همواره دستیابی به منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های داده معتبر برای تحقیق و پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار بوده است، زیرا منابع اطلاعاتی معتبر باعث بهبود کمی و کیفی پژوهش‌ها می‌شود. یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی که همیشه مورد اطمینان پژوهشگران قرار دارد، بانک جهانی است.در قسمت اول این مطلب بخشی از پایگاه‌های اطلاعاتی بانک جهانی را معرفی کردیم. در این قسمت ادامه آن را با هم مرور خواهیم کرد.

همواره دستیابی به منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های داده معتبر برای تحقیق و پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار بوده است، زیرا منابع اطلاعاتی معتبر باعث بهبود کمی و کیفی پژوهش‌ها می‌شود. یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی که همیشه مورد اطمینان پژوهشگران قرار دارد، بانک جهانی است

بانک جهانی در سال ۱۹۴۵ و بعد از جنگ جهانی دوم برای کمک به بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ تشکیل شد ولی در سال‌های بعد برای ارتقای توسعه‌جهانی تلاش‌های خود را آغاز کرد و تا به امروز نیز برای دستیابی به مقاصد خود از هیچ تلاشی فروگذاری نکرده است.

این پایگاه از پنج بخش تشکیل شده است که عبارتند از:

این بانک به کشورهای در حال توسعه خدمات وام‌دهی و کمک‌های فنی و تکنیکی خود را ارائه می‌دهد.

این موسسه وظایف حمایتی بانک در قبال بخش خصوصی کشورهای عضو را عهده‌دار شده است.

    این موسسه به کشورهای با درآمد سرانه روزانه کمتر از ۲۵/۱ دلار وام‌های با بهره کم اعطا می‌کند.

این مرکز بین‌المللی وظیفه داوری و حل‌ و فصل اختلافات فی‌مابین سرمایه‌گذاران خارجی و کشورهای عضو را بر عهده دارد.

این موسسه، تشویق سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه را در دستور کار خود قرار داده است.

هر سازمان و تشکیلاتی برای رسیدن به برخی از اهداف تشکیل می‌شود، بانک جهانی نیز از این مقوله مستنا نیست. اهدف اصلی این پایگاه، رشد و توسعه اقتصادی، پایان فقر و افزایش رفاه در کشورهای مختلف جهان است که با رسیدن به این هدف می‌تواند به اهداف زیر نیز دست‌ پیدا کند:

بانک جهانی با همکاری و همیاری پایگاه‌های آماری کشورهای مختلف جهان، زیرمجموعه‌های خود و استفاده از  سازمان‌های مختلف همچون سازمان تجارت جهانی ، فائو، سازمان  بین المللی کار ، یونیسف و … به جمع‌آوری اطلاعات  و انتشار آن می‌پردازد.

این پایگاه داده‌های خود را در بخش‌های مختلفی طبقه‌بندی کرده است که در ادامه به شرح تفصیلی این دسته‌بندی ‌می‌پردازیم.

این بخش به بررسی و آنالیز اقدامات نهادهای کشاورزی در رشد و توسعه این صنعت در جهان پرداخته است. اطلاعات جمع‌آوری شده، شاخص‌های مرتبط با اشتغال‌زایی، زمین‌‌ و محصولات کشاورزی، جمعیت و توسعه روستایی را در بردارد که این شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

داده‌های این بخش به پوشش مسائلی چون: کار کودکان، پناهندگان و پناه‌جویان، میزان امید به زندگی و … ‌می‌پردازد که منابع این داده‌ها سازمان‌هایی نظیر: یونیسف، بانک جهانی و ادارات ملی آمار است.

شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

نیروی کار و اشتغال یکی از پارامترهای اساسی در اقتصاد کشورها محسوب می‌شود، به همین جهت بانک جهانی با استفاده اطلاعات سازمان بین‌المللی کار به بررسی این موضوع پرداخته است.

در این بخش اطلاعات مربوط به کار و اشتغال نظیر: نرخ بیکاری ، جمعیت نیروی کار، اشتغال افراد جمع‌آوری شده است.

شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

انتظار می‌رود تغییرات آب و هوایی سخت‌ترین ضربه ها را به کشورهای درحال توسعه وارد کند، به همین دلیل ارائه راهکاری مناسب نیاز به یک همکاری بین‌المللی و همه جانبه دارد. به همین دلیل بانک جهانی شروع به جمع‌آوری اطلاعات در این حوزه کرده است. داده های جمع‌آوری شده به بررسی و آنالیز سیستم‌های آب و هوایی، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و میزان بهره‌وری از انرژی پرداخته است.
شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

 محیط زیست، آب‌های شیرین، هوای پاک، جنگل‌ها، منابع دریایی و مراتع همگی ابزاری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‎شوند. بانک جهانی به عنوان یکی از مروجین و سرمایه‌داران کلیدی این حوزه همه‌ی تلاش خود را برای ارتقاء محیط زیست به کار گرفته است. داده‌هایی که این پایگاه در بخش محیط‌زیست گردآوری می‌کند شاخص‌های زیادی از جمله: تنوع زیستی، پوشش گیاهی، تولید گازهای گلخانه‌ای و آلودگی را در بردارد.
شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

در این بخش تمام پارامترهای مربوط به توسعه شهری همچون جمعیت،حمل و نقل و منابع انرژی تحت آماری دقیق بیان شده است.
شاخص‌ها به صورت تفصیلی در زیر آمده است:

ادامه این پایگاه در بخش‌های بعدی منتشر خواهد شد...

برگرفته از دیتاپول: datapool.ir

شهر فیلادلفیا در زمینه حاکمیت باز و شفافیت جزو شهرهای پیشتاز و موفق  در جهان می باشد .پورتال این شهر نیز در زمینه حاکمیت باز اطلاعات بسیار گرانبها و ارزشمندی را در اختیار عموم مردم قرار می دهد.  در این پست به برخی از قابلیت های فراوان و برخی ویژگی های خاص ارایه  شده در پورتال رسمی شهری فیلادلفیا می پردازیم.

شهرداری شیکاگو جزو یکی از پیشگامان عرصه حاکمیت باز در بین شهرهای آمریکا می باشد. به همین دلیل برنامه نویسان، گروه های دانشجویی، محققین و بسیاری از افراد دیگر بر اساس داده های موجود در «پرتال حاکمیت باز» این شهر و پرتال های مشابه- که اطلاعات مختلف را در اختیار عموم مردم قرار می دهد-نمونه های  جالبی  از استفاده از  حاکمیت باز را ایجاد کرده اند.در این مطلب به معرفی دو نمونه از این وبسایت ها می پردازیم.

شهر ادمنتون مرکز استان آلبرتای کانادا با جمعیتی بالغ بر  800 هزار نفر، جزو موفق ترین شهرهای کانادا در حوزه داده باز بر اساس شاخص های اعلام شده از سوی مراکز و موسسات کانادایی است، این شهر در کنار وبسایت ها و اپلیکیشن های مختلفی که در حوزه داده باز و شفافیت ارایه کرده است، وبسایتی مختص شهروندان و  یک داشبورد و تابلوی شهروندی طراحی کرده است که اطلاعات ارزشمندی در حوزه های مختلف اقتصادی، آموزشی،بهداشتی و امثالهم را در آن منتشر می نماید.

وبسایت healthdata.gov یکی از تارنماهای زیرمجموعه وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متّحده امریکاست (HHS.gov) که اطلاعات مختلف این ارائه‌دهندگان نظام سلامت امریکا را مانند کیفیت خدمات آنها و هزینه‌ی خدمات عمومی، بصورت داده‌باز در اختیار عموم کاربران قرار می‌دهد. این اطلاعات توسط کامپیوتر قابل شناسایی و خواندن هستند و می‌توان از آنها برای انجام تحلیل‌های ثانویه استفاده نمود.

گزارش سالانه‌ی وضعیت داده باز در جهان، سال 2015

در خلاصه‌ی اجرایی این گزارش آمده است:

از نظر پروژه جهانی عدالت، «دولت باز» (که آن را دولتی می‌دانند که با اشتراک گذاری اطلاعات، در اختیار قراردادن ابزارهای لازم به مردم، خود را نسبت به مردم پاسخگو می‌داند و شهروندان را به مشارکت سیاسی و مشارکت در تدوین سیاست‌های کلان کشور ترغیب می‌کند) از بخش‌های حیاتی تشکیل‌دهنده‌ی سیستم قانونی حکمرانی است.

این گزارش به بررسی وضعیت باز بودن دولت‌های دنیا بر اساس چهار معیار مختلف پرداخته است. نویسندگان گزارش بیان داشته‌اند که با بررسی این 4 معیار در کشورهای مختلف می‌توان به کیفیت ارتباط مردم و دولت در آن کشور پی برد. این 4 معیار عبارتند از:

1-    قوانین و اطلاعات دولتی با دسترسی عمومی

2-    حق دسترسی به اطلاعات

3-    مشارکت شهروندان

4-    سازوکارهای بازخواست و دادخواهی

متأسفانه کشور عزیزمان، جمهوری اسلامی ایران، در این رتبه‌بندی که از معیارهای مهم وضعیت دولت باز در دنیا به شمار می‌رود، وضعیت خوبی ندارد. ما 99امین کشور در بین 102 کشور هستیم. «داده باز برای ایران» تلاش دارد با ترویج مباحث داده باز، به طور خاص «داده باز حاکمیتی»، قدمی برای توسعه‌ی کشورمان بردارد. در این راه به دعا و یاری شما نیازمندیم.

شما می‌توانید این گزارش را از پیوند زیر بارگیری نمایید:

دریافت
عنوان: گزارش وضعیت دولت باز در کشورهای مختلف
حجم: 6.64 مگابایت
توضیحات: OPen Government Index - World Justice Project

همچنین تصاویر بخش‌های مهم این گزارش به همراه پیوندهای اصلی آن در ادامه مطلب آمده است. انشاالله در آینده ترجمه کامل و تحلیل این گزارش نیز در «داده باز برای ایران» منتشر خواهد شد.

شما برای این‌که بفهمید کدام دانشگاه برای تحصیل بهتر است چه می‌کنید؟ رتبه‌ی جهانی آن را نگاه می‌کنید یا می‌بینید که فارغ‌التحصیلان آن جه جاهایی مشغول به کار هستند؟ شاید هم همواره تعدادی از دانشگاه‌ها به عنوان دانشگاه خوب در ذهن ما نقش بسته است که اجازه نمی دهد انتخاب‌های بهتری داشته باشیم. در هر حال این سایت (collegescorecard.ed.gov) کنکوری‌های آمریکایی را از دست دفترچه و مشاور خلاص کرده و به آن‌ها کمک می‌کند تا بهترین گزینه را عمدتا از نظر هزینه‌های تحصیل و آینده‌ی شغلی و درآمد آن‌ها انتخاب کنند.

این سند گزارشی است از میزان تطابق پارلمان های کشورهای صربستان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، آلبانی، اسلونی و مونتنگرو، با شاخص های بیانیه پارلمان باز. بر اساس این سند، پارلمان باید جامع، پاسخگو و علاقه مند به پاسخ دادن به شهروندان باشد. باز بودن پارلمان موجب میشود که شهروندان در فرآیند قانون گذاری شرکت کنند و اجازه میدهد تا از نمایندگان خود در پارلمان پاسخ بطلبند تا مطمئن شوند که منافع آنان در پارلمان مد نظر قرار میگیرد. "شفافیت"، "نظارت"،  "پاسخگویی" و "جلوگیری از فساد" در خانه ملت، از اهداف اصلی این سند است.

شفافیت و داده باز منحصر به حوزه محدود و خاصی نیست، بله کاربردها و فواید آنها در حوزه‌های مختلف بیشمار است. سایت نفت باز (openoil.net) یک اقدام خودجوش و داوطبانه بین‌المللی در راستای ایجاد شفافیت بیشتر در حوزه نقت و گاز است.هدف این وبسایت گردآوری اطلاعات مرتبط با قراردادهای نفتی سرتاسر دنیا، و تبدیل و ارائه آنها در قالب‌های استاندارد اطلاعاتی است تا بتوان آنها را به خوبی مورد انتشار، ترکیب و تحلیل قرار داد، و این همان رویکرد داده باز است.در همین رابطه ویدئوی دیدنی در ادامه این مطلب موجود است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

در دو مطلب قبلی، گزارش سال‌های 2013 (گزارش اول که به بررسی وضعیت کشورها در سال‌های 2011 و 2012 پرداخته است) و 2015  (گزارش دوم که در آن وضعیت کشورها در سال‌های 2013 و 2014 بررسی شده است) وضعیت داده باز در جهان را بازنشر کردیم. این گزارش‌ها با عنوان Open Data Barometer به بررسی وضعیت داده باز در کشورهای مختلف جهان می‌پردازد.

«وضعیت‌نگار داده باز» گزارشی است که از سال 2013، پس از تصویب منشور داده باز در نشست کشورهای عضو گروه‌ G8 هر دو سال یک‌بار توسط «بنیاد وب» به هدایت «تیم برنرز-لی»(مخترع پروتکل http)، منتشر می‌شود. نسخه اول این گزارش در سال 2013 و نسخه دوم آن در ژانویه 2015 منتشرشده است. بنا بر قاعده، نسخه بعدی این گزارش در سال 2017 منتشر خواهد شد. این گزارش در صدد آن است که وضعیت داده باز را در کشورهای مختلف مورد ارزیابی قرار دهد. برنرزلی معتقد است که داده باز باید به‌عنوان یکی از حقوق اصلی شهروندی برای همه مورد قبول حکومت‌ها و دولت‌مردان قرار گیرد و برای تحقق آن تلاش کنند.

برای مطالعه‌ی اولین گزارش منتشر شده در سال 2015 و بارگیری آن، ادامه مطلب را ببینید.

سازمان ملل معتقد است برای دستیابی به اهداف توسعه پایداری که برای جهانِ بعد از 2015 تعریف شده، همه‌ی کشورها نیاز به یک «انقلاب داده‌ای» دارند. تحقیقات سازمان ملل نشان می‌دهد عدم وجود اطلاعات باز بر ارائه‌ی خدمات عمومی از طرف دولت‌های مختلف، اثرات نامطلوب بسیاری دارد، به‌نحوی‌که می‌تواند راه گریز دولت از بسیاری از وظایفی باشد که بر عهده اوست. اگر اثرات مثبت سیاسی و اجتماعی داده باز به یک فهم همگانی تبدیل شوند، فعالیت عمومی بیشتری برای انتشار مجموعه داده‌هایی که در اختیار دولت‌ها است صورت خواهد گرفت. داده‌هایی که می‌تواند نقش بسزایی در جهت‌دهی به برنامه‌ریزی‌های کلان ملی و بین‌المللی داشته باشد.

«وضعیت‌نگار داده باز» گزارشی است که از سال 2013، پس از تصویب منشور داده باز در نشست کشورهای عضو گروه‌ G8 هر دو سال یک‌بار توسط «بنیاد وب» به هدایت «تیم برنرز-لی»(مخترع پروتکل http)، منتشر می‌شود. نسخه اول این گزارش در سال 2013 و نسخه دوم آن در ژانویه 2015 منتشرشده است. بنا بر قاعده، نسخه بعدی این گزارش در سال 2017 منتشر خواهد شد. این گزارش در صدد آن است که وضعیت داده باز را در کشورهای مختلف مورد ارزیابی قرار دهد. برنرزلی معتقد است که داده باز باید به‌عنوان یکی از حقوق اصلی شهروندی برای همه مورد قبول حکومت‌ها و دولت‌مردان قرار گیرد و برای تحقق آن تلاش کنند.

برای مطالعه‌ی اولین گزارش منتشر شده در سال 2013 و بارگیری آن، ادامه مطلب را ببینید. در مطالب بعدی، گزارش سال 2015 و خلاصه‌ی فارسی آن منتشر خواهدشد.