اندیشکده «شفافیت برای ایران»

حکمرانی، اینجا آغاز می‌شود...

طبقه‌بندی مطالب :
تصویر
فیلم

این اینفوگرافیک، فرایند مشارکت مردم و بخش خصوصی در فرایند سیاست گذاری را در رویکرد دولت به مثابه بستر  نشان می دهد.

پایگاهی که توسط سازمان جامعه مدنی، موسسه باز (Open Institute) باهدف پرداختن به مسائل مربوط به عدم شفافیت در دولت در بخش‌های خصوصی و عمومی، ترویج پاسخگویی گروهی و شفافیت با ارائه بینش به شهروندان، روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی نسبت به روابط، ارتباطات (و تا حدی پویایی) کسانی که درون و اطراف عرصه عمومی فعالیت دارند، راه‌اندازی شد. به‌عنوان یک مطالعه موردی، نمایانگر چالش پیش روی طرح‌های داده‌باز برای تولید آگاهی کافی و استفاده لازم جهت دستیابی به تأثیر است.

همه می‌دانیم که نامزد شدن در انتخابات و تبلیغ برای پیروزی در رقابت انتخاباتی،‌ لاجرم به پول نیاز دارد. هر نامزد انتخاباتی از راه‌های مختلفی اقدام به تأمین هزینه‌های انتخاباتی کرده و تلاش می‌کند تا بتواند با جمع‌آوری هرچه بیشتر سرمایه،‌ تبلیغات بیشتر و موثرتری داشته باشد. اما این پول‌ها از کجا می‌آیند و چگونه هزینه می‌شوند؟ این "حق" رأی دهندگان است که بدانند نامزد مورد نظرشان چگونه هزینه تبلیغات خود را تهیه و چگونه آن را هزینه می‌کنند. در این مطلب به بررسی تجارب اعلام عمومی هزینه‌های انتخاباتی در کشورهای شیلی، هند، لتونی، فیلیپین و ایالات متحده می‌پردازیم.

بند 18 سیاست‌های کلی نظام اداری عبارت است از: «شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان و ضابطه‌مند مردم به اطلاعات صحیح». شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف مردم و نظام اداری، موادی است که به عنوان یک مقوله مهم در نظام اداری محسوب می‌شود.

گروه «شفافیت برای ایران» با توجه به لایحه پیشنهادی قانون انتخابات، پیشنهادات خود را برای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب ارائه کرده است. بر این اساس سعی شد با رویکرد تغییر حداقلی در مواد، به طوری که شاکله‌ی کلی لایحه‌ی جامع انتخابات بر هم نریزد، از ظرفیت نظارت عمومی در راستای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول این لایحه بهره گرفته شود. بخش اول این پیشنهادات را می‌توانید در این مطلب بخوانید.

یکی از ارکان اصلی دولت به مثابه بستر، استفاده از منابع، توانمندی‌ها و قابلیت‌های مردم در اداره امور عمومی کشور است. این تعامل و مشارکت مردم و دولت، با توسعه فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات، بیش از پیش میسر شده است. در این مطلب به اهمیت مشارکت مردم (و بخش خصوصی) در رویکرد دولت به مثابه بستر پرداخته خواهد شد.

OGP یا «مشارکت جکومت باز»، به منظور ارائه راهنما و پیشنهاداتی دقیق، مشخص و کارگشا به کشورهایی که با نیت مبارزه با فساد در این حوزه وارد می‌شوند، اقدام به تدوین و انتشار یکی از بهترین و جامع‌ترین راهنماهای حوزه شفافیت تحت عنوان «راهنمای حکومت باز» نموده است. در این بخش مروری خواهیم داشت بر مهمترین راهکارهای این سازمان برای شفافیت در زمینه انتخابات.

شایسته است نامزدهای انتخابات شوراها، نسبت به مهم‌ترین شاخص‌های شفافیت در رابطه با خود (نامزد انتخابات) و نیز ساختار شوراها آگاهی کافی داشته باشند. لذا قویاً پیشنهاد می‌گردد نامزدهای محترم دوره آموزشی مختصر در حوزه شفافیت را از طریق آدرس learn.tp4.ir مشاهده نمایند.

چندی است که زمزمه‌های مثبتی از مباحث مربوط به شفافیت در کشورمان شنیده می‌شود که طبعا اجرایی کردن آنها بسترسازی‎های مربوطه را می‌طلبد. با نگاهی به تجربه کشورهای برتر دنیا در عرصه شفافیت، یک پیش نیاز اجرایی مشترک در تمامی برنامه‌های ایجاد شده برای استفاده یا نظارت همگانی وجود دارد: احراز هویت. احراز هویت در دنیای حقیقی به وسیله کارت شناسایی عکس‌دار مثلا کارت ملی انجام می‌شود. اما بستر غالب فعالیت‌های مرتبط با شفافیت در دنیای امروز، فضای مجازی است که احراز هویت کاربران در آن، سنگ بنای ارائه همه خدمات مرتبط است. در واقع موضوع بسیار ساده و روشن است: تا هویت شخص در فضای مجازی (مثلا شخص درخواست دهنده، رای دهنده، ثبت‌نام کننده یا اظهار کننده) مشخص و "شفاف" نباشد، نمی‌توان سرویسی برای افزایش شفافیت در جامعه ارائه کرد.

برگزاری مناظرات انتخاباتی بین نامزدها امروزه تبدیل به سنتی شده است که تقریبا تمام کشورهایی که در آن‌ها به نوعی انتخابات برگزار می‌شود، خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند. در ایران هم به همت سازمان صداوسیما، این اقدام شایسته در دو دوره‌ی گذشته انجام گرفته‌است. در این میان این نکته که اساسا برگزاری مناظرات برای آگاهی و شناخت عموم مردم از نامزدها است، باید مورد عنایت بیشتری قرار گیرد. از این جهت مشارکت خود مردم در فرآیند برگزاری مناظرات به صورتی که فضای مناظرات انتخاباتی رنگ و بویی از  تعامل مردم و نامزدها را در بر داشته باشد، لازم و ضروری می‌نماید.

نوع محتوا ایده‌ها و پیشنهادات
موضوع انتخابات
منتشر کننده شفافیت برای ایران

استقرار دائم سامانه «مناظرات انتخاباتی» (monazere.ir)، با امکاناتی نظیر:

ماژول

توضیحات (به اختصار)

آشنایی

 

ماژول آشنایی با نامزدهای ریاست جمهوری و پیشینه تاریخی آن‌ها، با نمایش ویژگی‌هایی نظیر:

  • مشخصات فردی
  • وابستگی حزبی
  • اموال و دارایی‌ها
  • وعده و وعیدها (اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی)
  • معاونین و وزرای پیشنهادی
  • ارائه برنامه چند ساله

رصد وعده‌ها

  • ثبت و نمایش کلیه وعده‌های نامزدها از گذشته
  • ثبت و نمایش کلیه وعده‌های نامزدها در زمان مناظرات انتخاباتی
  • امکان گزارش‌گیری از مردم نسبت به هر وعده (نسبت به تحقق یا عدم تحقق وعده)

سؤالات

  • مشارکت مردم در طراحی سؤالات مناظره
  • مشارکت مردم در انتخاب سوالات مناظره

شفافیت داوطلبانه

در محورهایی نظیر:

  • شفافیت درآمدها و دارایی‌ها
  • شفافیت منابع و هزینه‌های انتخاباتی

تعهدات

امضا و تعهد رسمی نسبت به مواردی نظیر:

  • ارائه تعارض منافع
  • اینکه از خارج از کشور به هیچ عنوان کمک مالی و لجیستیک نخواهد گرفت.
  • از هیچ کمک دولتی بهره‌مند نمی‌شود، اگر مشخص شد موردی از ادعاهای وی دروغ بوده چه و چه شود ...

دریافت گزارشات

  • دریافت گزارشات مردمی نسبت به تناقضات و دروغ‌های احتمالی مناظره کنندگان
  • اهدای جایزه به گزارشات درست

آرشیو مناظرات

  • ارائه متن مکتوب مناظرات
  • آرشیو تصویری آنها

مستندات

ارائه اسناد و مدارکی که نامزدها در مناظرات به آن‌ها استناد می‌کنند (پس از مطالبه و اخذ از مناظره‌کنندگان)؛ نظیر داده‌ها، گزارش و هرگونه سند مورد اشاره

3.       دیگر پیشنهادها

  • استفاده از مانیتور بزرگ پشت سر نامزدها به جای دکور ثابت؛ به منظور درج وعده‌ها و نکات مهم، زمان باقی‌مانده، ...
  • ساخت گزارش‌های خبری و تلویزیونی در راستای آموزش و ترویج تجارب جهانی مرتبط با هر یک از پیشنهادات فوق‌الذکر

فایل این مطلب را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.

انتخابات ریاست جمهوری پدیده‌ای است که به تناوب در اکثر کشورها،‌ از جمله کشور ما، رخ می‌دهد و البته در هر دوره مسائلی پیرامون آن مطرح می‌شود. مسائلی که همواره در پی یافتن راه‌حلی بنیادین به آن‌ها بوده‌ایم. در این مطلب سعی کرده‌ایم از دریچه‌ی شفافیت به این مسائل نگاه کرده و به آن‌ها پاسخ دهیم.

شفافیت در انتخابات از موضوعاتی است که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست، اما گستره و شاخص‌ها، راهکارها و چگونگی ایجاد آن همواره مورداختلاف بوده و هست. شفافیت انتخابات به سه حوزه کاندیداها، دستگاه‌های اجرایی انتخابات و دستگاه‌های نظارتی قابل افراز است. در یادداشت پیش رو سعی بر آن است تا تعدادی از شاخص های مربوط به شفافیت نامزدها به صورت اجمالی معرفی و پیرامون اهمیت و فواید شفافیت هر شاخص توضیحاتی ارائه گردد.

پایگاهی است که توسط موسسه مکزیکی رقابت (IMCO) ایجادشده و اطلاعات در مورد عملکرد مدارس را به شهروندان ارائه می‌کند. از این طریق به والدین کمک میکند تا بهترین گزینه را برای فرزندان خود انتخاب کنند، به آن‌ها قدرت می‌دهد تا خواستار تحصیلات باکیفیت بالاتری باشند و ابزاری در اختیارشان قرار میدهد تا در آموزش‌وپرورش فرزندان خود دخیل باشند. این سرویس همچنین داده‌ای برای شناسایی کانون‌های فساد و مناطقی که نیاز به بهبود دارند را در اختیار مدیران مدارس، سیاست‌گذاران و سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOs) قرار میدهد. داده موجود در سایت، در گزارشی مورداستفاده قرار گرفت و از یک فساد گسترده در نظام آموزش‌وپرورش مکزیک پرده برداشت و خشم عمومی را برانگیخت..

این اینفوگرافیک، فرایند مشارکت مردم و بخش خصوصی در فرایند سیاست گذاری را در رویکرد دولت به مثابه بستر  نشان می دهد.

پایگاهی که توسط سازمان جامعه مدنی، موسسه باز (Open Institute) باهدف پرداختن به مسائل مربوط به عدم شفافیت در دولت در بخش‌های خصوصی و عمومی، ترویج پاسخگویی گروهی و شفافیت با ارائه بینش به شهروندان، روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی نسبت به روابط، ارتباطات (و تا حدی پویایی) کسانی که درون و اطراف عرصه عمومی فعالیت دارند، راه‌اندازی شد. به‌عنوان یک مطالعه موردی، نمایانگر چالش پیش روی طرح‌های داده‌باز برای تولید آگاهی کافی و استفاده لازم جهت دستیابی به تأثیر است.

همه می‌دانیم که نامزد شدن در انتخابات و تبلیغ برای پیروزی در رقابت انتخاباتی،‌ لاجرم به پول نیاز دارد. هر نامزد انتخاباتی از راه‌های مختلفی اقدام به تأمین هزینه‌های انتخاباتی کرده و تلاش می‌کند تا بتواند با جمع‌آوری هرچه بیشتر سرمایه،‌ تبلیغات بیشتر و موثرتری داشته باشد. اما این پول‌ها از کجا می‌آیند و چگونه هزینه می‌شوند؟ این "حق" رأی دهندگان است که بدانند نامزد مورد نظرشان چگونه هزینه تبلیغات خود را تهیه و چگونه آن را هزینه می‌کنند. در این مطلب به بررسی تجارب اعلام عمومی هزینه‌های انتخاباتی در کشورهای شیلی، هند، لتونی، فیلیپین و ایالات متحده می‌پردازیم.

بند 18 سیاست‌های کلی نظام اداری عبارت است از: «شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان و ضابطه‌مند مردم به اطلاعات صحیح». شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف مردم و نظام اداری، موادی است که به عنوان یک مقوله مهم در نظام اداری محسوب می‌شود.

گروه «شفافیت برای ایران» با توجه به لایحه پیشنهادی قانون انتخابات، پیشنهادات خود را برای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب ارائه کرده است. بر این اساس سعی شد با رویکرد تغییر حداقلی در مواد، به طوری که شاکله‌ی کلی لایحه‌ی جامع انتخابات بر هم نریزد، از ظرفیت نظارت عمومی در راستای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول این لایحه بهره گرفته شود. بخش اول این پیشنهادات را می‌توانید در این مطلب بخوانید.

یکی از ارکان اصلی دولت به مثابه بستر، استفاده از منابع، توانمندی‌ها و قابلیت‌های مردم در اداره امور عمومی کشور است. این تعامل و مشارکت مردم و دولت، با توسعه فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات، بیش از پیش میسر شده است. در این مطلب به اهمیت مشارکت مردم (و بخش خصوصی) در رویکرد دولت به مثابه بستر پرداخته خواهد شد.

OGP یا «مشارکت جکومت باز»، به منظور ارائه راهنما و پیشنهاداتی دقیق، مشخص و کارگشا به کشورهایی که با نیت مبارزه با فساد در این حوزه وارد می‌شوند، اقدام به تدوین و انتشار یکی از بهترین و جامع‌ترین راهنماهای حوزه شفافیت تحت عنوان «راهنمای حکومت باز» نموده است. در این بخش مروری خواهیم داشت بر مهمترین راهکارهای این سازمان برای شفافیت در زمینه انتخابات.

شایسته است نامزدهای انتخابات شوراها، نسبت به مهم‌ترین شاخص‌های شفافیت در رابطه با خود (نامزد انتخابات) و نیز ساختار شوراها آگاهی کافی داشته باشند. لذا قویاً پیشنهاد می‌گردد نامزدهای محترم دوره آموزشی مختصر در حوزه شفافیت را از طریق آدرس learn.tp4.ir مشاهده نمایند.

چندی است که زمزمه‌های مثبتی از مباحث مربوط به شفافیت در کشورمان شنیده می‌شود که طبعا اجرایی کردن آنها بسترسازی‎های مربوطه را می‌طلبد. با نگاهی به تجربه کشورهای برتر دنیا در عرصه شفافیت، یک پیش نیاز اجرایی مشترک در تمامی برنامه‌های ایجاد شده برای استفاده یا نظارت همگانی وجود دارد: احراز هویت. احراز هویت در دنیای حقیقی به وسیله کارت شناسایی عکس‌دار مثلا کارت ملی انجام می‌شود. اما بستر غالب فعالیت‌های مرتبط با شفافیت در دنیای امروز، فضای مجازی است که احراز هویت کاربران در آن، سنگ بنای ارائه همه خدمات مرتبط است. در واقع موضوع بسیار ساده و روشن است: تا هویت شخص در فضای مجازی (مثلا شخص درخواست دهنده، رای دهنده، ثبت‌نام کننده یا اظهار کننده) مشخص و "شفاف" نباشد، نمی‌توان سرویسی برای افزایش شفافیت در جامعه ارائه کرد.

برگزاری مناظرات انتخاباتی بین نامزدها امروزه تبدیل به سنتی شده است که تقریبا تمام کشورهایی که در آن‌ها به نوعی انتخابات برگزار می‌شود، خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند. در ایران هم به همت سازمان صداوسیما، این اقدام شایسته در دو دوره‌ی گذشته انجام گرفته‌است. در این میان این نکته که اساسا برگزاری مناظرات برای آگاهی و شناخت عموم مردم از نامزدها است، باید مورد عنایت بیشتری قرار گیرد. از این جهت مشارکت خود مردم در فرآیند برگزاری مناظرات به صورتی که فضای مناظرات انتخاباتی رنگ و بویی از  تعامل مردم و نامزدها را در بر داشته باشد، لازم و ضروری می‌نماید.

نوع محتوا ایده‌ها و پیشنهادات
موضوع انتخابات
منتشر کننده شفافیت برای ایران

استقرار دائم سامانه «مناظرات انتخاباتی» (monazere.ir)، با امکاناتی نظیر:

ماژول

توضیحات (به اختصار)

آشنایی

 

ماژول آشنایی با نامزدهای ریاست جمهوری و پیشینه تاریخی آن‌ها، با نمایش ویژگی‌هایی نظیر:

  • مشخصات فردی
  • وابستگی حزبی
  • اموال و دارایی‌ها
  • وعده و وعیدها (اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی)
  • معاونین و وزرای پیشنهادی
  • ارائه برنامه چند ساله

رصد وعده‌ها

  • ثبت و نمایش کلیه وعده‌های نامزدها از گذشته
  • ثبت و نمایش کلیه وعده‌های نامزدها در زمان مناظرات انتخاباتی
  • امکان گزارش‌گیری از مردم نسبت به هر وعده (نسبت به تحقق یا عدم تحقق وعده)

سؤالات

  • مشارکت مردم در طراحی سؤالات مناظره
  • مشارکت مردم در انتخاب سوالات مناظره

شفافیت داوطلبانه

در محورهایی نظیر:

  • شفافیت درآمدها و دارایی‌ها
  • شفافیت منابع و هزینه‌های انتخاباتی

تعهدات

امضا و تعهد رسمی نسبت به مواردی نظیر:

  • ارائه تعارض منافع
  • اینکه از خارج از کشور به هیچ عنوان کمک مالی و لجیستیک نخواهد گرفت.
  • از هیچ کمک دولتی بهره‌مند نمی‌شود، اگر مشخص شد موردی از ادعاهای وی دروغ بوده چه و چه شود ...

دریافت گزارشات

  • دریافت گزارشات مردمی نسبت به تناقضات و دروغ‌های احتمالی مناظره کنندگان
  • اهدای جایزه به گزارشات درست

آرشیو مناظرات

  • ارائه متن مکتوب مناظرات
  • آرشیو تصویری آنها

مستندات

ارائه اسناد و مدارکی که نامزدها در مناظرات به آن‌ها استناد می‌کنند (پس از مطالبه و اخذ از مناظره‌کنندگان)؛ نظیر داده‌ها، گزارش و هرگونه سند مورد اشاره

3.       دیگر پیشنهادها

  • استفاده از مانیتور بزرگ پشت سر نامزدها به جای دکور ثابت؛ به منظور درج وعده‌ها و نکات مهم، زمان باقی‌مانده، ...
  • ساخت گزارش‌های خبری و تلویزیونی در راستای آموزش و ترویج تجارب جهانی مرتبط با هر یک از پیشنهادات فوق‌الذکر

فایل این مطلب را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.

انتخابات ریاست جمهوری پدیده‌ای است که به تناوب در اکثر کشورها،‌ از جمله کشور ما، رخ می‌دهد و البته در هر دوره مسائلی پیرامون آن مطرح می‌شود. مسائلی که همواره در پی یافتن راه‌حلی بنیادین به آن‌ها بوده‌ایم. در این مطلب سعی کرده‌ایم از دریچه‌ی شفافیت به این مسائل نگاه کرده و به آن‌ها پاسخ دهیم.

شفافیت در انتخابات از موضوعاتی است که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست، اما گستره و شاخص‌ها، راهکارها و چگونگی ایجاد آن همواره مورداختلاف بوده و هست. شفافیت انتخابات به سه حوزه کاندیداها، دستگاه‌های اجرایی انتخابات و دستگاه‌های نظارتی قابل افراز است. در یادداشت پیش رو سعی بر آن است تا تعدادی از شاخص های مربوط به شفافیت نامزدها به صورت اجمالی معرفی و پیرامون اهمیت و فواید شفافیت هر شاخص توضیحاتی ارائه گردد.

پایگاهی است که توسط موسسه مکزیکی رقابت (IMCO) ایجادشده و اطلاعات در مورد عملکرد مدارس را به شهروندان ارائه می‌کند. از این طریق به والدین کمک میکند تا بهترین گزینه را برای فرزندان خود انتخاب کنند، به آن‌ها قدرت می‌دهد تا خواستار تحصیلات باکیفیت بالاتری باشند و ابزاری در اختیارشان قرار میدهد تا در آموزش‌وپرورش فرزندان خود دخیل باشند. این سرویس همچنین داده‌ای برای شناسایی کانون‌های فساد و مناطقی که نیاز به بهبود دارند را در اختیار مدیران مدارس، سیاست‌گذاران و سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOs) قرار میدهد. داده موجود در سایت، در گزارشی مورداستفاده قرار گرفت و از یک فساد گسترده در نظام آموزش‌وپرورش مکزیک پرده برداشت و خشم عمومی را برانگیخت..

شفافیت قرارداد
classمقدمه: آشنایی با شفافیت
ویدئوهای آموزشی به همراه تقسیم‌بندی آموزشی اولیه برای افرادی که به تازگی با گروه آشنا شده‌اند