اندیشکده «شفافیت برای ایران»

پیش‌تر به بررسی «اداره عالی مبارزه با فساد اداری افغانستان» پرداختیم. در ادامه‌ی بررسی تجربیات کشورهای دنیا به معرفی «تارنمای حکومت‌سنج، از تعهد تا عمل»، به عنوان بستری برای مشارکت مردم و نخبگان کشور دوست و همسایه، افغانستان در «سنجش تعهدات حکومت وحدت ملی» خواهیم پرداخت. بستری که جای خالی امثال آن در کشور عزیزمان ایران به شدت احساس می‌شود.

«شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و...». این عبارت نوزدهمین بند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است که بر شفاف‌سازی اقتصاد از جمله حوزه‌های پولی و بانکی تاکید می‌کند. عملکرد شفاف بانک‌ها از این جهت مهم است که هر گونه اخلال در نظام بانکی به سرعت در اقتصاد منتشر و موجب بی‌اعتمادی مردم خواهد شد. لذا بانک‌ها باید شفافیت کافی در ارائه اطلاعات و وضعیت حساب های مالی خود داشته باشند تا میزان ریسک فعالیت‌های آنها و مخاطرات احتمالی پیش روی آنها برای سیاستگذار شفاف باشد.

موسسه غیرانتقاعی Mysociety  که یکی از موسسات فعال و بسیار موفق در زمینه وبسایت ها و اپلیکیشن های  حوزه داده باز و شفافیت است در سال 2007 پروژه ای با نام  FixMyStreet را راه اندازی کرد که امروزه به یکی از سامانه های موفق در زمینه گزارش های شهروندی برای رفع و حل مشکلات و مسائل شهری تبدیل شده است.در این پست این سامانه را بیشتر معرفی می کنیم.

حکومت‌ها همواره با این دغدغه مواجه بوده‌اند که چگونه می‌توان اعتماد مردم را جلب کرد؟ در عصر جدید و با گسترش شفافیت، فائق آمدن بر این مسئله رو به سهولت گذاشته است. دولت‌ها هم روز به روز بیشتر به استفاده از این مزیت ترغیب می‌شوند. اما واقعاً با چه سنگ محکی می‌توان دروغ را از شفافیت تشخیص داد؟

نظارت، همواره یکی از ابزارهای مهم برای کنترل افراد مسئول بوده است. اما آیا این موضوع، در دین اسلام هم مورد تأیید است؟

افراد بسیاری در حوزه‌های متنوعی در حال تحقیق و پژوهش هستند: سلامت، انرژی، حمل‌ونقل، بورس و بانک و بیمه، مساجد، خانواده و تربیت، کشاورزی، فناوری و نوآوری، کسب‌وکار، و مانند آنها. هر چند محققان این حوزه‌ها بر مسائل بسیار متفاوتی متمرکز هستند، اما دقتی مضاعف نشان می‌دهد که مشکلات و آسیب‌های بسیار مشابهی، قلمرو همه آنها را فرا گرفته است.

شهر ادمنتون مرکز استان آلبرتای کانادا با جمعیتی بالغ بر  800 هزار نفر، جزو موفق ترین شهرهای کانادا در حوزه داده باز بر اساس شاخص های اعلام شده از سوی مراکز و موسسات کانادایی است، این شهر در کنار وبسایت ها و اپلیکیشن های مختلفی که در حوزه داده باز و شفافیت ارایه کرده است، وبسایتی مختص شهروندان و  یک داشبورد و تابلوی شهروندی طراحی کرده است که اطلاعات ارزشمندی در حوزه های مختلف اقتصادی، آموزشی،بهداشتی و امثالهم را در آن منتشر می نماید.

دولت ها همواره با شعارهایی مثل اصلاحات اقتصادی، حمایت از محرومین، اجرای عدالت و شعارهایی از این دست پای به عرصه سیاست می گذارند، اما در عمل و با سپری شدن عمر هشت ساله آنها می بینیم که آش همان آش است و کاسه همان کاسه. شکی نیست که همه دولت ها تمام تلاش خود را برای تحقق این شعارها می کنند ولی ظاهرا اشکال کار جای دیگری است. خانه بی چراغ مثال مناسبی است برای وضعیت کشور ما. وضعیتی که در آن هر تلاشی ممکن است به بیراهه کشیده شود.

‌بر اساس تحقیق انجام‌شده توسط موسسه پیو (Pew research center)، بیش از 90% افراد بزرگ‌سال تلفن همراه دارند، اما فقط 56% این عده صاحب تلفن هوشمند هستند. در چنین شرایطی، نقش پیامک در ارتباط مردم و بخش عمومی چیست و سیاست‌های استفاده از آن کدم‌اند؟

بحث شفافیت همواره برای نهادها و سازمان های بزرگ از جمله شهرهای بزرگ از اهمیت بالاتری نسبت به شهرهای کوچک برخودار بوده است  اما در این میان، برخی شهرهای کوچک نیز وجود دارند که عملکرد بسیار خوبی حتی نسبت به شهرهای بزرگ از خود به جای گذاشته اند. به همین دلیل در این نوشته ما به جای معرفی شهرهای بزرگ موفق در حوزه شفافیت شهری، به دنبال معرفی یک دهکده به نام ولینگتون در ایالت کالیفرنیا هستیم. این دهکده طبق سرشماری سال های اخیر میلادی جمعیتی معادل  60 هزار نفر و مساحت آن نیز در حدود ۱۱۶ کیلومتر مربع می باشد.

سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران(dotic.ir)، سامانه‌ای است که به منظور دسترسی آسان شهروندان به قوانین، مقررات، طرح‌ها و لوایح ایجاد شده است.

نشست خبری «شفافیت داوطلبانه نامزدهای انتخابات مجلس» روز دوشنبه 21 دی ماه 1394 برگزار شد.

شفافیت وعده‌ها، از عوامل مهم جلوگیری از ارائه وعده‌های پوشالی است.