اندیشکده «شفافیت برای ایران»

سازمان‌های ناظر بر پارلمان سازمان‌هایی هستند که سه وظیفه نظارت بر پارلمان‌ و اعضای آن، اطلاع‌رسانی پیرامون اقدامات آنها و برقراری ارتباط میان شهروندان با نمایندگان را برعهده دارند. سازمان‌های ناظر بر پارلمان می‌توانند پارلمان‌ها را قوی‌تر، بازتر و پاسخگوتر سازند. این سازمان‌ها داده‌های پارلمانی که با زبانی غامض و پیچیده نگاشته شده را تفسیر کرده و برای عموم مردم قابل درک می‌کنند. این مطلب یه بازنشر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان "گزارش پارلمان الکترونیکی سال 2016، پیمایش سازمان‌های ناظر بر پارلمان" می‌پردازد.

به دنبال نامه‌ی «شفافیت برای ایران» به ریاست مجلس شورای اسلامی مبنی بر ایجاد بستری جهت انتشار سیستمی «میزان مشارکت در آراء» و «حضور و غیاب» داوطلبانه نمایندگان، «امیرآبادی»، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی، از موافقت ریاست مجلس با این پیشنهاد خبر داد‌.

چندی پیش طرحی تحت عنوان شفافیت آرای نمایندگان مجلس هیاهو و سرو صدای زیادی را در بین اصحاب رسانه و شبکه‌های اجتماعی به راه انداخت که مورد استقبال مردم قرار گرفت، زیرا روشن شدن آرای یک نماینده، موضع و نظر هر نماینده را شفاف و عملکرد او را ملموس‌تر می‌کند.

قاضی زاده هاشمی درباره‌ موضوع شفافیت در مجلس گفت: شفافیت فراتر از دستاورد و یک وظیفه است. اگر منطق قانون اساسی را بپذیریم، شفافیت آرا جز لاینفک آن است. من نمی‌دانم چطور غیرعلنی بودن آرا در آیین نامه داخلی قرار گرفت و نمی‌فهمم شورای نگهبان چگونه غیرعلنی بودن آرا را تائید کرد؟ مردم باید بدانند وکلایشان در مجلس چه می‌کنند.

پس از رد یک‌فوریت طرح «شفافیت آرا»، تعدادی از نمایندگان تصمیم به انتشار داوطلبانه آراء خود گرفته‌اند. این نمایندگان طی نامه‌ای از هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی می‌خواهند که آراء آن‌‌ها به صورت «سیستمی» و «بدون دخالت دست» در سامانه‌ای از طرف مجلس به صورت عمومی منتشر شود. تا امروز، 1 مهرماه، 94 نفر از نمایندگان، داوطلب شفافیت آراء بوده‌اند.

شفافیت آراء نمایندگان زیرساختی‌ترین تغییر مجلس است، در صورت اصلاح این گلوگاه، اغلب رویه‌های غلط شکل گرفته در مجلس اصلاح خواهد شد و تا وقتی این موضوع تحقق نیابد مجلس به جایگاه واقعی خود نخواهد رسید.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که پارلمان‌های جهان مطابق با شرایط و مقتضیات خاص خود در خصوص انتشار یا عدم انتشار آن سیاست‌هایی وضع کرده‌اند، اطلاعات رأی‌گیری در پارلمان است. رأی هر نماینده در حقیقت نتیجه‌ی تمامی فعالیت‌ها و مطالعات او در خصوص طرح‌ها و لوایح مطرح شده است. لذا شفافیت آراء علاوه بر اطلاع مردم از عملکرد نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، موجبات پاسخگویی نمایندگان را فراهم کرده است.  در همین راستا، جزوه‌ای پیرامون شفافیت آراء نمایندگان مجلس تهیه شده است که در ادامه این مطلب می‌توانید آن را مشاهده و دریافت کنید.

با افزایش مطالبات مردم از نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، تعداد نمایندگان موافق با طرح «شفافیت آرا نمایندگان مجلس» از ۱۴۰ نفر به ۲۰۷ نفر افزایش پیدا کرده است.‌در ادامه مطلب، داده‌نماهای نمایندگان موافق با این طرح را به تفکیک هر استان خواهید دید.

آقای پژمانفر، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر به عنوان اولین نماینده، اطلاعات تذکرات به مسئولان اجرایی و سوالات خود از وزراء را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.

آقای قاضی زاده، نماینده و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر به عنوان دومین نماینده، اطلاعات حضور و غیاب خود در صحن علنی مجلس را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.

بروز فساد در مجلس به عنوان نهادی که در رأس امور قرار دارد و باید ناظر بر حسن اجرای قانون باشد، بدترین نوع فساد است. راه پیشگیری از این عارضه، پاسخگو بودن نمایندگان در برابر مردم است که لازمه آن ایجاد شفافیت و فراهم آوردن امکان نظارت عمومی خواهد بود.

شفافیت عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی باعث تحقق نظارت عمومی و افزایش کارایی مجلس شورای اسلامی خواهد شد. این شفافیت می‌تواند با قانون‌گذاری و یا به صورت داوطلبانه توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی آعاز شود. داوطلبانه بودن این اقدام کار پسندیده‌ای است که می‌تواند این امر را تسریع و فرهنگ‌سازی کند.

آقای حاجی دلیگانی، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر برای اولین بار در کشور، اطلاعات حضور و غیاب خود در صحن علنی مجلس را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.