همواره دستیابی به منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های داده معتبر برای تحقیق و پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار بوده است، زیرا منابع اطلاعاتی معتبر باعث بهبود کمی و کیفی پژوهش‌ها می‌شود. یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی که همیشه مورد اطمینان پژوهشگران قرار دارد، بانک جهانی است.در قسمت اول این مطلب بخشی از پایگاه‌های اطلاعاتی بانک جهانی را معرفی کردیم. در این قسمت ادامه آن را با هم مرور خواهیم کرد.

سازمان جهانی بهداشت، پروژه‌ای را با عنوان «اتحاد شفافیت دارویی (MeTA)» به صورت آزمایشی در چند کشور جهان هدایت کرده است. در پایگاه اینترنتی www.medicinestransparency.org اطلاعات مفصلی از نحوه‌ی شکل‌گیری و هدایت این پروژه در دسترس عموم مردم قرار دارد. متن پیش رو خلاصه‌ای از گزارش متا با عنوان «مروری بر نمونه آزمایشی» است. این گزارش به صورت کامل در 32 صفحه از طریق این پیوند در دسترس است.

همواره دستیابی به منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های داده معتبر برای تحقیق و پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار بوده است، زیرا منابع اطلاعاتی معتبر باعث بهبود کمی و کیفی پژوهش‌ها می‌شود. یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی که همیشه مورد اطمینان پژوهشگران قرار دارد، بانک جهانی است

بانک جهانی در سال ۱۹۴۵ و بعد از جنگ جهانی دوم برای کمک به بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ تشکیل شد ولی در سال‌های بعد برای ارتقای توسعه‌جهانی تلاش‌های خود را آغاز کرد و تا به امروز نیز برای دستیابی به مقاصد خود از هیچ تلاشی فروگذاری نکرده است.

این پایگاه از پنج بخش تشکیل شده است که عبارتند از:

این بانک به کشورهای در حال توسعه خدمات وام‌دهی و کمک‌های فنی و تکنیکی خود را ارائه می‌دهد.

این موسسه وظایف حمایتی بانک در قبال بخش خصوصی کشورهای عضو را عهده‌دار شده است.

    این موسسه به کشورهای با درآمد سرانه روزانه کمتر از ۲۵/۱ دلار وام‌های با بهره کم اعطا می‌کند.

این مرکز بین‌المللی وظیفه داوری و حل‌ و فصل اختلافات فی‌مابین سرمایه‌گذاران خارجی و کشورهای عضو را بر عهده دارد.

این موسسه، تشویق سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه را در دستور کار خود قرار داده است.

هر سازمان و تشکیلاتی برای رسیدن به برخی از اهداف تشکیل می‌شود، بانک جهانی نیز از این مقوله مستنا نیست. اهدف اصلی این پایگاه، رشد و توسعه اقتصادی، پایان فقر و افزایش رفاه در کشورهای مختلف جهان است که با رسیدن به این هدف می‌تواند به اهداف زیر نیز دست‌ پیدا کند:

بانک جهانی با همکاری و همیاری پایگاه‌های آماری کشورهای مختلف جهان، زیرمجموعه‌های خود و استفاده از  سازمان‌های مختلف همچون سازمان تجارت جهانی ، فائو، سازمان  بین المللی کار ، یونیسف و … به جمع‌آوری اطلاعات  و انتشار آن می‌پردازد.

این پایگاه داده‌های خود را در بخش‌های مختلفی طبقه‌بندی کرده است که در ادامه به شرح تفصیلی این دسته‌بندی ‌می‌پردازیم.

این بخش به بررسی و آنالیز اقدامات نهادهای کشاورزی در رشد و توسعه این صنعت در جهان پرداخته است. اطلاعات جمع‌آوری شده، شاخص‌های مرتبط با اشتغال‌زایی، زمین‌‌ و محصولات کشاورزی، جمعیت و توسعه روستایی را در بردارد که این شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

داده‌های این بخش به پوشش مسائلی چون: کار کودکان، پناهندگان و پناه‌جویان، میزان امید به زندگی و … ‌می‌پردازد که منابع این داده‌ها سازمان‌هایی نظیر: یونیسف، بانک جهانی و ادارات ملی آمار است.

شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

نیروی کار و اشتغال یکی از پارامترهای اساسی در اقتصاد کشورها محسوب می‌شود، به همین جهت بانک جهانی با استفاده اطلاعات سازمان بین‌المللی کار به بررسی این موضوع پرداخته است.

در این بخش اطلاعات مربوط به کار و اشتغال نظیر: نرخ بیکاری ، جمعیت نیروی کار، اشتغال افراد جمع‌آوری شده است.

شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

انتظار می‌رود تغییرات آب و هوایی سخت‌ترین ضربه ها را به کشورهای درحال توسعه وارد کند، به همین دلیل ارائه راهکاری مناسب نیاز به یک همکاری بین‌المللی و همه جانبه دارد. به همین دلیل بانک جهانی شروع به جمع‌آوری اطلاعات در این حوزه کرده است. داده های جمع‌آوری شده به بررسی و آنالیز سیستم‌های آب و هوایی، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و میزان بهره‌وری از انرژی پرداخته است.
شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

 محیط زیست، آب‌های شیرین، هوای پاک، جنگل‌ها، منابع دریایی و مراتع همگی ابزاری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‎شوند. بانک جهانی به عنوان یکی از مروجین و سرمایه‌داران کلیدی این حوزه همه‌ی تلاش خود را برای ارتقاء محیط زیست به کار گرفته است. داده‌هایی که این پایگاه در بخش محیط‌زیست گردآوری می‌کند شاخص‌های زیادی از جمله: تنوع زیستی، پوشش گیاهی، تولید گازهای گلخانه‌ای و آلودگی را در بردارد.
شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

در این بخش تمام پارامترهای مربوط به توسعه شهری همچون جمعیت،حمل و نقل و منابع انرژی تحت آماری دقیق بیان شده است.
شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

ادامه این پایگاه در بخش‌های بعدی منتشر خواهد شد...

برگرفته از دیتاپول: datapool.ir

بنیاد شفافیت صنایع استخراجی Extractive Industries Transparency Initiative) EITI)، یک استاندارد جهانی در بخش های نفت، گاز و  مواد معدنی است که در سال 2003 تاسیس شد تا از طریق انتشار کامل و تایید پرداخت های صورت گرفته که از سوی شرکت ها و درآمدهایی که از این طریق نصیب دولت شده است، مدیریت بهینه منابع در کشورهای غنی ارتقا یابد. قبلا (اینجا) EITI معرفی شده بود. فایل ضمیمه گزاره برگ این سازمان بین المللی است که برای اولین بار توسط شفافیت برای ایران به زبان فارسی منتشر می‌شود.

با گسترش فرهنگ مشارکتی و توسعه فناوری‌های ارتباطاتی، نهادهای سنتی می‌توانند شفافیت و بازبودن را با روش‌های مشارکت‌جویانه دیجیتال بکار گیرند. یکی از این روش‌ها جمع‌سپاری (Crowdsourcing) است. این روش‌ها هنوز جدید و بیگانه به نظر می‌رسند، در حالی که تا حد خوبی می‌توانند تبدیل به یک هنجار گردند. مبتنی بر موردکاوی‌های موجود پیرامون 'جمع‌سپاری در خط‌مشی‌گذاری، مشخص گردید است که شهروندان مایلند بر فرایند خط‌مشی‌گذاری اثر بگذارند، چه در انجام اصلاحات قانونی و چه در اولویت‌بندی بودجه خدمات عمومی. آنها مایلند با استفاده از روش‌های دیجیتال، نظرات خود را بیان کرده و دانش خود را در حوزه‌هایی که به آنها مرتبط است به اشتراک بگذارند.

دریافت فایل گزارش:

Political Finance Regulations around the World – An Overview of the International IDEA Database, International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA), 2012

منبع اصلی گزارش:

http://www.idea.int/publications/political-finance-regulations/index.cfm

فهرست مطالب گزارش:

عرصه سیاست و مسائل مالی ارتباط تنگاتنگی دارند که این ارتباط خود را در محل‌های مختلفی نمایش می‌دهد، از تأمین هزینه‌های روزانه احزاب گرفته، تا هزینه‌های سرسام‌آور کارزارهای انتخاباتی، از پول‌های لازم برای رسانه‌های احزاب گرفته، تا پول‌هایی که برای امور لابی هزینه می‌گردد. هرچند هزینه کردن این پول‌ها لازم است، اما در صورت عدم ارائه چارچوب برای آنها می‌تواند دارای مفاسد زیادی گردد. متاسفانه کشور ما نیز از این پدیده‌ها مستثنی نیست، و از نظر قوانین این حوزه از ضعف جدی رنج می‌برد. لذا نیاز است تا قوانین مناسبی برای آنها تدوین شده، تلاش گردد تا با سازوکارهایی حسن اجرای آنها تضمین گردد.

پایگاه اینترنتی پول و سیاست و شفافیت یکی از نهادهایی است که برای شفافیت در سیستم مالی دنیای سیاست فعالیت می‌کند. این پایگاه در اعلامیه‌ی خود گفته است که وابستگی انتخابات به پول یک مسئله‌ی فسادآور است و آن‌ها قصد دارند تا با اختصاص یک تلاش بین‌المللی به این موضوع، آن را شفاف کنند.

در ادامه سلسله مطالب معرفی «سازمان همکاری دولت باز»:

راهنمای دولت باز

www.opengovguide.com

به منظور ارائه راهنما و پیشنهاداتی دقیق، مشخص و کارگشا به کشورهایی که با نیت مبارزه با فساد در این حوزه وارد می‌شوند، OGP اقدام به توسعه یکی از بهترین و جامع‌ترین راهنماهای حوزه شفافیت تحت عنوان «راهنمای دولت باز» نموده است.

این راهنما بصورت جالبی در حوزه‌های متنوع (که در تصویر فوق ذیل تقسیم‌بندی کلی Cross Cutting Topics و Focused Topics قابل مشاهده است) پیشنهاداتی را در این چهار سطح ارائه می‌کند:

1. پیشنهادات اولیه (Initial)
   راهکارهای مقدماتی برای کشورهایی که می‌خواهند فرآیند تحقق دولت باز را شروع کنند.
2. پیشنهادات متوسط (Intermediate)
   راهکارهایی برای آن دسته از کشورها که مقدمات کار را فراهم کرده‌اند و اکنون قصد توسعه دولت باز را دارند.
3. پیشنهادات پیشرفته (Advanced)
   راهکارهایی تکمیلی که هر کشور با اجرای آن‌ها به سطح بالای دولت باز و شفافیت دست پیدا می‌کند.
4. پیشنهادات نوآورانه (innovative)
   پیشنهاداتی که هنوز به صورت رسمی به عنوان یک راهکار پذیرفته‌ نشده‌اند و برخی کشورها به صورت داوطلبانه در حال اجرا و آزمون آن‌ها هستند

گزارش سالانه‌ی وضعیت داده باز در جهان، سال 2015

در خلاصه‌ی اجرایی این گزارش آمده است:

از نظر پروژه جهانی عدالت، «دولت باز» (که آن را دولتی می‌دانند که با اشتراک گذاری اطلاعات، در اختیار قراردادن ابزارهای لازم به مردم، خود را نسبت به مردم پاسخگو می‌داند و شهروندان را به مشارکت سیاسی و مشارکت در تدوین سیاست‌های کلان کشور ترغیب می‌کند) از بخش‌های حیاتی تشکیل‌دهنده‌ی سیستم قانونی حکمرانی است.

این گزارش به بررسی وضعیت باز بودن دولت‌های دنیا بر اساس چهار معیار مختلف پرداخته است. نویسندگان گزارش بیان داشته‌اند که با بررسی این 4 معیار در کشورهای مختلف می‌توان به کیفیت ارتباط مردم و دولت در آن کشور پی برد. این 4 معیار عبارتند از:

1-    قوانین و اطلاعات دولتی با دسترسی عمومی

2-    حق دسترسی به اطلاعات

3-    مشارکت شهروندان

4-    سازوکارهای بازخواست و دادخواهی

متأسفانه کشور عزیزمان، جمهوری اسلامی ایران، در این رتبه‌بندی که از معیارهای مهم وضعیت دولت باز در دنیا به شمار می‌رود، وضعیت خوبی ندارد. ما 99امین کشور در بین 102 کشور هستیم. «داده باز برای ایران» تلاش دارد با ترویج مباحث داده باز، به طور خاص «داده باز حاکمیتی»، قدمی برای توسعه‌ی کشورمان بردارد. در این راه به دعا و یاری شما نیازمندیم.

شما می‌توانید این گزارش را از پیوند زیر بارگیری نمایید:

دریافت
عنوان: گزارش وضعیت دولت باز در کشورهای مختلف
حجم: 6.64 مگابایت
توضیحات: OPen Government Index - World Justice Project

همچنین تصاویر بخش‌های مهم این گزارش به همراه پیوندهای اصلی آن در ادامه مطلب آمده است. انشاالله در آینده ترجمه کامل و تحلیل این گزارش نیز در «داده باز برای ایران» منتشر خواهد شد.

هرساله حدود 3,000 میلیارد دلار امریکا در بخش سلامت هزینه می‌شود که اکثر این مبلغ از منبع مالیات مردم تشکیل می‌شود. این حجم عظیم تراکنش مالی، جذابیت زیادی برای سوء استفاده ایجاد می‌کند. تنوع سیستمهای ارائه خدمت در جهان، کثرت مشارکت کنندگان در ارائه خدمت، عدم وجود گزارشهای مناسب از ارائه‌ی خدمت در بسیاری از کشورها و پیچیدگی در تشخیص و متمایز کردن فساد، ناکارآیی و اشتباهات از یکدیگر توان برآورد دقیق تمام فسادهای موجود در این بخش در تمام جهان را سخت می‌کند. امّا حجم این فساد هم در کشورهای فقیر و هم غنی، بسیار گسترده است. در ایالات متحده که بیشترین هزینه را در بخش سلامت می‌کند، دو برنامه‌ی بزرگ این کشور یعنی مدیکیر و مدیکید برآورد کرده‌اند که 5 الی 10 درصد از بودجه آنها در پرداختهای اضافی مفقود شده است. در کمبوجیه شاغلینی که در مصاحبه برای گزارش جهانی فساد سال 2006 شرکت کردند برآورد کردند که بیش از 5درصد بودجه سلامت حتّی قبل از اینکه از دولت مرکزی خارج شود بر اثر فساد از بین رفته است!

کشورهای خواهان عضویت در «مشارکت دولت باز» (OGP) باید متعهد به رعایت اصول دولت باز و شفاف با حمایت از بیانیه دولت باز شوند. با امضای این بیانیه، کشورها نسبت به «پرورش فرهنگ جهانی دولت باز در جهت توانمند کردن و در اختیار قرار دادن قدرت به شهروندان و پیشرفت آرمان‌های دولت باز و مشارکتی قرن 21» متعهد می‌شوند.

این بیانیه تاکنون توسط 66 کشور عضو OGP امضاء شده است. کشورهایی نیز که در حال توسعه برنامه‌های عملیاتی هستند نامه‌ای در حمایت از بیانیه مذکور همراه با برنامه نهایی عملیاتی خود ارسال می‌کنند.

بیانیه دولت باز

به عنوان اعضای OGP، متعهد به اصول مندرج در بیانیه جهانی حقوق بشر، کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد و سایر اسناد بین‌المللی قابل اجرا مربوط به حقوق بشر و حکومت خوب (Good Governance):