اندیشکده «شفافیت برای ایران»

مجلس شورای اسلامی در اقدامی شایسته‌ی تقدیر و در سومین گام در جهت شفافیت، اقدام به انتشار اطلاعات «حضور و غیاب نمایندگان در صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی» و «میزان مشارکت در رأی‌گیری‌های جلسات علنی» دی‌ماه نمایندگان مجلس کرده‌ است. این گزارش مربوط به حدود یک سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که به صورت داوطلبانه موافقت خود با انتشار اطلاعاتشان از خبرگزاری «خانه ملت» را اعلام کرده‌ بودند.

مجلس شورای اسلامی در اقدامی شایسته‌ی تقدیر و در دومین گام در جهت شفافیت، اقدام به انتشار اطلاعات «حضور و غیاب نمایندگان در صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی» و «میزان مشارکت در رأی‌گیری‌های جلسات علنی» آذرماه نمایندگان مجلس کرده‌ است. این گزارش مربوط به حدود یک سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که به صورت داوطلبانه موافقت خود با انتشار اطلاعاتشان از خبرگزاری «خانه ملت» را اعلام کرده‌ بودند.

سازمان‌های ناظر بر پارلمان سازمان‌هایی هستند که سه وظیفه نظارت بر پارلمان‌ و اعضای آن، اطلاع‌رسانی پیرامون اقدامات آنها و برقراری ارتباط میان شهروندان با نمایندگان را برعهده دارند. سازمان‌های ناظر بر پارلمان می‌توانند پارلمان‌ها را قوی‌تر، بازتر و پاسخگوتر سازند. این سازمان‌ها داده‌های پارلمانی که با زبانی غامض و پیچیده نگاشته شده را تفسیر کرده و برای عموم مردم قابل درک می‌کنند. این مطلب یه بازنشر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان "گزارش پارلمان الکترونیکی سال 2016، پیمایش سازمان‌های ناظر بر پارلمان" می‌پردازد.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که پارلمان‌های جهان مطابق با شرایط و مقتضیات خاص خود در خصوص انتشار یا عدم انتشار آن سیاست‌هایی وضع کرده‌اند، اطلاعات رأی‌گیری در پارلمان است. رأی هر نماینده در حقیقت نتیجه‌ی تمامی فعالیت‌ها و مطالعات او در خصوص طرح‌ها و لوایح مطرح شده است. لذا شفافیت آراء علاوه بر اطلاع مردم از عملکرد نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، موجبات پاسخگویی نمایندگان را فراهم کرده است.  در همین راستا، جزوه‌ای پیرامون شفافیت آراء نمایندگان مجلس تهیه شده است که در ادامه این مطلب می‌توانید آن را مشاهده و دریافت کنید.

با افزایش مطالبات مردم از نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، تعداد نمایندگان موافق با طرح «شفافیت آرا نمایندگان مجلس» از ۱۴۰ نفر به ۲۰۷ نفر افزایش پیدا کرده است.‌در ادامه مطلب، داده‌نماهای نمایندگان موافق با این طرح را به تفکیک هر استان خواهید دید.

آقای پژمانفر، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر به عنوان اولین نماینده، اطلاعات تذکرات به مسئولان اجرایی و سوالات خود از وزراء را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.

آقای قاضی زاده، نماینده و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر به عنوان دومین نماینده، اطلاعات حضور و غیاب خود در صحن علنی مجلس را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.

شفافیت عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی باعث تحقق نظارت عمومی و افزایش کارایی مجلس شورای اسلامی خواهد شد. این شفافیت می‌تواند با قانون‌گذاری و یا به صورت داوطلبانه توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی آعاز شود. داوطلبانه بودن این اقدام کار پسندیده‌ای است که می‌تواند این امر را تسریع و فرهنگ‌سازی کند.

آقای حاجی دلیگانی، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر برای اولین بار در کشور، اطلاعات حضور و غیاب خود در صحن علنی مجلس را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.

بی‌اطلاعی مردم و حتی نخبگان ازآنچه در مجلس می‌گذرد باعث کاهش کیفیت تصمیمات و قوانین شده است. در سایه عدم شفافیت مجلس از زیر بار مسئولیت‌های مهم خود شانه خالی می‌کند و هیچ‌وقت در برابر تصمیمات گرفته یا نگرفته خود پاسخگو نیست.

مجلس شورای اسلامی وظیفه ی خطیر قانون‌گذاری و جهت‌دهی و ریل‌گذاری برای کشور به سمت صحیح را دارد. باید توجه داشت که مجلس از نمایندگانی تشکیل شده است که هر کدام از آنها براساس یک نظام فکری و ذهنی تصمیم‌گیری می کنند و این تصمیمات در مجموع، منجر به جهت گیری مجلس می شود. لذا اگر بتوان موانع تصمیم‌گیری صحیح نمایندگان را شناسایی کرد، می توان در جهت اصلاح آن و در نتیجه بهبود عملکرد مجلس گام برداشت.

مجلس به‌عنوان قوه ناظر و قانونگذار مهم‌ترین نهادی است که می‌تواند در مبارزه با فساد و ناکارآمدی نقش ایفا کند. اما لازمه ایفای این نقش، عاری شدن مجلس از فساد و ناکارآمدی است که تحقق این مهم صرفاً از طریق نظارت عمومی و شفافیت حاصل خواهد شد.

شفافیت در پارلمان باعث می‌شود تا نمایندگان با قرار گرفتن در انظار عمومی، پاسخگوی عملکرد خود باشند. برای مثال فرض کنید بتوانید با رجوع به یک سایت، آراء نمایندگان که رأی موافق و مخالف به برجام داده‌اند را ببینید. در همین راستا به بررسی میزان شفافیت کنگره آمریکا با محوریت طرح ضد ایرانی s.772 می‌پردازیم.