اندیشکده «شفافیت برای ایران»

این هندبوک شامل 22 مقاله در حوزه شفافیت، داده باز و مسایل مرتبط با آن نظیر فرهنگ داده باز، استانداردهای داده باز و ... می باشد که توسط موسسه Code for America انتشار یافته است.

جدیدترین ارائه شفافیت در دانشگاه صنعتی شریف صورت پذیرفت که فایل‌های تصویری آنها در این پست ارائه می‌گردد. بدیهی است که این ارائه نسبت به ارائه‌های قبلی غنی‌تر و کامل‌تر می‌باشد.

بدون تردید در کلیه نظام‌های مردم‌سالارانه، مجلس از نقش و جایگاه مهمی برخوردار است. این نهاد به عنوان مهم‌ترین نهاد قانون‌گذاری در کشور، نقش مهمی را در شناسایی مسائل دارای اولویت، و قانون‌گذاری برای حل آن مسائل برخوردار است و به همین دلیل هرگونه ضعف و نقص در اجرای این مهم، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری برجای گذارد. در کشور ما نیز بی‌تردید این نهاد از جایگاه بلندی برخوردار است و بطور ویژه بدلیل اهمیت مسائلی همچون آرمان رفیع مرجع شدن الگوی حکومتی کشورمان برای سایر کشورها و نیز مسائلی دیگر از جمله فشارهای خارجی و تحریم، ضرورت دقت در ارتقاء و بهینه‌سازی این نهاد مهم جدی‌تر از پیش خودنمایی می‌کند.

در این سایت عمده تلاش ما بر ترویج مطالب عمومی، اصلی و محوری در حوزه‌های مرتبط با شفافیت و داده باز (یا داده حکومتی باز) بوده است. لذا در حال حاضر قصد جدی بر بخرج دادن دقت‌های زیاد علمی، مفهومی و فلسفی پیرامون این مباحث نداشته‌ایم. با این حال در این مرحله به نظر می‌رسد وقت آن رسیده کمی این دو حوزه را از یکدیگر متمایز کنیم.

آقای دکتر ثنائی در 6 بهمن 1393 ارائه‌ای را با موضوع عمومی آشنایی با شفافیت و حکمرانی باز برگزار نمودند که ضبط و مستند گشته که در اینجا با جداسازی مطالب در بخش‌های موضوعی مختلف، تقدیم می‌گردد. مشاهده این مباحث برای افرادی که علاقه‌مند آشنایی با این حوزه‌ها هستند بسیار ضروری و مفید می‌باشد.

گزارش جهانی فساد (Global Corruption Report) یکی از اسناد منتشر شونده توسط سازمان شفافیت بین‌الملل است که بهترین تجارب حرکت‌های مقابله با فساد، در یک موضوع مشخص را در دل خود جای می‌دهد. این گزارش‌ها آخرین تحقیقات کمی و کیفی انجام شده بر این مسائل را آشکار کرده، دانش تجارب موجود و نیز ابزارهای نوآورانه بکارگرفته شده را گردآوری می‌کند. بدین ترتیب این گزارش‌ها پویایی‌های فساد را نمایان کرده و راه‌کارهای عملی و اثبات شده برای اتقاء حکمرانی و پاسخگویی را ارائه می‌نماید.

در سال 2014، 8 قانون توسط کنگره و 12 قانون در دو مجلس نمایندگان و سنای آمریکا طرح شد که به نوعی به حوزه شفافیت مرتبط هستند. در ادامه لیستی از این قوانین به همراه توضیح مختصری پیرامون آنها ذکر می‌گردد.

سند دسترسی به اطلاعات و شفافیت در قوه قضائیه با بررسی برترین تجارب آمریکای لاتین در حوزه دسترسی به اطلاعات و شفافیت قوه قضائیه، پیشنهاداتی عملی را در این زمینه ارائه می‌نماید.

در سند قرارداد باز تلاش شده تا تجارب و ابزارهای مفیدی برای ایجاد شفافیت در فرایندهای پیمانکاری و مقاطعه‌نویسی به صورت منسجم ارائه گردد.

از جمله قوانین بسیار پر اهمیت ناظر به شفافیت در کشورمان، دو قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» (مصوب بهمن 1388) و نیز قانون «بهبود مستمر محیط کسب و کار» (مصوب اسفند 1390) می‌باشد که حقیقتاً از ظرفیت فراوانی برای تحقق شفافیت در کشور برخوردارند، اتفاقاتی که تحولات بزرگی را در کشور در پی خواهد داشت. رئیس جمهور محترم نیز در این رابطه، وعده‌هایی ارائه کرده‌اند.

در این پست، تعدادی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس با موضوع شفافیت و سایر موضوعات مرتبط با شفافیت جمع‌آوری شده است که در ادامه در دسترس می‌باشد.

جزوه شفافیت در حکومت ضمن توضیح پیرامون تأثیر روندها جدید فناوری و اجتماعی در فرایندهای دموکراسی، شش راهبرد را برای تحقق شفافیت در حاکمیت معرفی می‌نماید.

پارلمان‌ها در کشورها بایستی در عملکرد خود بسیار اثربخش، در اقدامات خود شفاف و دارای ارتباطاتی قوی با مردم خود باشند. دومین مجموعه از سری OPPD، نقشه راهی را برای مدیران ICT و سایر مسئولین پارلمان در حوزه نظارت بر ICT ارائه می‌کند و آن‌ها را در مسیر برنامه‌ریزی و توسعه نظام‌های رایانه‌ای و ارتباطی یاری می‌رساند.