اندیشکده «شفافیت برای ایران»

تیم برنرزلی مخترع وب و نظریه پرداز دادهباز، استانداردی ۵ سطحی برای کیفیت داده‌های باز معروف به «داده‌های ۵ ستاره»(5 Satar Data) تعریف کرده است.

در این قسمت از بررسی پورتال داده باز کشور انگلستان به بررسی چهار کارکرد دیگر از این مجموعه خواهیم پرداخت؛ تقاضای داده، داده ها بر اساس جغرافیا، نمودار سازمانی دولت انگلستان و نرم افزار های مبتنی بر داده های این پایگاه.

یکی از معتبرترین اسناد پایه‌ی داده باز، منشور بین‌المللی داده باز، Open Data Charter، است. هر داده‌ای که از اصول ۶گانه‌ی این منشور پیروی کند، باز محسوب می‌شود. در ادامه خلاصه‌ای از این اصول به همراه مثال ارائه می‌شود.

پورتال داده باز کشور انگلستان از اولین پورتال های داده باز است که فعالیت خود را در سال ۲۰۰۹  آغاز کرد. این پورتال توانسته است سطح قابل توجه ای از داده های دولت انگلستان را منتشر نماید. هم چنین نوآوری‌های انجام شده در این پورتال نیز شایسته بررسی است.در ادامه در سه قسمت به بررسی این پورتال خواهیم پرداخت.

شهرستان مونتگُمری واقع در ایالت آلابامای ایالات متحده، در سال ۲۰۱۳ برای ورود به بحث «داده باز» و انتشار داده‌های شهر خود برای عموم مردم، قاعده و اصولی را به عنوان راهنمای خود تدوین کرد.

آیا برای شما سوال شده که داده باز دقیقا چیست و چه می‌کند؟ یا در حوزه‌ی تخصصی شما چه کاربردی می‌تواند داشته باشد؟ چگونه باید داده‌ها را باز کرد و فرصت‌ها و تهدیدهای بازکردن داده‌ها چیست؟ می‌خواهید بدانید داده‌های باز حاکمیتی چگونه می‌توانند کسب‌وکار جدید شما را شکل بدهند؟ اگر به دنبال پاسخ این سوالات هستید، این دوره برای شماست.

داده‌ی باز، داده‌ی دیجیتالی است که با مشخصات فنی و قانونی لازم برای استفاده، استفاده‌ی مجدد و توزیع مجدد آزادانه‌ی آن توسط هر کس، در هر زمان و هر مکان، در دسترس قرار دارد.

دولت انگلستان بعنوان مرجع رسمی تولید داده‌های سلامت انگلستان اطلاعات را بصورت داده‌باز در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد بنابراین شرکت‌های خصوصی می‌توانند با استفاده از این داده‌های حاکمیتی، خدماتی رقابتی ارائه کنند تا استفاده از این داده‌ها برای عموم مردم تسهیل شود؛ بطور مثال با استفاده از بصری‌سازی (visualizing) داده‌ها و تصاویر و جداول تعاملی (interactive). در ادامه به معرفی یکی از این خدمات به نام find the best پرداخته می‌شود.

وب‌سایت carereview.co.jp مربوط به مؤسسه‌ای است که در زمینه‌های رضایت کارکنان و رضایت بیماران پیمایش انجام داده و اطلاعات آن را بصورت داده‌باز منتشر می‌کند و همچنین پردازش و آنالیز اطلاعات و توسعه‌ی سیستم در زمینه‌ی بهداشت و درمان را صورت می‌دهد. این وبسایت سه سامانه با نام‌های «اطلاعات بیمارستانی»، «اطلاعات مراقبت پزشکی»، «اطلاعات منطقه‌ای پزشکی» ارائه داده است که در ادامه به بررسی آنها پرداخته می‌شود.

هافینگتون پست در مطلبی به بررسی داده باز و جایگاه آن در برنامه‌ی رئیس جمهور بعدی ایالات متحده پرداخته است. در ادامه ترجمه‌ی این مطلب ارائه شده است.

پایگاه داده‌باز هند یکی از برترین پایگاه‌های داده‌ی باز حاکمیتی در سطح دولت‌ها می‌باشد که توانسته است با انتشار حجم قابل توجهی از داده‌های استاندارد در زمینه‌های مختلف، زمینه را برای مشارکت همگانی در بهبود اداره‌ی کشور فراهم کند. وجود این پایگاه حاکی از سرمایه‌گذاری ارزشمند دولت‌مردان هندی برای تهیه‌ی زیرساختی است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از معدود پیش‌گامان نسل جدید کشورداری به‌وسیله‌ی حاکمیت‌باز باشند. در ادامه‌ به معرفی این پایگاه و خدمات آن می‌پردازیم.

پایگاه داده‌باز هند تاکنون توانسته است داده‌های بیش ار صد نهاد و دستگاه را از بیست‌و‌هشت هزار منبع اطلاعاتی دریافت کرده و آن‌ها را در قالب حدود چهارهزار مجموعه‌ی داده فراهم کند.

همان‌گونه که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، تمامی فعالیت‌های این پایگاه به‌صورت مختصر ذکر گردیده است. حدود هشتصد و پنجاه مصورسازی داده، تهیه‌ی بیش‌ از چهارصد API و هم‌چنین آمار بازدید و دانلود از این پایگاه، نشان‌دهند‌ه‌ی گوشه‌ای از زحمات تیم صدنفره‌ی این پایگاه است.

هم‌چنین سایت دسته‌بندی‌های مختلفی را برای پیداکردن آسان این مجموعه‌ها فراهم کرده است. در صفحه‌ی نخست تعدادی از دسته‌بندی‌های مهم مانند بودجه، بخش سلامت، کشاورزی و قوه مقننه ذکر شده است و بقیه‌ی این دسته‌بندی ها در جعبه‌ی sectors  قابل مشاهده است :

کشاورزی، صنعت و معدن، مواد غذایی، سلامت، اقتصاد، حمل و نقل، مسکن، زیرساخت‌ها، آموزش و پروش و محیط زیست تنها تعدادی از سی و سه دسته‌بندی موجود در سایت است که ذیل هر یک از آن‌ها مجموعه‌های داده‌ی مختلفی قابل دسترسی است.

در میان این مجموعه‌های داده، API به‌واسطه‌ی اهمیت آن در یک دسته‌بندی مجزا در صفحه نخست قرار گرفته است که با انتخاب آن تمامی داده‌های در قالب API برای شما به نمایش درخواهند آمد.

مصورسازی داده 

پایگاه داده‌ی هند تنها به انتشار داده‌ها اکتفا نکرده و در مواردی نسبت به مصورسازی داده اقدام کرده است. بیش از هشتصد داده‌ی تصویرسازی شده بر روی این پایگاه وجود دارد که اطلاعات ارزشمندی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. تمامی این تصویرسازی‌ها بر اساس مجموعه‌داده‌های سایت صورت گرفته است و با انتخاب هر کدام می‌توانید نشانی داده‌ای که از روی آن تصویرسازی شده است را نیز مشاهده کنید.

برای مثال در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که قیمت‌های سه شاخص غلات و حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها، سوخت و روشنایی و هم‌چنین شاخص عمومی در سه ماه متوالی از سال 2016 چه نوسانی را پشت سر گذاشته است. ابزار مصورسازی داده‌ی پایگاه داده‌باز هند این اجازه را به شما می‌دهد تا جزئیات این نمودار را در جدول و به‌صورت داده‌های عددی نیز مشاهده کنید. هم‌چنین می‌توانید مجموعه‌ی داده‌ای را که این نمودار از آن تهیه شده است را نیز در قالب کاتالوگ مشاهده کنید.

پایگاه Legislative Openness Data Explorer  با گردآوری اطلاعات از مجالس دنیا توانسته است به مقایسه‌ی سی و یک کشور از منظر شاخص‌های شفافیت و داده‌باز پارلمانی بپردازد. اطلاعات این پایگاه از مراکز رصد و نظارت بر مجالس در کشورهای مختلف و هم‌چنین به‌صورت جمع‌سپاری تهیه شده است. در این گزارش ضمن معرفی این پایگاه می‌کوشیم تا به مقایسه‌ی چهار کشور کلمبیا، غنا، اردن و انگلیس از منظر شفافیت پارلمانی بپردازیم.