اندیشکده «شفافیت برای ایران»

یکی از مهم‌ترین و فراگیرترین راه‌های دست‌یابی به تخلفات، گزارش‌های مردمی است. ازاین‌رو، اولین گام در راستای این هدف آن است که، سازمان‌های نظارتی برای گزارش گیری از مردم، درگاه‌هایی را در نظر گیرند و آنچه که ما در اینجا به آن می‌پردازیم، آن است که پرسشنامه‌هایی که در این درگاه‌ها وجود دارند، چه استانداردهایی باید داشته باشند و به چه نکات و جنبه‌هایی باید توجه داشته باشند. در این راستا به بررسی چند نمونه از پرسشنامه‌هایی که در سایت www.gov.uk   ارائه شده است می‌پردازیم.

پارلمان ها متشکل از نمایندگان و وکلای ملل هستند. مردم با انتخاب نمایندگانشان در پارلمان حق دارند تا از نحوه عملکرد آنان اطلاع داشته باشند. یکی از شاخص های شفافیت در پارلمان های دنیا، شاخص شفافیت در بودجه و هزینه های خود پارلمان است. اینکه هر پارلمان چه هزینه هایی داشته است. هزینه های روند های اداری، هزینه های سفرهای خارجی نمایندگان، قراردادها و ... همگی باید برای مردم مشخص و واضح باشد، تا علاوه بر جلوگیری از فساد، زمینه پاسخگویی از نمایندگان در این موضوع ایجاد شود.

مانیفست دولت باز یک سند راهنمای شفافیت است که مطابق با تجربه انگلستان در داده باز حاکمیتی تهیه شده است. پایگاه اینترنتی دولت باز انگلستان علاوه بر انتشار این سند خلاصه‌ای از کلیات این مانیفست را آماده کرده است که در ادامه مروری بر بخش مشارکت شهروندآن خواهیم داشت. در ترجمه این سند کوشیده‌ایم تا جنبه‌های بین‌المللی و کاربردی آن را برجسته کرده و از ذکر جزئیات مربوط به حاکمیت انگلستان خودداری کنیم.

پایگاه اینترنتی Olioex یک پایگاه جهت تبادل مازاد مواد غذایی و باقیمانده های غذا است که غالبا به دلیل عدم استفاده صحیح  مصرف کنندگان دور ریخته می شود. این پایگاه که توسط چند فعال اجتماعی در انگلستان راه اندازی شده به دنبال وصل کردن افراد نیازمند به افرادی  است که این نوع از مواد غذایی در معرض فساد و اسراف را در اختیار دارند.

«لابراتوار نوآوری ترافورد» با استفاده از داده باز انواع راه حل های ابتکاری برای تجزیه و تحلیل مسائلی که در شهر ترافورد اتفاق می افتد را  برای استفاده توسط سیاست گذاران و مشارکت و تعامل بیشتر با مردم ارایه می کند.در این پست به معرفی برخی از ویژگی ها و بخش های این پایگاه  کاربردی می پردازیم.

شناسایی مناطق جرم‌خیز شهری این فرصت را در اختیار پلیس و مردم قرار می‌دهد تا بتوانند اقدامات پیش‌گیرانه‌ی جدی‌تری را انجام بدهند.در این مطلب سعی داریم ضمن معرفی دو سامانه از شهرهای لندن و بریزبین، نگاهی به تجربه کشورمان در این زمینه بیاندازیم.

مانیفست دولت باز یک سند راهنمای شفافیت است که مطابق با تجربه انگلستان در داده باز حاکمیتی تهیه شده است. پایگاه اینترنتی دولت باز انگلستان علاوه بر انتشار این سند خلاصه‌ای از کلیات این مانیفست را آماده کرده است که در ادامه مروری بر بخش مبارزه با فساد آن خواهیم داشت. در ترجمه این سند کوشیده‌ایم تا جنبه‌های بین‌المللی و کاربردی آن را برجسته کرده و از ذکر جزئیات مربوط به حاکمیت انگلستان خودداری کنیم.

موسسه غیرانتقاعی Mysociety  که یکی از موسسات فعال و بسیار موفق در زمینه وبسایت ها و اپلیکیشن های  حوزه داده باز و شفافیت است در سال 2007 پروژه ای با نام  FixMyStreet را راه اندازی کرد که امروزه به یکی از سامانه های موفق در زمینه گزارش های شهروندی برای رفع و حل مشکلات و مسائل شهری تبدیل شده است.در این پست این سامانه را بیشتر معرفی می کنیم.

پایگاه اینترنتی پارلمان انگلستان در اقدامی مشابه کاخ‌سفید، ساختاری را در سایت خود قرار داده است که به‌وسیله‌ی آن تمامی مردم می‌توانند درخواست و یا عریضه‌ای را برای پارلمان ارسال کنند و چنا‌ن‌چه درخواست آن‌ها با حمایت ده‌هزار نفر دیگر همراه شود. دولت و پارلمان انگلستان خود را موظف می‌دانند تا به این عریضه پاسخ بدهند. هم‌اکنون شصت‌و‌یک عریضه در این سایت موفق به دریافت پاسخ دولت شده‌اند و چهارده عریضه نیز در مجلس عوام بررسی می‌شوند.

در کشورهای مختلف، وب‌سایت‌های مختلفی برای بهبود ارتباط بین مردم و مسئولین تلاش می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین بخش‌های ارتباط مردم و مسئولین، ارتباط با نمایندگان مجلس‌های مختلف است که باید بیشترین ارتباط را با مردم داشته باشند. می‌توان نمایندگان مجلس را واسطی بین قلب اجتماع و مسئولین سطح بالای هر کشور یا دستگاه حاکمیتی دیگری دانست.  در این نوشته به بررسی سایت Vouliwatch.gr از یونان می‌پردازیم که مثال خوبی برای بهبود ارتباط مردم و نمایندگان مجلس است.

در مطلب شماره یک، از پنج بخش وبسایت NHS.uk به چهار بخش آن بصورت اجمالی پرداخته شد. در ادامه به بخش پنجم این وبسایت که به نوعی مهمترین قسمت سایت نیز می‌باشد پرداخته می‌شود.

همواره مشارکت در امر تأمین سلامت فردی و اجتماعی یکی از اهداف نظامهای سلامت بوده و هست. در جمهوری اسلامی ایران با شکل گیری شبکه های بهداشت و نظام ارجاع تا حدی به این نیاز پاسخ گفته شد. در سالهای اخیر نیز یکی از اهداف طرحهایی مانند پزشک خانواده، افزایش مشارکت مردم در امر بهداشت بوده که متأسفانه در عمل با موفقیت چشمگیری مواجه نشده است. ایجاد شبکه‌های بهداشت گرچه از نوآوریهای درخور نظام سلامت ایران در زمان خود بوده امّا از اقتضائات مربوط به آن زمان پیروی می‌کرده است بنابراین امروزه با وجود فناوریهای اطلاعاتی نوین، باید شیوه‌های جدیدی برای مشارکت مردم اتخاذ گردند. نظام طبّ ملّی انگلستان (NHS) یکی از پیشگامان در این عرصه میباشد. وبسایت NHS.UK یکی از وبسایتهای اصلی زیرمجموعه طب ملی انگلستان است که خود را با عنوان «انتخاب (Choice)» معرفی میکند.

وقتی که باید دانشگاه آینده ی خود را انتخاب کنید یا وقتی که مردد هستید از بین چند دانشگاه که پذیرفته شده‌اید کدام را انتخاب کنید، قطعا یکی از بهترین راهکارها این است که با دانشجویان و آموزش‌دیدگان آن دانشگاه مشورت کنید. در انتخاب شما البته فارغ از وضعیت علمی دانشگاه، کیفیت خوابگاه‌ها و فضای فیزیکی دانشگاه تأثیرگذار است. در مطلب قبل سایتی را به شما معرفی کردیم که عمدتا از نظر مالی به انتخاب دانشجویان کمک می‌کرد. در این مطلب سایتی(studentcrowd.com) را مرور خواهیم کرد که از نظرات دانشجویان هر دانشگاه برای انتخاب و تصمیم‌گیری بهتر بهره برده است.