مسئله رشوه، یکی از مسائلی است که تمامی حکومت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. راه‌های مختلفی نیز برای کنترل و پیشگیری از آن وجود دارد. یکی از راه‌های موثر و کم‌هزینه، شفافیت هدایای دریافتی مسئولین است.

بنابر گزارش بانک جهانی در سال 2012، چهل و هشت کشور جهان نسبت به انتشار فهرست اموال و دارایی‌های مسئولان خود اقدام کرده بودند. در سال‌های اخیر قوانین شفافیت در کشورها، سیاستمداران را ملزم کرده است تا به منظور افزایش کارآمدی نهادهای نظارتی و جلوگیری از فساد مالی، دست به انتشار فهرستی از اموال و دارایی‌های خود و خانواده خود بزنند. بدون شک مشاهده‌ی تجربیات بین‌المللی در این زمینه راهنمای خوبی برای گسترش شفافیت مالی در کشور ما و استفاده‌ی از آن‌ها در زمینه مقابله‌ی با فساد خواهد بود. در این مطلب تلاش کرده‌ایم تا با تهیه‌ی گزارش‌های مصور انتشار فهرست اموال و دارایی‌ها به مرور تجربه‌ی جهانی در این زمینه بپردازیم.

به طور کلی باید بگوییم که در کشور ما در مورد مبارزه با فساد فقط حرف زدیم، در حالی که ابتداییات مقابله با فساد در کشور وجود ندارد. فهم مردم و بسیاری از مسئولین مبارزه با فساد، به معنای کشف فساد و مجازات مفسد است، در حالی که باید پیشگیری کرد از بروز فساد و این اصل مبارزه با فساد است. این ماجرا هم حرف و شعار نیست و ابزارهای مهم و کارآمد و ساده‌ای برای آن وجود دارد که مهم‌ترینش شفافیت است، چرا که شفافیت دریچه نظارت مردمی و عمومی و در نتیجه امر به معروف و نهی از منکر حکومت را امکان‌پذیر می‌کند. در این نوشته به بررسی برخی مفاهیم مرتبط با شفافیت می‌پردازیم.

شفافیت در انتخابات، ضروری‌ترین مکمل هر انتخاباتی است؛ به صورتی که تحقق آن می‌تواند انتخابات را هموشمند ساخته و باعث شود تا افراد شایسته انتخاب شوند. در همین راستا، ما در «شفافیت برای ایران» تعدادی عکس‌نوشته تولید کرده‌ایم که در ادامه تقدیم شما می‌شود.

شفافیت چون هر حوزه‌ی جدید دیگری با انبوهی از سوالات مختلف مواجه است. سوالاتی برآمده از دانش و تجربیات متنوعی به گستره‌ی تنوع مخاطبان شفافیت برای ایران. در این نوشته تلاش داریم ضمن مرور بخشی از سوالاتی که مخاطبان پیرامون شفافیت مطرح کرده‌اند، پاسخی برای ان‌ها تدوین کنیم. بی‌شک مشارکت شما در نقد و تکمیل پرسش‌وپاسخ‌ها، بر غنای ‌آن‌ها خواهد افزود.

در حالی که دیدگاه اکثر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری درباره ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر اعلام عمومی حقوق و مزایای مدیران همچنان نامشخص است، پایان کابوس حقوق‌های نجومی در گرو اجرای این ماده است. در این گزارش که با همکاری «شفافیت برای ایران» در پایگاه مجازی خبرگزاری فارس منتشر شده‌است، درباره ماده 29 قانون برنامه ششم توسعه بیشتر می‌خوانیم.

شایسته است نامزدهای انتخابات شوراها، نسبت به مهم‌ترین شاخص‌های شفافیت در رابطه با خود (نامزد انتخابات) و نیز ساختار شوراها آگاهی کافی داشته باشند. لذا قویاً پیشنهاد می‌گردد نامزدهای محترم دوره آموزشی مختصر در حوزه شفافیت را از طریق آدرس learn.tp4.ir مشاهده نمایند.

برگزاری مناظرات انتخاباتی بین نامزدها امروزه تبدیل به سنتی شده است که تقریبا تمام کشورهایی که در آن‌ها به نوعی انتخابات برگزار می‌شود، خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند. در ایران هم به همت سازمان صداوسیما، این اقدام شایسته در دو دوره‌ی گذشته انجام گرفته‌است. در این میان این نکته که اساسا برگزاری مناظرات برای آگاهی و شناخت عموم مردم از نامزدها است، باید مورد عنایت بیشتری قرار گیرد. از این جهت مشارکت خود مردم در فرآیند برگزاری مناظرات به صورتی که فضای مناظرات انتخاباتی رنگ و بویی از  تعامل مردم و نامزدها را در بر داشته باشد، لازم و ضروری می‌نماید.

• استفاده از مانیتور بزرگ پشت سر نامزدها به جای دکور ثابت؛ به منظور درج وعده‌ها و نکات مهم، زمان باقی‌مانده، ...
• ساخت گزارش‌های خبری و تلویزیونی در راستای آموزش و ترویج تجارب جهانی مرتبط با هر یک از پیشنهادات فوق‌الذکر

فایل این مطلب را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.

انتخابات ریاست جمهوری پدیده‌ای است که به تناوب در اکثر کشورها،‌ از جمله کشور ما، رخ می‌دهد و البته در هر دوره مسائلی پیرامون آن مطرح می‌شود. مسائلی که همواره در پی یافتن راه‌حلی بنیادین به آن‌ها بوده‌ایم. در این مطلب سعی کرده‌ایم از دریچه‌ی شفافیت به این مسائل نگاه کرده و به آن‌ها پاسخ دهیم.

شفافیت در انتخابات از موضوعاتی است که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست، اما گستره و شاخص‌ها، راهکارها و چگونگی ایجاد آن همواره مورداختلاف بوده و هست. شفافیت انتخابات به سه حوزه کاندیداها، دستگاه‌های اجرایی انتخابات و دستگاه‌های نظارتی قابل افراز است. در یادداشت پیش رو سعی بر آن است تا تعدادی از شاخص های مربوط به شفافیت نامزدها به صورت اجمالی معرفی و پیرامون اهمیت و فواید شفافیت هر شاخص توضیحاتی ارائه گردد.

مسئولین از آنجا که از جانب مردم مسئولیت انجام امور عمومی را به عهده دارند و با منابع عمومی سر و کار دارند، یعنی از بیت‌المال خرج می‌‏کنند و از همین محل نیز حقوق دریافت می‌کنند، می‌بایست وضعیت اموال و دارایی‌شان به تناوب در دوره مسئولیت به طور شفاف اعلام عمومی گردد. ارائه این اطلاعات می‌تواند احتمال کسب درآمدهای نامشروع از طریق فرصت‌ها و رانت‌های ایجاد شده ناشی از جایگاه‏ حاکمیتی و یا دسترسی ویژه به بیت‌المال در مدت مسئولیت را کاهش دهد.

در این بیانیه آمده است: اعلام عمومی حقوق و مزایای مدیران، تنها ابزار جبران ضربه مهم وارد شده به اعتماد مردم به نظام در موضوع حقوق‌های نجومی و بزرگترین ضامن برای عدم تکرار این پدیده‌های تلخ و گام مهمی در راستای تحقق ماده 19 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن است.

در مطلب پیشین به بررسی وظایف و اختیارات یک نماینده مجلس پرداختیم. در این نوشته به بررسی فرایندهای نظارتی موجود در مجلس و نقد آ‌ن‌ها و ارائه راه پیشنهادی برای نظارت بر مجلس می‌پردازیم.