کشور نیوزلند، از لحاظ باز بودن دادهها و دسترسی آزاد به اطلاعات در رتبه چهارم قرار دارد. درنتیجه در ساعات اولیه بحرانی پس از زلزله تصمیم گرفت از بستر دادهباز برای مدیریت بحران و بازسازی شهر استفاده کند. در مدت کوتاهی داوطلبان و مقامات در سازمانهای امدادرسانی، موفق به ارائه مجموعه خدمات و سرویسهای مورد نیاز برای مقابله با این شرایط اضطراری شدند.
مسئلهی این پژوهش پیرامون شناخت دقیق ماهیت، اصول، مبانی و چارچوب سیاستگذاری داده حکومتی باز ناظر به شرایط سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است.
در سال 1396 نسخه اول پیشنویس «لایحه شفافیت» در 192 ماده در اقدامی ارزشمند از سوی مرکز بررسیهای استراتژیک و معاونت حقوق ریاست جمهوری منتشر شد. اما در مرحله پایانی لایحهای 36 مادهای در تاریخ اول تیرماه 1398 از سوی رئیسجمهور محترم به مجلس ابلاغ شد. امری که علیرغم پنجرههای فرصت مختلفی که پیش روی کشور میگشاید، با چالشهایی نیز مواجه خواهد بود. این گزارش ضمن مقایسه تطبیقی پیشنویس اول و نسخه ابلاغی لایحه شفافیت، به چند سؤال پاسخ خواهد داد:
1) لایحه شفافیت در خصوص چیست؟
2) لایحه شفافیت چه فرصتهایی به همراه دارد؟
3) لایحه شفافیت با چه چالشهایی روبرو است؟
4) لایحه شفافیت در نظام حقوقی کشور چه جایگاهی دارد؟
این لایحه تلاشی است برای ایجاد نهادهای سیاسی شفاف که با توزیع و دسترسی به اطلاعات حکومتی و دولتی، زمینه نظارت جمعی را ایجاد کند و تسهیلگر پیشگیری از فساد باشد. این لایحه درصدد کاهش «استتار» اطلاعات سازمانی است. شفافیت به معنای سهیم شدن اطلاعات حاکمیت و عملکرد نظام حکمرانی با مردم و ایجاد یک نظام نظارت عمومی است.
لایحه مصوب هیأت وزیران نسبت به نسخه پیشنهادی تغییرات جدی داشته است. تدوین مبهم برخی از سازوکارها و غفلت از برخی قطعات مهم پازل شفافیت میتواند تحقق کامل آن را بینتیجه نماید. حذف بیش از 80 درصد مواد لایحه پیشنویس اول منجر به حذف برخی از موضوعات مهم از لایحه نهایی حذف شده است. این موارد عبارتاند از سیاستهای مرتبط با شفافیت تماسها، شفافیت سفرهای خارجی، شفافیت دسترسی به اطلاعات خاص (فساد بویژه در نتیجه رانتهای اطلاعاتی شیوع نگران کنندهای پیدا کرده است)، حمایت از افشاگران فساد و شفافیت سلامت، شفافیت محیطزیست.
تأمین سرمایه اولیه برای یک پروژه یا عملیکردن یک ایده خلاقانه همیشه مانع اصلی بر سر راه شرکتهای نوپا و افراد صاحب ایده بوده است. قانعکردن یک سرمایهگذار برای سرمایهگذاری روی یک محصول جدید یا ایدهای پرریسک اما خلاقانه، کار دشواری است که از عهده هرکسی برنمیآید. چرا که در صورت شکست پروژه، همه مبلغی که سرمایهگذاری شدهاست به یک باره از بین میرود و ضرر زیادی متوجه سرمایهگذار میشود.
«اندیشکده شفافیت برای ایران» تیرماه 98 با همکاری «مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری» در مقالهای با عنوان «ارزیابی لایحه شفافیت» به ارزیابی لایحه تقدیمی دولت دوازدهم به مجلس در این زمینه پرداخته است.
رئیس جمهور، لایحه شفافیت را که در جلسه 25 اردیبهشت 1398 هیئت وزیران، با هدف ارتقاء سطح شفافیت و تحقق اقتصاد سالم و پویا به تصویب رسید، برای طی تشریفات قانونی، به مجلس شورای اسلامی ارسال کرد. اندیشکده «شفافیت برای ایران» به عنوان تخصصیترین اندیشکده در حوزه شفافیت، ضمن تقدیر از این اقدام شایسته، در یادداشتی به بررسی ابعاد این لایحه پرداخته است.
Moovit برنامهای اســت که به ترکیــب دادههای GPS ناوگان حملونقل و دادههای جمعآوریشــده مبتنی بر قدرت جمعسپاری کاربران واقعی خود متکی است. وقتی که یک کاربر سوار یک وســیله حملونقل عمومی میشــود، اگر نرمافــزار فعال باشد اطلاعات جابهجایی فرد بهصورت بینام بــه پایگاه دادههــای Moovit ارسال میشود و این اطلاعات با سایر کاربران نیز به اشتراک گذاشته میشود تا بتوانند برنامه رفتوآمد وسایل نقلیه را پیگیری کنند.
هفته گذشته آییننامه اجرایی قانونی که کشور برای آن 10 سال صبر کرد و هزینه داد تا در سال 1394 تصویب شود، توسط رئیس جدید دستگاه قضا، ابلاغ شد. این آییننامه که عنوان دقیقش «آییننامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران» میباشد، گرچه فرآیند تاریخی طولانی مدت و پرفراز و نشیبی را طی کرد، اما ...
کمتر کسی را میتوان یافت که در یکی از شهرهای بزرگ دنیا زندگی کردهباشد و با معضل ترافیک روبرو نباشد. شاید بتوان گفت، در این روزگار، سپریکردن ساعتهای متمادی در صفهای طولانی خودرو در بزرگراهها یا پشت چراغهای قرمز، به پای ثابت زندگی روزمره بدل شده و ترافیک سنگین مهمترین عامل تعیینکننده در برنامهریزی روزانه افراد به حساب میآید.
در ســایت «استیمایز» که از ســال 2011 شــروع به فعالیــت کردهاســت، 5 هــزار تحلیلگر بازارهای مالی مشغول پیشبینی قیمت سهام هستند. تحلیلگــران مختلــف، پیشبینیهای خــود را در سایت ثبت میکنند تا همهچیز بهصورت شفاف گزارش شود. شــواهد نشان میدهد در 65 درصد موارد، تحلیلگران ســایت بهتر از تحلیلگران «وال استریت»، سود فصلی شرکتهای بورسی را پیشبینی کردهاند.
«قضاوت خوب» عنوان یکی از پروژههایی است که توسط «ادارهی پیشبینی وقایع امنیتی» (یکی از چهار اداره سازمان پروژههای تحقیقاتی پیشرفته امنیتی) در سالهای 2011 تا 2015 اجرا شد. هدف از این پروژه، بالابردن صحت، دقت و سرعت پیشبینیهای امنیتی بود. این پروژه توسط استادان دانشگاههای پنسیلوانیا و برکلی طراحی و با مشارکت حدود 3000 نفر انجام شد. این افراد پس از گذراندن دوره کوتاه آموزشی در زمینه مبانی پیشبینی، کار خود را آغاز کردند. سپس قضاوت های آنان از موضوعات مختلف امنیتی استخراج، وزن دهی و جمع بندی شدند.
ســازمان پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا (دارپا)، در اواخر ســال 2009 و به مناسبت چهلمین ســالگرد ایجاد اینترنت، مســابقهای تحت عنوان چالش شبکه 2 برگزار کرد. هدف برپایی این رقابت، ارزیابی نقش اینترنت و شــبکههای اجتماعی در برقراری ارتباطات بموقع، تیمسازی گسترده و بسیج فوری افراد زیاد برای «حل مسائل با دامنه وسیع و زمان محدود» عنوان شــد.
کشور نیوزلند، از لحاظ باز بودن دادهها و دسترسی آزاد به اطلاعات در رتبه چهارم قرار دارد. درنتیجه در ساعات اولیه بحرانی پس از زلزله تصمیم گرفت از بستر دادهباز برای مدیریت بحران و بازسازی شهر استفاده کند. در مدت کوتاهی داوطلبان و مقامات در سازمانهای امدادرسانی، موفق به ارائه مجموعه خدمات و سرویسهای مورد نیاز برای مقابله با این شرایط اضطراری شدند.
در سال 1396 نسخه اول پیشنویس «لایحه شفافیت» در 192 ماده در اقدامی ارزشمند از سوی مرکز بررسیهای استراتژیک و معاونت حقوق ریاست جمهوری منتشر شد. اما در مرحله پایانی لایحهای 36 مادهای در تاریخ اول تیرماه 1398 از سوی رئیسجمهور محترم به مجلس ابلاغ شد. امری که علیرغم پنجرههای فرصت مختلفی که پیش روی کشور میگشاید، با چالشهایی نیز مواجه خواهد بود. این گزارش ضمن مقایسه تطبیقی پیشنویس اول و نسخه ابلاغی لایحه شفافیت، به چند سؤال پاسخ خواهد داد:
1) لایحه شفافیت در خصوص چیست؟
2) لایحه شفافیت چه فرصتهایی به همراه دارد؟
3) لایحه شفافیت با چه چالشهایی روبرو است؟
4) لایحه شفافیت در نظام حقوقی کشور چه جایگاهی دارد؟
این لایحه تلاشی است برای ایجاد نهادهای سیاسی شفاف که با توزیع و دسترسی به اطلاعات حکومتی و دولتی، زمینه نظارت جمعی را ایجاد کند و تسهیلگر پیشگیری از فساد باشد. این لایحه درصدد کاهش «استتار» اطلاعات سازمانی است. شفافیت به معنای سهیم شدن اطلاعات حاکمیت و عملکرد نظام حکمرانی با مردم و ایجاد یک نظام نظارت عمومی است.
لایحه مصوب هیأت وزیران نسبت به نسخه پیشنهادی تغییرات جدی داشته است. تدوین مبهم برخی از سازوکارها و غفلت از برخی قطعات مهم پازل شفافیت میتواند تحقق کامل آن را بینتیجه نماید. حذف بیش از 80 درصد مواد لایحه پیشنویس اول منجر به حذف برخی از موضوعات مهم از لایحه نهایی حذف شده است. این موارد عبارتاند از سیاستهای مرتبط با شفافیت تماسها، شفافیت سفرهای خارجی، شفافیت دسترسی به اطلاعات خاص (فساد بویژه در نتیجه رانتهای اطلاعاتی شیوع نگران کنندهای پیدا کرده است)، حمایت از افشاگران فساد و شفافیت سلامت، شفافیت محیطزیست.
تأمین سرمایه اولیه برای یک پروژه یا عملیکردن یک ایده خلاقانه همیشه مانع اصلی بر سر راه شرکتهای نوپا و افراد صاحب ایده بوده است. قانعکردن یک سرمایهگذار برای سرمایهگذاری روی یک محصول جدید یا ایدهای پرریسک اما خلاقانه، کار دشواری است که از عهده هرکسی برنمیآید. چرا که در صورت شکست پروژه، همه مبلغی که سرمایهگذاری شدهاست به یک باره از بین میرود و ضرر زیادی متوجه سرمایهگذار میشود.
رئیس جمهور، لایحه شفافیت را که در جلسه 25 اردیبهشت 1398 هیئت وزیران، با هدف ارتقاء سطح شفافیت و تحقق اقتصاد سالم و پویا به تصویب رسید، برای طی تشریفات قانونی، به مجلس شورای اسلامی ارسال کرد. اندیشکده «شفافیت برای ایران» به عنوان تخصصیترین اندیشکده در حوزه شفافیت، ضمن تقدیر از این اقدام شایسته، در یادداشتی به بررسی ابعاد این لایحه پرداخته است.
Moovit برنامهای اســت که به ترکیــب دادههای GPS ناوگان حملونقل و دادههای جمعآوریشــده مبتنی بر قدرت جمعسپاری کاربران واقعی خود متکی است. وقتی که یک کاربر سوار یک وســیله حملونقل عمومی میشــود، اگر نرمافــزار فعال باشد اطلاعات جابهجایی فرد بهصورت بینام بــه پایگاه دادههــای Moovit ارسال میشود و این اطلاعات با سایر کاربران نیز به اشتراک گذاشته میشود تا بتوانند برنامه رفتوآمد وسایل نقلیه را پیگیری کنند.
هفته گذشته آییننامه اجرایی قانونی که کشور برای آن 10 سال صبر کرد و هزینه داد تا در سال 1394 تصویب شود، توسط رئیس جدید دستگاه قضا، ابلاغ شد. این آییننامه که عنوان دقیقش «آییننامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران» میباشد، گرچه فرآیند تاریخی طولانی مدت و پرفراز و نشیبی را طی کرد، اما ...
کمتر کسی را میتوان یافت که در یکی از شهرهای بزرگ دنیا زندگی کردهباشد و با معضل ترافیک روبرو نباشد. شاید بتوان گفت، در این روزگار، سپریکردن ساعتهای متمادی در صفهای طولانی خودرو در بزرگراهها یا پشت چراغهای قرمز، به پای ثابت زندگی روزمره بدل شده و ترافیک سنگین مهمترین عامل تعیینکننده در برنامهریزی روزانه افراد به حساب میآید.
در ســایت «استیمایز» که از ســال 2011 شــروع به فعالیــت کردهاســت، 5 هــزار تحلیلگر بازارهای مالی مشغول پیشبینی قیمت سهام هستند. تحلیلگــران مختلــف، پیشبینیهای خــود را در سایت ثبت میکنند تا همهچیز بهصورت شفاف گزارش شود. شــواهد نشان میدهد در 65 درصد موارد، تحلیلگران ســایت بهتر از تحلیلگران «وال استریت»، سود فصلی شرکتهای بورسی را پیشبینی کردهاند.
«قضاوت خوب» عنوان یکی از پروژههایی است که توسط «ادارهی پیشبینی وقایع امنیتی» (یکی از چهار اداره سازمان پروژههای تحقیقاتی پیشرفته امنیتی) در سالهای 2011 تا 2015 اجرا شد. هدف از این پروژه، بالابردن صحت، دقت و سرعت پیشبینیهای امنیتی بود. این پروژه توسط استادان دانشگاههای پنسیلوانیا و برکلی طراحی و با مشارکت حدود 3000 نفر انجام شد. این افراد پس از گذراندن دوره کوتاه آموزشی در زمینه مبانی پیشبینی، کار خود را آغاز کردند. سپس قضاوت های آنان از موضوعات مختلف امنیتی استخراج، وزن دهی و جمع بندی شدند.
ســازمان پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا (دارپا)، در اواخر ســال 2009 و به مناسبت چهلمین ســالگرد ایجاد اینترنت، مســابقهای تحت عنوان چالش شبکه 2 برگزار کرد. هدف برپایی این رقابت، ارزیابی نقش اینترنت و شــبکههای اجتماعی در برقراری ارتباطات بموقع، تیمسازی گسترده و بسیج فوری افراد زیاد برای «حل مسائل با دامنه وسیع و زمان محدود» عنوان شــد.