و بسیاری از اطلاعات نمایندگان با صحبتها و نطفهای نمایندگان در پارلمان است و بدین صورت میتوان موضوع مورد نظر خود را از سال 1901 تا کنون در این وبسایت جستجو کنید و تمامی نتایج موضوع مورد نظر شما که هر نماینده درباره آن صحبتی کرده است و یا آن موضوع با شخص یکی از نمایندگان مرتبط باشد را پیدا کنید.

در تصویر زیر مشروح مذاکرات جلسه 18 ژانویه سال 1910 و افرادی که در این مذاکرات حضور داشته اند و سخنرانی کرده اند را مشاهده میکنید.

... و همینطور مشاهده مشروح مذاکرات جلسات سالهای اخیر:

مشاهده مشروح مذاکرات نمایندگان در سالهای اخیر:

این اطلاعات به فرمت های گوناگون و با دیتابیس های مختلفی قابل دریافت است. رایج ترین فرمت ارائه این اطلاعات CSV میباشد ولی تمامی داده های این سایت را میتوان از GitHub و دیگر دیتابیس ها فراخوانی کرد.

از پروژه های بعدی این وبسایت افزودن مشروح مذاکرات کمیسیونهای کنگره و پارلمان کانادا و همچنین افزودن اطلاعات دموگرافیک و مشخصه های رای دهی هر حوزه به نماینده های منتخب پارلمان کانادا به این مجموعه است.

ایجاد این وبسایت برای شهروندان کانادایی نیز یک امر بسیار مبارک و جالبی بوده است بطوری که ایجاد چنین وبسایتی در منابع رسانه ای بطور گسترده ای پوشش داده شد. دو تصویر زیر را ببینید:

ایجاد چنین بستر هایی برای اطلاع رسانی مشروح مذاکرات نمایندگان مردم در پارلمانها نه تنها موجب رصد و نظارت هر چه بهتر مردم بر نمایندگانشان و عملکرد آنها خواهد شد،  بلکه زمینه بسیار مناسبی را برای ایجاد تحلیل ها و پژوهش های مختلفی در زمینه ها و حوزه های گوناگون ملی در عرصه پارلمانی ایجاد خواهد کرد.

عریضه‌نویسی و یا تقاضای مردم از مجلس نمایندگان سازوکاری بوده است که پیش از این مشابه آن را در کشورهایی نظیر انگلستان و آمریکا مشاهده کرده بودیم. سنت مشارکت مردم در امر حکومت و انگیزه‌ی قوی حکومت برای پاسخگویی به مردم باعث شده است تا پدیده‌ی عریضه‌نویسی اینترنتی به یکی از روش‌های مألوف برای سیاسمتداران در حکومت‌های شفاف تبدیل شود. در ادامه‌ی این گزارش سازوکار مجلس عوام کانادا در عریضه‌نویسی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

سامانه‌ی «نظام سلامت شما» (Your Health System) آمار و داده‌های نظام سلامت کانادا را بر اساس بیمارستان، ناحیه، استان و منطقه شفاف می‌کند. این وبسایت توسط «مؤسسه‌ی اطلاعات سلامت کانادا» (CIHI) ایجاد شده است و امکان مقایسه‌ی مناطق، استان‌ها، نواحی و بیمارستان‌های کانادا را با استفاده از 37 شاخص اطلاعاتی مربوط به دسترسی، کیفیت مراقبت، ایمنی بیمار و روندهای نوظهور سلامت در کشور فراهم می‌آورد.

پایگاه PlaceSpeak محلی برای مشاوره و نظرخواهی برای حل مشکلات هر منطقه و محله است که از طریق آن افراد هر منطقه می توانند در مورد پروژه‌ها، برنامه‌ها،مشکلات و مسائل مربوط به محله خود اظهار نظر کنند و در حل هر چه بهتر آن ها بکوشند. این پایگاه در اصل محلی برای دریافت بازخوردو ایجاد یک حلقه مشورتی بین مردم و مسئولین برای مسائل هر منطقه و در یک کلام پایگاهی برای «تعامل باز و شفاف مردم و مسئولین» است.

شهر ادمنتون مرکز استان آلبرتای کانادا با جمعیتی بالغ بر  800 هزار نفر، جزو موفق ترین شهرهای کانادا در حوزه داده باز بر اساس شاخص های اعلام شده از سوی مراکز و موسسات کانادایی است، این شهر در کنار وبسایت ها و اپلیکیشن های مختلفی که در حوزه داده باز و شفافیت ارایه کرده است، وبسایتی مختص شهروندان و  یک داشبورد و تابلوی شهروندی طراحی کرده است که اطلاعات ارزشمندی در حوزه های مختلف اقتصادی، آموزشی،بهداشتی و امثالهم را در آن منتشر می نماید.

یکی از حقوق ایتدائی مردم در هر کشوری، حق دانستن است. دانستن تمام اموری که مربوط به زندگی روزمره شان می شود و می تواند آنها را در تصمیم گیریها کمک کند. یکی از موارد مهم در این زمینه اطلاع داشتن از جزئیات اتفاقاتیست که در مجلس هر کشور به عنوان یکی از نهادهای حاکمیتی رخ می دهد. کشورهای مختلف دنیا تجربیات خوبی در این زمینه دارند ، که در این مطلب به تجربه کشور کانادا در شفافیت پارلمان پرداخته‌ایم.