پایگاه اینترنتی they made a promise  با ثبت وعده‌های مسئولین و قرار دادن یک سرآمد برای هر وعده‌ای، نه‌تنها آرشیوی از وعده‌های احزاب، دولتی‌ها و سیاستمدارها تهیه کرده است بلکه این امکان را به مخاطبان خود می‌دهد تا میزان تحقق این وعده‌ها را تخمین بزنند. این پایگاه هم‌چنین به مخاطبان خود اجازه می‌دهد تا وعده‌ی مسئولان را ثبت کنند و به این صورت یک اجماع همگانی برای پیگیری وعده‌ها فراهم ساخته است. در ادامه می‌کوشیم با توضیح این سایت، بیشتر با آن آشنا شویم.

این پایگاه در معرفی خود اظهار می‌کند که یک سایت مستقل است که با ثیت وعده‌های مسئولین، تلاش می‌کند تا آن‌ها را نسبت به مردم پاسخگوتر سازد. سازندگان این سایت ادعا می‌کنند که سیاستمداران تنها برای جلب آرای مردم در انتخابات، وعده و وعید می‌دهند و بعد از انتخاب‌شدن، بیشتر این وعده‌ها را یا فراموش کرده و یا زیرپا می‌گذارند و این چرخه تا انتخابات بعدی ادامه پیدا می‌کند. با طراحی این سایت تلاش شده است تا این وعده‌ها در معرض دید مردم قرار بگیرد و آن‌ها قضاوت کنند که تا چه میزان تحقق یافته است. 

در صفحه‌ی اول سایت می‌توانید عکس سیاستمدارها را ببینید و به تفکیک سیاستمدار وعده‌های او را مشاهد کنید هم‌چنین می‌تواندی تمام وعده‌های دولت یا یک حزب مشخص را به‌صورت یکجا مشاهده کنید تا صحت وعده‌های دولت حاکم را در برابر احزاب دیگر که برای کسب قدرت تلاش می‌کنند، بسنجید. هم‌چنین برای راحتی جستجوی وعده‌ها، می‌توانید آن‌ها را در ذیل یک موضوع مشخص مانند حوزه‌های سلامت، اقتصاد، رفاه، اشتغال‌زایی و مسکن در یک‌جا گرد آورید. دسته‌بندی جالب و کاربردی دیگر این وعده‌ها، متمایزساختن آن‌ها بر حسب آخرین وعده‌ها، محبوب‌ترین وعده‌ها و هم‌چنین وعده‌هایی است که بیشترین بازدید را به همراه داشته‌اند.

 این طبقه‌بندی‌های مختلف وعده‌ها به مخاطب کمک می‌کند تا تحلیل‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مختلفی را با اختصاص کمترین زمان آماده کند. برای مثال فرض کنید می‌خواهید تا اهمیت یک حزب مشخص به حوزه‌ی سلامت را ارزیابی کنید، کافی است تا با انتخاب موضوع سلامت، تعدد و اجرایی‌شدن وعده‌ها نسبت به احزاب مختلف را برآورد کرده و به تحلیلی مستند دست یابید. یا تصور کنید وجود یک فرد به‌خصوص را در یک حزب آسیبی برای آن حزب قلمداد می‌کنید، در این‌صورت می‌توانید با نشان‌دادن عملی‌نشدن وعده‌های آن فرد به‌خصوص و مقایسه‌ی آن با میانگین بالای پاسخگویی و صداقت سایر افراد این حزب به این نتیجه دست یابید.

برای مثال در این تصویر می‌توانید وعده‌ی دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلستان را مشاهده کنید که مدعی شده است تا پایان سال 2020، مبلغ مستمری شخصی را تا دوازده‌هزار و پانصد یورو افزایش دهد. همان‌گونه که می‌بینید دیوید کامرون اظهار کرده است که اگر محافظه‌کارها روی کار بمانند، او با نوآوری در فرآیند قانون‌گذاری،  اقشار کم‌درآمد را از پرداخت مالیات معاف کند. متن کامل اظهارات وی در این تصویر آمده است و در نهایت مشاهاده می‌کنیم که در پایان تصویر منابع اظهارات وی ذکر گردیده است. همان‌گونه که گفته شد سرآمد این وعده در سال 2020 خواهد بود و وضعیت این وعده در حال رصد است. در پایان نیز مخاطبان می‌توانند پیش‌بینی کنند که آیا این وعده محقق می‌شود و یا زیرپا گذاشته می‌شود. همان‌گونه که می‌بینید بیشتر کاربران اعتقاد دارند که این وعده کامرون محقق خواهد شد.

با مروز این وعده نخست‌ویزیر انگلستان به کاربرد دیگر این سایت پی می‌بریم. این سایت توانسته است نقش یک ابزار تبلیغاتی قوی را برای محافظه‌کارها و نخست‌ویزر کنونی‌شان بازی کند. همان‌گونه که دیدید، وعده‌ی اقتصادی دیوید کامرون منوط به روی کارآمدن محافظه‌کارها در انتخابات بعدی شده است. وعده‌ای که اکثریت کاربران سایت آن را قابل تحقق می‌دانند. بدین صورت خیلی از افرادی که هنوز برای رأی خود تصمیم نگرفته‌اند با مشاهده‌ی این وعده و اقبال مردم به تحقق آن در آینده، قدری به‌سوی حزب محافظه‌کار متمایل می‌شوند.

سیاستمدارن وعده های زیادی می‌دهند ...

1- وقتی یک وعده توسط خوانندگان و نویسندگان سایت درج می‌شود، محتویات آن با دقت بررسی می‌شود.

2- سایت از اطلاعات در دسترس عموم و منابع دست‌اول نظیرجملات کوتاه و بیانیه‌های سیاستمداران استفاده می‌کند.

3- تمامی وعده‌ها به همراه منابع و اطلاعات وابسته به آن‌ها، در آرشیو سایت ذخیره می‌گردد.

ما باید بدانیم که صدایمان به جایی رسیده است ...

4- در صورتی که چهارچوب زمانی مشخصی برای یک وعده‌ی یک سیاستمدار تعیین نشده باشد، سرآمد وعده‌ی او تا زمان باقی ماندن او در آن جایگاه است.

5-وضعیت اولیه یک وعده با عبارت‌های « در حال رصد » و « اگر انتخاب شود » مشخص می‌گردد. عبارت « در حال رصد » برای وعده‌هایی استفاده می‌شود که سیاستمداران آن‌ها رأی آورده‌اند.

6- در فرآیند رصد وعده‌ها، بروزرسانی‌های منظم لحاظ می شود، کاربران سایت به تأیید یا رد یک وعده تشویق می‌شوند، آن‌ها هم‌چنین می‌توانند نظر دهند، گزارش‌ها و اطلاعات مرتبط با آن‌ها را تصحیح کنند و بدین‌وسیله به شناسایی وعده‌های مهم‌تر کمک کنند.

و حساب کسانی را که به وعده خود عمل نمی‌کنند داشته باشیم ...

7-  از خوانندگان دعوت می‌شود تا به اجرا یا عدم اجرای یک وعده رأی بدهند.

8- تلاش می‌شود تا سیاستمداران برای وعده‌هایی که زیر پا گذاشته‌اند از طریق ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی مورد بازخواست قرار گیرند.

9- مخصوصا برای قول‌های مهم زیرپا گذاشته شده کمپین تشکیل شده و یا عریضه نوشته می‌شود.

اطلاعات زمین شناسی از جمله نیازهای یک فعالیت معدنی است. از آنجا که وظیفه اصلی جمع آوری و تولید این اطلاعات بر عهده دولت هاست، چگونگی افشای آن، به صورتی که در زمان مناسب و با فرمتی کارا در اختیار فعالان معدنی قرار گیرد، اهمیت فراوانی دارد. عدم تمرکز در تولید اطلاعات و ضعف در انتشار آنها دو چالش اصلی این حوزه در کشور ما است.

در سال 2012، بانک جهانی نتایج مطالعه‌ای را منتشر می‌کند که روی 87 کشور دنیا و پیرامون برخی از قوانین پایه حکمرانی انجام می‌دهد که بخشی به «تجربه بین‌المللی پیرامون افشای درآمدها و دارایی‌های مسئولین» مربوط می‌شود. در این مطلب مروری گذرا بر دستاوردهای آن پژوهش خواهیم داشت.

آن‌چه در ادامه‌ می‌آید ترجمه‌ای است از گزارش موسسه‌ی مطالعات امنیت قاره‌ی آفریقا که در آن به بررسی افشای عمومی اموال و دارایی‌های مسئولین بر تغییر فرهنگ و درمان و پیشگیری از فساد می‌پردازد. در این گزارش اشاره‌ی کوتاهی به تجربه‌ی برخی دیگر کشورها هم شده است. اصل مقاله در سایت موسسه مطالعات امنیت قابل مطالعه است.

نیم‌نگاهی به ضرورت مبارزه با فساد و نیز افزایش اعتماد عمومی به مسئولین، و نیز بررسی تجارب بین‌المللی، جای تردیدی را نسبت به ضرورت وجود قانونی ناظر به «ثبت و اعلام عمومی فهرست درآمدها و دارایی‌های مسئولین و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران» باقی نمی‌گذارد. در این مطلب، شفافیت برای ایران تلاش نموده است تا با بررسی تجارب بین‌الملی، متن پیشنهادی اولیه‌ای را در این حوزه تدارک ببیند. امیدواریم این متن دستمایه ملاحظه، ارزیابی و استفاده حقوقدانان و نیز سیاست‌گذاران این عرصه قرار گیرد.

به دلیل مشکلاتی که در روند تصویب قانون «رسیدگی به فهرست اموال و دارایی‌های مسئولین» ایجاد شد، گروه «شفافیت برای ایران» در اردیبهشت 1394، ورود به این قانون را به صورت کارشناس در دستور کار خود قرار داد و تلاشی جهت تصویب قانون «ثبت و انتشار عمومی فهرست اموال و دارایی‌های مسئولین» انجام داد. در ادامه خلاصه‌ای از تجربه‌ی مذکور را مطالعه می‌کنید.

در سال 2009 در کشور برزیل پایگاه  Cidade Democrática (به معنای شهر دموکراتیک) به منظور مستند سازی و بحث و تبادل نظر پیرامون مسائل و چالش های شهری ایجاد گردید. این پایگاه ظرف چند سال اخیر توانسته است به عنوان یک پایگاه موفق در زمینه فعال سازی و مشارکت شهروندان برای حل و فصل مسائل شهری تبدیل شود و در حال حاضر به عنوان یک نمونه  موفق در زمینه ایجاد بسترهای شفافیت در بین کشورهای در حال توسعه به شمار می رود.

یکی از مهم‌ترین و فراگیرترین راه‌های دست‌یابی به تخلفات، گزارش‌های مردمی است. ازاین‌رو، اولین گام در راستای این هدف آن است که، سازمان‌های نظارتی برای گزارش گیری از مردم، درگاه‌هایی را در نظر گیرند و آنچه که ما در اینجا به آن می‌پردازیم، آن است که پرسشنامه‌هایی که در این درگاه‌ها وجود دارند، چه استانداردهایی باید داشته باشند و به چه نکات و جنبه‌هایی باید توجه داشته باشند. در این راستا به بررسی چند نمونه از پرسشنامه‌هایی که در سایت www.gov.uk   ارائه شده است می‌پردازیم.

حساب‌های ملّی سلامت به‌منظور نمایش گردش مالی و نحوه‌ی هزینه‌کرد بخش بهداشت و درمان طراحی شده‌اند. در گزارشی اطلاعات این حساب‌ها تا سال 1390 در پایگاه مرکز آمار ایران و پژوهشکده‌ی آمار منتشر شده‌اند، امّا 4 سال است که داده‌ای از آنها منتشر نشده است. علاوه بر عدم شفافیت این گزارش‌ها، انتشار آنها نیز با ایراداتی همراه بوده است که داده‌ی آنها را در رده‌ی داده‌های بسته و غیراستاندارد ارزیابی می‌کند. با وجود چنین مشکلاتی، مطالبه‌ی عمومی برای انتشار اطلاعات حساب‌های ملی سلامت بصورت داده‌ی باز ضرورت امروز نظام سلامت کشور تلقی می‌گردد.

پارلمان ها متشکل از نمایندگان و وکلای ملل هستند. مردم با انتخاب نمایندگانشان در پارلمان حق دارند تا از نحوه عملکرد آنان اطلاع داشته باشند. یکی از شاخص های شفافیت در پارلمان های دنیا، شاخص شفافیت در بودجه و هزینه های خود پارلمان است. اینکه هر پارلمان چه هزینه هایی داشته است. هزینه های روند های اداری، هزینه های سفرهای خارجی نمایندگان، قراردادها و ... همگی باید برای مردم مشخص و واضح باشد، تا علاوه بر جلوگیری از فساد، زمینه پاسخگویی از نمایندگان در این موضوع ایجاد شود.

فناوری های جدید و استفاده از  نوآوری به خصوص در بستر فضای اینترنت توانسته است کمک زیادی به دولت های محلی و شهرداری ها در جهت استقرار یک حاکمیت شفاف نماید.فضای تعاملی در اینترنت نیز  یه سادگی موجبات مشارکت بیشتر شهروندان در عرصه های مختلف را فراهم ساخته است که در این مطلب یک نمونه موفق در این زمینه معرفی می گردد. 

سازمان جهانی بهداشت، پروژه‌ای را با عنوان «اتحاد شفافیت دارویی (MeTA)» به صورت آزمایشی در چند کشور جهان هدایت کرده است. در پایگاه اینترنتی www.medicinestransparency.org اطلاعات مفصلی از نحوه‌ی شکل‌گیری و هدایت این پروژه در دسترس عموم مردم قرار دارد. متن پیش رو خلاصه‌ای از گزارش متا با عنوان «مروری بر نمونه آزمایشی» است. این گزارش به صورت کامل در 32 صفحه از طریق این پیوند در دسترس است. بخش اول ترجمه این گزارش را از اینجا بخوانید. در ادامه‌ی بخش اول این گزارش، بخش دوم به بررسی تجارب کشورهای شرکت‌کننده می‌پردازد.