احتمالا شما هم آقای تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) را می‌شناسید: ایشان مخترع شبکه جهانی وب (World Wide Web)، مدیر بنیاد وب جهان‌گستر (World Wide Web Consortium - W3C) و از مؤسسین بنیاد داده باز (Open Data Institute) هستند (اطلاعات بیشتر پیرامون ایشان از ویکیپدیا).

البته مخترع www بودن ایشان تنها ویژگی جذاب ایشان نیست. ایشان روی مباحث داده متمرکز (Linked Data) داده باز تمرکز و تأکید ویژه‌ای دارند و معتقدند که اساسا این رویکرد است که ماهیت و ارزش واقعی وب را مشخص می‌کند. در همین زمینه ایشان ارائه‌هایی در تد (TED) داشته‌اند که با هم مشاهده می‌کنیم.

ارائه اول: فوریه 2009 - درباره ی وب آینده

لینک ارائه در تد فارسی

ارائه دوم: فوریه 2010 - سالی که داده های باز جهانی شدند

لینک ارائه در تد فارسی

پی‌نوشت:‌ البته ایشان ارائه دیگری هم در تد داشته‌اند که در مورد انتظار از آینده وب است که بدلیل فاصله از موضوع این پست از ذکر آن خودداری کردیم.

این گزارش نتیجه چهار ماه پژوهش درباره اهداف، چالشها، موفقیتها و آثار پروژه هایی است که استفاده از تکنولوژی آنلاین را برای بهبود شفافیت، پاسخگویی و مشارکت مدنی، در کشورای آمریکای لاتین، نیمه پایین آفریقا، آسیای جنوب شرقی، آسیای جنوبی، چین و اروپای مرکزی و شمالی را بررسی میکند. تیمی متشکل از هشت پژوهشگر منطقه ای در مجموع 37 مورد مرتبط با تکنولوژی را در این کشورها مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند. این گزارش شامل خلاصه هایی از مطالعات موردی است که برای دسترسی به مصاحبه های انجام شده و اطلاعات بیشتر درباره این پژوهش میتوانید به سایت مربوطه مراجعه فرمایید.

این گزارش شامل سه بخش اصلی است. در بخش مقدمه، تفاوت میان نظارت سنتی ژورنالیستی بر اعمال دولت و نظارت آنلاین بوسیله دیتا های باز مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین در مقدمه مزایای شفافیت، پاسخگویی و مشارکت عمومی نیز بررسی خواهد شد. بخش دوم گزارش شامل دیدگاههای منطقه ای است که در هر دیدگاه به بررسی نقش تکنولوژی در بهبود و پیشبرد شفافیت و پاسخگویی در هر منطقه پرداخته است. در بخش سوم که بخش نتیجه گیری خواهد بود، برخی از روندهای موجود در هر منطقه و نتیجه گیری و پیشنهادات برای پژوهش های بعدی را در بر خواهد داشت.

دسترسی به فایل:

Technology for Transparency Network: A Project of Rising Voices

در ادامه مرور ابعاد داده باز در دنیای آکادمیک، در این پست مایلیم دانشکده فناوری، مدیریت و خط‌مشی (Faculty of Technology, Policy and Management) از دانشگاه فناوری دلفت کشور هلند (Delft University of Technology, the Netherlands) را به صورت مختصر معرفی نماییم. ابتدا شما به تماشای کلیپ زیبای معرفی رویکرد این دانشکده دعوت می‌نماییم:

یکی از پروژه‌هایی که در گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات (Section of Information and Communication Technology) این دانشکده مورد پیگیری جدی قرار گرفته، موضوع داده باز و حکومت باز (Open data/open government) می‌باشد (صفحه مرتبط). از طریق این لینک‌ها می‌توانید به برخی کارهای علمی اعضای این گروه، و یا پایان‌نامه‌های کار شده در این حوزه دست یابید.

همانطور که استفاده از اینترنت و گوشی های همراه زیاد میشود، استفاده از تکنولوژی روز دنیا نیز راحت تر می گردد. تکنولوژی بعنوان یکی از مهمترین ابزارهای شفافیت و پاسخگویی میتواند از طریق ایجاد زمینه هایی برای مشارکت بیشتر شهروندان در تصمیم گیری ها و دریافت  و درخواست اطلاعات از حکومت هایشان و همچنین عرضه خدمات جدید دولت از طریق تکنولوژی، به شفافیت و پاسخگویی دولت ها کمک کند.

این جزوه به روند های استفاده از تکنولوزی در عرصه شفافیت و پاسخگویی در عرصه های مختلف جهانی می پردازد. 100 پروژه مختلف در سراسر آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکای لاتین برای فهم چگونگی استفاده مردم از  تکنولوژی های جدید، رسانه ها و بخش خصوصی برای مشارکت بیشتر مردم در سیاستهای دولتی انجام شده است.

در این جزوه عوامل کلیدی و پیشنهاداتی برای پژوهش های بعدی در این زمینه ارائه شده است.

دسترسی به جزوه:

Global Mapping of Technology for Transparency and Accountabillity

دارا بودن منابع طبیعی در هر کشوری، ممکن است که هم نعمتی برای آن کشور باشد و هم نقمت! همانطور که در این جزوه مشخص شده است، استقاده از منابع طبیعی برای پاسخ دادن به نیازهای داخلی و صادرات سوخت به باقی کشورها، یکی از مهمترین عوامل انفجار اقتصادی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه بود، چرا که موجب شد تا بسیاری از مردمان این کشورها از فقر نجات یابند.

مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) اخیرا گزارشی بسیار جالب توجهی را با هدف بررسی «آینده حکومت‌ها» منتشر کرده است. این گزارش نقش فناوری، به‌ویژه فناوری ICT، بر متحول شدن نقش و جایگاه حکومت‌ها و مبارزه با فساد را مورد بررسی قرار داده و در نهایت 3 سناریوی مختلف را برای آینده حکومت‌ها تصویر کرده و ویژگی‌های هر یک را بررسی می‌نماید. این گزارش همچنین از این منظر قابل توجه است که نمونه‌های زیادی از تجربیات به‌کارگیری فناوری ICT در عرصه حاکمیتی و اثرات آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

پیشتر مطالبی را پیرامون جنبش «مشارکت حکومت باز» و نیز راهنمای بسیار مفید آن تحت عنوان «راهنمای حکومت باز» معرفی کرده بودیم. در آنجا توضیح دادیم که در این جنبش، کشورهای مختلف بصورت رسمی متعهد می‌شوند که برنامه‌های مختلفی را در حوزه داده باز و حکومت باز به مرحله اجرا برسانند و در این باب برنامه زمانی مشخصی را نیز ارائه نمایند. اخیرا «همکاری حکومت باز»، تعهدات کشورهای 65 گانه (تاکنون) را در قالب نمودارهایی گرافیکی ارائه و عرضه نموده است تا بدین ترتیب تعهدات را مشخص‌تر، شفاف‌تر و قابل پیگیری‌تر نماید.

در این قسمت، خلاصه‌ای از عناصر ضروری «داده حکومتی باز» ارائه می‌گردد. کار را با تعریف آن آغاز می‌کنیم و مسائلی نظیر پرتال‌های داده باز، کاربردهایی که از داده باز استفاده می‌شود، سیاست‌های افشای داده باز، منابع آموختن و منابع کمکی فنی برای داده باز را پوشش خواهیم داد. این جعبه ابزار لینک‌هایی را ارائه می‌کند که دارای مثال‌های بسیاری است.

«دانش باز» (Open Knowledge) (وبسایت) شبکه‌ای غیرانتفاعی است از افرادی که به مباحث حول شفافیت و باز بودن علاقه‌مندند، از آن دفاع کرده و با استفاده از فناوری و برگزاری دوره‌های آموزشی (صفحه برنامه‌های آموزشی) تلاش می‌کنند داده داده‌ها را آشکار کرده و مردم را در راستای تولید و به اشتراک‌گذاری دانش توانمند می‌سازند (صفحه درباره ما).

سخنگوی قوه قضائیه (27 بهمن 1393): "در خصوص موضوع انتخابات مجلس و ریاست جمهوری باید بگویم معلوم نیست برخی از این هزینه‌ها چگونه توسط نامزدها فراهم می‌شود در واقع هزینه تبلیغات خود را به چه شکل تهیه می‌کنند چرا که برخی تبلیغات هزینه بسیار به دنبال دارد. که این خود منشأ فساد می‌شود. ... در طول چندین سال از گذشت انقلاب به بعد ما شاهد هزینه‌های بسیار در خصوص تبلیغات انتخابات بودیم که هر روز این میزان هزینه افزایش یافته است. باید ببینیم این پول‌ها را از کجا می‌آورند که اکنون در تشخیص مصلحت نظام موضوع تبلیغات انتخابات مطرح است. باید این موضوعات رسیدگی شود."

گزارش جهانی فساد (Global Corruption Report) یکی از اسناد منتشر شونده توسط سازمان شفافیت بین‌الملل است که بهترین تجارب حرکت‌های مقابله با فساد، در یک موضوع مشخص را در دل خود جای می‌دهد. این گزارش‌ها آخرین تحقیقات کمی و کیفی انجام شده بر این مسائل را آشکار کرده، دانش تجارب موجود و نیز ابزارهای نوآورانه بکارگرفته شده را گردآوری می‌کند. بدین ترتیب این گزارش‌ها پویایی‌های فساد را نمایان کرده و راه‌کارهای عملی و اثبات شده برای اتقاء حکمرانی و پاسخگویی را ارائه می‌نماید.

در سال 2014، 8 قانون توسط کنگره و 12 قانون در دو مجلس نمایندگان و سنای آمریکا طرح شد که به نوعی به حوزه شفافیت مرتبط هستند. در ادامه لیستی از این قوانین به همراه توضیح مختصری پیرامون آنها ذکر می‌گردد.

در سند قرارداد باز تلاش شده تا تجارب و ابزارهای مفیدی برای ایجاد شفافیت در فرایندهای پیمانکاری و مقاطعه‌نویسی به صورت منسجم ارائه گردد.