اندیشکده «شفافیت برای ایران»

یکی از ارکان مهم تحقق شفافیت در کشور، روشنگری و مطالبه‌گری دانشجویان و نخبگان است. تشکل دانشجویی آرمان که توسط دانشجویان عدالتخواه دانشگاه صنعتی اصفهان ایجاد شده است، در یکی از شماره‌های نشریه خود (شذرات) به بررسی موضوع شفافیت می‌پردازد. این نکته قابل ذکر است که تمامی فعالان حوزه شفافیت، در یک گروه تلگرامی تحت عنوان «مجمع شفافیت» حضور داشته و تجارب و ایده‌های خود را با سایر فعالان به اشتراک می‌گذارند.

اتاق بازرگانی یکی از کلیدی‌ترین نهادها در واردات و صادرات محسوب می‌شود. اما این نهاد در برخی موارد دچار فساد و ناکارآمدی شده و به همین دلیل نمی‌تواند وظیفه اصلی خود که تقویت تولید داخلی است را انجام دهد. در همین راستا ارائه‌ای برای آشنایی با ساختار اتاق بازرگانی و مشکلات آن تهیه کرده‌ایم.

چندیست که اخبار مرتبط با فیلتر کردن ویز و استفاده از نرم افزار تولید داخلی دال را می‌شنویم. در این نوشته قصد داریم راه حل مبتنی بر داده‌باز را برای حل این موضوع برای شما شرح دهیم.

شفافیت به‌عنوان راه‌کاری مناسب برای پیشگیری از فساد، باید در نهادهای مختلف پیاده شود. در این راستا، می‌توان با اجرای دستورالعمل‌های شفافیت در شورای شهر به‌عنوان نمونه کوچکی از یک نهاد تأثیرگذار، این سیاست‌ها را به ارگان‌های دیگر بسط داد.

یکی از اصول حکمرانی مطلوب، شنیدن خواسته‌های مردم و پاسخگویی به آن توسط حاکمیت است. متاسفانه در کشور ما، این پدیده آن‌گونه که باید اجرایی نمی‌شود و مسئولین از بسیاری از خواسته‌های مردم بی‌اطلاعند. اما در بسیاری از کشورها، راهی ساده و کارآمد برای این مسئله انتخاب کرده‌اند.

یکی از موثرترین راه‌های ارتقاء کیفیت عملکرد قوه قضاییه و یکی از کارآمدترین روش‌های مبارزه با فساد در دستگاه قضایی در همه کشورها، «علنی‌سازی» آرای قضات است.
«علنی‌سازی» به این صورت است که با ایجاد یک «سامانه اینترنتی» تمام پرونده‌هایی قضایی که مورد رسیدگی قرار گرفته‌اند - به صورت آزاد و رایگان - در دسترس افکار عمومی گذاشته ‌می‌شود تا شرح حال پرونده و شیوه «استنتاج قاضی» در معرض بررسی و قضاوت عموم قرار گیرد. به واقع در این مُدل، فرض بر این است که وقتی حکمی مورد راستی‌آزمایی و بررسی موشکافانه ناظران - به ویژه حقوقدانان، دانشگاهیان، محققین، دانشجویان حقوق و رسانه‌ها - قرار ‌می‌گیرد،‌ احتمال خبط و لغزش قاضی بسیار کمتر می‌شود.

بسیاری از قوانین کشور ما دچار خلأها و نقص‌های جدی هستند، به‌گونه‌ای که این نقص‌ها باعث می‌شود تا انبوهی از قوانین اجرا نشوند. اولین گام برای رفع این نواقص، شناخت آن‌ها است. در همین راستا ارائه‌‌ای با موضوع عارضه‌یابی متون قانونی کشور تهیه کرده‌ایم.

لازمه‌ «تمدن نوین اسلامی»، تکمیل مراحل پنج‌گانه‌ی این فرآیند است. پس از «انقلاب اسلامی» و تشکیل« نظام اسلامی»، اکنون در مرحله‌ی تشکیل« دولت اسلامی» هستیم که مبارزه با فساد از مهم‌ترین ارکان آن است.

پس از گذشت سه سال از ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، در این نوشتار، گزارشی از اقدامات دولت در راستای اجرایی سازی بند ۱۹ این سیاست‌ها مرتبط با موضوع «شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و …» ارائه شده است.

استفاده از ظرفیت نظارتی مردم در قالب طرح گزارشگران فساد از مؤثرترین راه‌های کشف و مبارزه با فساد در کشورهای پیشرفته بوده است که می‌تواند به‌ عنوان الگویی مناسب در شهرداری‌ها به‌عنوان نقاط حساس از لحاظ بروز فساد، پیاده‌سازی شود.

اندازه‌گیری میزان فساد رخ داده در کشورها و جوامع مختلف به دلیل در دست نبودن داده‌ها و اطلاعات لازم در این زمینه، کاری بسیار مشکل و شاید بشود گفت غیر ممکن است. به همین دلیل محققان این حوزه، CPI یا شاخص ادراک فساد را معیاری برای رتبه‌بندی کشورها در نظر می‌گیرند. دکتر فرزاد مخلص‌الائمه، از مدیران سازمان بازرسی کل کشور، در جلسه‌ای با عنوان «تحلیل رتبه فساد ایران» در تاریخ 96/04/27 درباره CPI، سازمان‌های مرتبط و وضعیت فساد در ایران توضیحاتی ارائه دادند.

جمع بندی نظرات ارائه شده به چالش «همراه با مجلس» منتشر شد.

مشکل توسعه نیافتن مناطق اطراف معادن در کشور ما نبود قانون جهت اخذ مبالغی از معادن به جهت این هدف نیست، بلکه بحث تمرکز این وجوه در خزانه و به تبع آن عدم شفافیت در صرف این مبالغ است.