مطالعات فراوانی نشان می‌دهد وقتی فردی بداند تحت نظارت است، رفتار آنها به طور گسترده‌ای انطباق‌جویانه و فرمان‌برانه خواهد گردید. زندانیان، وقتی تصور کنند که در هر لحظه تحت نظارت قرار دارند، این مسئله بزرگترین نیرو را در آنها برای فرمانبری و اجابت ایجاد می‌کند. (بحث دیده شدن) از ابزارهای کلیدی کنترل اجتماعی در دنیای مدرن ماست، که در آن دیگر نیازی به سلاح مستبدان (مجازات، زندان، قتل،...) نیست، چرا که نظارت توده زندانی را در ذهن می‌سازد که به مراتب اثربخش‌تر از ابزارهای دیگر انطباق با هنجارهای اجتماعی است، بسیار اثربخش‌تر از نیروی‌های مستقیمی که تاکنون وجود داشته‌اند.

یکی از دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان در تحقیقی دانشجویی به موضوع "چرایی نپیوستن نامزدهای نمایندگی مجلس استان همدان به پویش شفافیت داوطلبانه" پرداخته‌است. خلاصه‌ای از این تحقیق تقدیم شما می‌شود.

پایگاه اینترنتی they made a promise  با ثبت وعده‌های مسئولین و قرار دادن یک سرآمد برای هر وعده‌ای، نه‌تنها آرشیوی از وعده‌های احزاب، دولتی‌ها و سیاستمدارها تهیه کرده است بلکه این امکان را به مخاطبان خود می‌دهد تا میزان تحقق این وعده‌ها را تخمین بزنند. این پایگاه هم‌چنین به مخاطبان خود اجازه می‌دهد تا وعده‌ی مسئولان را ثبت کنند و به این صورت یک اجماع همگانی برای پیگیری وعده‌ها فراهم ساخته است. در ادامه می‌کوشیم با توضیح این سایت، بیشتر با آن آشنا شویم.

این پایگاه در معرفی خود اظهار می‌کند که یک سایت مستقل است که با ثیت وعده‌های مسئولین، تلاش می‌کند تا آن‌ها را نسبت به مردم پاسخگوتر سازد. سازندگان این سایت ادعا می‌کنند که سیاستمداران تنها برای جلب آرای مردم در انتخابات، وعده و وعید می‌دهند و بعد از انتخاب‌شدن، بیشتر این وعده‌ها را یا فراموش کرده و یا زیرپا می‌گذارند و این چرخه تا انتخابات بعدی ادامه پیدا می‌کند. با طراحی این سایت تلاش شده است تا این وعده‌ها در معرض دید مردم قرار بگیرد و آن‌ها قضاوت کنند که تا چه میزان تحقق یافته است. 

در صفحه‌ی اول سایت می‌توانید عکس سیاستمدارها را ببینید و به تفکیک سیاستمدار وعده‌های او را مشاهد کنید هم‌چنین می‌تواندی تمام وعده‌های دولت یا یک حزب مشخص را به‌صورت یکجا مشاهده کنید تا صحت وعده‌های دولت حاکم را در برابر احزاب دیگر که برای کسب قدرت تلاش می‌کنند، بسنجید. هم‌چنین برای راحتی جستجوی وعده‌ها، می‌توانید آن‌ها را در ذیل یک موضوع مشخص مانند حوزه‌های سلامت، اقتصاد، رفاه، اشتغال‌زایی و مسکن در یک‌جا گرد آورید. دسته‌بندی جالب و کاربردی دیگر این وعده‌ها، متمایزساختن آن‌ها بر حسب آخرین وعده‌ها، محبوب‌ترین وعده‌ها و هم‌چنین وعده‌هایی است که بیشترین بازدید را به همراه داشته‌اند.

 این طبقه‌بندی‌های مختلف وعده‌ها به مخاطب کمک می‌کند تا تحلیل‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مختلفی را با اختصاص کمترین زمان آماده کند. برای مثال فرض کنید می‌خواهید تا اهمیت یک حزب مشخص به حوزه‌ی سلامت را ارزیابی کنید، کافی است تا با انتخاب موضوع سلامت، تعدد و اجرایی‌شدن وعده‌ها نسبت به احزاب مختلف را برآورد کرده و به تحلیلی مستند دست یابید. یا تصور کنید وجود یک فرد به‌خصوص را در یک حزب آسیبی برای آن حزب قلمداد می‌کنید، در این‌صورت می‌توانید با نشان‌دادن عملی‌نشدن وعده‌های آن فرد به‌خصوص و مقایسه‌ی آن با میانگین بالای پاسخگویی و صداقت سایر افراد این حزب به این نتیجه دست یابید.

برای مثال در این تصویر می‌توانید وعده‌ی دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلستان را مشاهده کنید که مدعی شده است تا پایان سال 2020، مبلغ مستمری شخصی را تا دوازده‌هزار و پانصد یورو افزایش دهد. همان‌گونه که می‌بینید دیوید کامرون اظهار کرده است که اگر محافظه‌کارها روی کار بمانند، او با نوآوری در فرآیند قانون‌گذاری،  اقشار کم‌درآمد را از پرداخت مالیات معاف کند. متن کامل اظهارات وی در این تصویر آمده است و در نهایت مشاهاده می‌کنیم که در پایان تصویر منابع اظهارات وی ذکر گردیده است. همان‌گونه که گفته شد سرآمد این وعده در سال 2020 خواهد بود و وضعیت این وعده در حال رصد است. در پایان نیز مخاطبان می‌توانند پیش‌بینی کنند که آیا این وعده محقق می‌شود و یا زیرپا گذاشته می‌شود. همان‌گونه که می‌بینید بیشتر کاربران اعتقاد دارند که این وعده کامرون محقق خواهد شد.

با مروز این وعده نخست‌ویزیر انگلستان به کاربرد دیگر این سایت پی می‌بریم. این سایت توانسته است نقش یک ابزار تبلیغاتی قوی را برای محافظه‌کارها و نخست‌ویزر کنونی‌شان بازی کند. همان‌گونه که دیدید، وعده‌ی اقتصادی دیوید کامرون منوط به روی کارآمدن محافظه‌کارها در انتخابات بعدی شده است. وعده‌ای که اکثریت کاربران سایت آن را قابل تحقق می‌دانند. بدین صورت خیلی از افرادی که هنوز برای رأی خود تصمیم نگرفته‌اند با مشاهده‌ی این وعده و اقبال مردم به تحقق آن در آینده، قدری به‌سوی حزب محافظه‌کار متمایل می‌شوند.

سیاستمدارن وعده های زیادی می‌دهند ...

1- وقتی یک وعده توسط خوانندگان و نویسندگان سایت درج می‌شود، محتویات آن با دقت بررسی می‌شود.

2- سایت از اطلاعات در دسترس عموم و منابع دست‌اول نظیرجملات کوتاه و بیانیه‌های سیاستمداران استفاده می‌کند.

3- تمامی وعده‌ها به همراه منابع و اطلاعات وابسته به آن‌ها، در آرشیو سایت ذخیره می‌گردد.

ما باید بدانیم که صدایمان به جایی رسیده است ...

4- در صورتی که چهارچوب زمانی مشخصی برای یک وعده‌ی یک سیاستمدار تعیین نشده باشد، سرآمد وعده‌ی او تا زمان باقی ماندن او در آن جایگاه است.

5-وضعیت اولیه یک وعده با عبارت‌های « در حال رصد » و « اگر انتخاب شود » مشخص می‌گردد. عبارت « در حال رصد » برای وعده‌هایی استفاده می‌شود که سیاستمداران آن‌ها رأی آورده‌اند.

6- در فرآیند رصد وعده‌ها، بروزرسانی‌های منظم لحاظ می شود، کاربران سایت به تأیید یا رد یک وعده تشویق می‌شوند، آن‌ها هم‌چنین می‌توانند نظر دهند، گزارش‌ها و اطلاعات مرتبط با آن‌ها را تصحیح کنند و بدین‌وسیله به شناسایی وعده‌های مهم‌تر کمک کنند.

و حساب کسانی را که به وعده خود عمل نمی‌کنند داشته باشیم ...

7-  از خوانندگان دعوت می‌شود تا به اجرا یا عدم اجرای یک وعده رأی بدهند.

8- تلاش می‌شود تا سیاستمداران برای وعده‌هایی که زیر پا گذاشته‌اند از طریق ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی مورد بازخواست قرار گیرند.

9- مخصوصا برای قول‌های مهم زیرپا گذاشته شده کمپین تشکیل شده و یا عریضه نوشته می‌شود.

پیش‌تر به بررسی «اداره عالی مبارزه با فساد اداری افغانستان» پرداختیم. در ادامه‌ی بررسی تجربیات کشورهای دنیا به معرفی «تارنمای حکومت‌سنج، از تعهد تا عمل»، به عنوان بستری برای مشارکت مردم و نخبگان کشور دوست و همسایه، افغانستان در «سنجش تعهدات حکومت وحدت ملی» خواهیم پرداخت. بستری که جای خالی امثال آن در کشور عزیزمان ایران به شدت احساس می‌شود.

نشست خبری «شفافیت داوطلبانه نامزدهای انتخابات مجلس» روز دوشنبه 21 دی ماه 1394 برگزار شد.

شفافیت وعده‌ها، از عوامل مهم جلوگیری از ارائه وعده‌های پوشالی است.

نمایندگان پارلمان در حکومتها، مهمترین ارتباط دهندگان میان حاکمان و مردم بحساب می آیند. با وجود نمایندگان قوی در پارلمان ها، رابطه میان مردم و حکومت بسیار قوی میشود. وقتی نمایندگان قوی شدند، نظارت مردم بر حاکمان نیز بیشتر میشود. در برخی از کشورها، قانون گذار، یک نقش صوری است و رابطه ای میان حاکم و مردم وجود ندارد. وقتی پارلمان ها ضعیف باشند احتمال بسیار زیادی وجود دارد که رابطه میان حاکمان و مردم، به جای اینکه به حکومت داری تبدیل شود، به دیکتاتوری تبدیل می شود. اما شاخصهای یک انتخابات باز و کارآ برای بوجود آوردن یک پارلمان قوی چیست؟

دریافت فایل گزارش:

Political Finance Regulations around the World – An Overview of the International IDEA Database, International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA), 2012

منبع اصلی گزارش:

http://www.idea.int/publications/political-finance-regulations/index.cfm

فهرست مطالب گزارش:

عرصه سیاست و مسائل مالی ارتباط تنگاتنگی دارند که این ارتباط خود را در محل‌های مختلفی نمایش می‌دهد، از تأمین هزینه‌های روزانه احزاب گرفته، تا هزینه‌های سرسام‌آور کارزارهای انتخاباتی، از پول‌های لازم برای رسانه‌های احزاب گرفته، تا پول‌هایی که برای امور لابی هزینه می‌گردد. هرچند هزینه کردن این پول‌ها لازم است، اما در صورت عدم ارائه چارچوب برای آنها می‌تواند دارای مفاسد زیادی گردد. متاسفانه کشور ما نیز از این پدیده‌ها مستثنی نیست، و از نظر قوانین این حوزه از ضعف جدی رنج می‌برد. لذا نیاز است تا قوانین مناسبی برای آنها تدوین شده، تلاش گردد تا با سازوکارهایی حسن اجرای آنها تضمین گردد.

پایگاه اینترنتی پول و سیاست و شفافیت یکی از نهادهایی است که برای شفافیت در سیستم مالی دنیای سیاست فعالیت می‌کند. این پایگاه در اعلامیه‌ی خود گفته است که وابستگی انتخابات به پول یک مسئله‌ی فسادآور است و آن‌ها قصد دارند تا با اختصاص یک تلاش بین‌المللی به این موضوع، آن را شفاف کنند.

وبسایت BallotPedia یک دایره المعارف از هر گونه اطلاعات از سیاست و انتخابات در ایالات متحده است. هر گونه اطلاعاتی نسبت به هر انتخاباتی و هر موضوعی که به امور حکمرانی و تقنینی که شهروندان به آن نیاز داشته باشند، در سطوح مختلف شهر، ایالت و یا فدرال را میتوان در این سایت پیدا کرد. این دانشنامه قسمتی از اطلاعات خود را بصورت ویکی (wiki) جمع آوری میکند، بدان معنا که هر کسی از کاربران میتواند به اطلاعات سایت در موضوعات مشخص اضافه کند، بعد از اضافه کردن اطلاعات، اعضای وبسایت اطلاعات را بررسی کرده تا از صحت و سقم آنها مطمئن شوند و سپس در صورت تایید بروی سایت قرار داده خواهد شد. 

سخنگوی قوه قضائیه (27 بهمن 1393): "در خصوص موضوع انتخابات مجلس و ریاست جمهوری باید بگویم معلوم نیست برخی از این هزینه‌ها چگونه توسط نامزدها فراهم می‌شود در واقع هزینه تبلیغات خود را به چه شکل تهیه می‌کنند چرا که برخی تبلیغات هزینه بسیار به دنبال دارد. که این خود منشأ فساد می‌شود. ... در طول چندین سال از گذشت انقلاب به بعد ما شاهد هزینه‌های بسیار در خصوص تبلیغات انتخابات بودیم که هر روز این میزان هزینه افزایش یافته است. باید ببینیم این پول‌ها را از کجا می‌آورند که اکنون در تشخیص مصلحت نظام موضوع تبلیغات انتخابات مطرح است. باید این موضوعات رسیدگی شود."

آقای دکتر ثنائی در 6 بهمن 1393 ارائه‌ای را با موضوع عمومی آشنایی با شفافیت و حکمرانی باز برگزار نمودند که ضبط و مستند گشته که در اینجا با جداسازی مطالب در بخش‌های موضوعی مختلف، تقدیم می‌گردد. مشاهده این مباحث برای افرادی که علاقه‌مند آشنایی با این حوزه‌ها هستند بسیار ضروری و مفید می‌باشد.