اندیشکده «شفافیت برای ایران»

OGP یا «مشارکت حکومت‌باز»، به منظور ارائه راهنما و پیشنهاداتی دقیق، مشخص و کارگشا به کشورهایی که با نیت مبارزه با فساد در این حوزه وارد می‌شوند، اقدام به تدوین و انتشار یکی از بهترین و جامع‌ترین راهنماهای حوزه شفافیت تحت عنوان «راهنمای حکومت باز» نموده است. در این بخش مروری خواهیم داشت بر مهمترین راهکارهای این سازمان برای شفافیت در زمینه انتخابات.

این پایگاه بلافاصله پس از انتخاب ریاست جمهوری منازعه برانگیز سال 2014 اندونزی راه‌اندازی شد. سازمان دهندگان محافظت از انتخابات، تیمی بیش از 700 داوطلب را برای مقایسه برگه‌های رسمی رأی‌گیری با جدول‌بندی اصلی حوزه‌های رأی‌گیری، دیجیتال کردن فرم‌های دست‌نویس و خواناتر و در دسترس تر کردن داده‌ها جمع‌آوری کردند. این کار تنها در دو روز و با یک بودجه 54 دلاری انجام شد و این پایگاه امکان مشارکت شهروندان در نظارت بر نتایج انتخابات، افزایش اعتماد عمومی نسبت برگه‌های رسمی و کمک به سهولت در یک تحول دموکراتیک را فراهم ساخت.

دو پورتالی که به‌تازگی تأسیس‌شده‌اند داده بیشتری در مورد میزان موفقیت در امتحانات و سایر اطلاعات مربوط به عملکرد مدارس در تانزانیا را در اختیار عموم قرار میدهند. رابط داده‌باز آموزش‌وپرورش پروژه‌ای است که توسط طرح داده‌باز تانزانیا (Tanzania Open Data Initiative) راه‌اندازی شده است؛ شول توسط آرنولد مینه (Arnold Minde)، برنامه‌نویس، کارآفرین و علاقه‌مند به داده‌باز رهبری شده است. باوجود چالش‌های ناشی از پایین بودن ضریب نفوذ اینترنت در تانزانیا، این سایت‌ها به‌آرامی در حال تغییر نحوه دسترسی شهروندان به اطلاعات و تصمیم‌گیریها هستند و آنان را به درخواست پاسخگویی بیشتر از سیستم آموزشی و مقامات دولتی تشویق میکنند.

چالش، یکی از بهترین راه حل های مبتنی بر شفافیت است که این امکان را  میدهد که عده بسیاری را درگیر مسأله خودتان کنید و بهترین راه حل را با کمترین هزینه دریافت کنید. ایده برگزاری چالش برای مسائل افراد، شرکت‌ها و حتی دولت برای اولین بار نیست که مطرح میشود اما سایت HeroX.com امروزه به عنوان مرجعی برای برگزاری چالش شناخته میشود که در این نوشته شما را با آن آشنا خواهیم نمود.

مدلهای ارزیابی شفافیت پارلمانی، مدلهایی برای رتبه بندی و شناخت وضعیت موجود هر یک از پارلمان ها نسبت به شاخص های شفافیت پارلمانی است. بسیاری از کشورها پارلمان کشور خود را با شاخصهای موجود برای شفافیت پارلمانی سنجیده اند و یا خود شاخص هایی را برای شفافیت پارلمانی تعیین نموده اند و بر اساس آن، به شفافیت پارلمان خود نمره داده اند. در این پست به بررسی این مدلها و تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه پرداخته ایم.

بهترین راهکار برای حل مشکل عدم حضور بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از نمایندگان مجلس در اکثریت جلسات خانه ملت، انتشار بروز اطلاعات مربوط به حضور و غیاب آنها در قالب‌های استاندارد ارائه داده به صورت عمومی است.

جهان شبکه‌ای امروز‌ ما را ناچار به بیان مفاهیم گوناگون به ساده‌ترین شکل ممکن می‌کند. عرصه‌ی آشنایی با فساد و مبارزه با آن هم از این قاعده مستثنی نیست. اتحادیه اروپا در ادامه‌ی فعالیت‌های گسترده خود برای پیشگیری و مبارزه با فساد شبیه‌سازی ساده‌ای از مدیریت شهری و تصمیم‌گیری را توسعه داده که طی آن مفاهیم مختلف را به سادگی با مخاطب در میان می‌گذارد. تلاش شده محیط شبیه‌سازی واقعی باشد؛ آن‌قدر که ممکن است بعضی تصمیمات شما، منجر به اخراجتان شود!

بنیاد دانش باز(Open Knowledge) به منظور بررسی روند این‌که چه حکومت‌هایی داده‌های خود را باز می‌کنند، از سال ۲۰۱۳ این روند را در قالب چندین شاخص(Index) پیگیری می‌کند. 

جاناتان گِرِی می‌گوید پیامدهای اجتماعی و سیاسی بسیاری در مورد چگونگی ایجاد و استفاده از داده‌ها در زندگی جمعی قرن 21 وجود دارد. اگر از داده به درستی استفاده شود، می‌تواند شکوفایی انسان، پیشرفت روند اجتماعی و تقویت دموکراسی را تسهیل کنند. البته برای این امر بازنگری سیاست‌های داده مورد نیاز است.

شبکه جهانی OD500 یک شبکه‌ی بین‌المللی از سازمان‌هایی است که می‌خواهند موارد استفاده و تاثیر داده باز را مورد مطالعه قرار دهند. این شبکه‌ی جهانی که توسط آزمایشگاه حکمرانی (GovLab) هماهنگ می‌شود، به سازمان‌های شرکت‌کننده امکان تجزیه و تحلیل داده باز در کشور خودشان را مٍی‌دهد، به نحوی که از نظر جهانی قابل مقایسه و همچنین از نظر داخلی معین باشد. شبکه‌ی جهانی OD500 با این فرض شروع به کار می‌کند که تنها با نقشه‌برداری از استفاده‌ی داده باز، درون و میان کشورها، می‌توان به رویکردهای جدیدی برای درک تاثیرات اقتصادی و اجتماعیِ داده باز حکومتی رسید.

تمامی فعالان اقتصادی اعم از تولیدکنندگان و تجار نیازمند اخذ مجوزهای قانونی مربوط به موضوع فعالیت خود هستند. برای این کار متقاضی می‌بایست به مراجع مختلفی مراجعه نموده و فرایند مربوطه را طی نماید. به‌منظور تسهیل در این امر و همچنین جلوگیری از فساد در این حوزه، لزوم ایجاد شفافیت در فرایند اخذ مجوزهای قانونی موردنیاز فعالان اقتصادی از طریق ایجاد سامانه واحد و جامع جهت ارائه درخواست، پیگیری و اخذ نتایج ارزیابی مراجع قانونی به‌خوبی احساس می‌گردد.

در این قسمت از بررسی پورتال داده باز کشور انگلستان به بررسی چهار کارکرد دیگر از این مجموعه خواهیم پرداخت؛ تقاضای داده، داده ها بر اساس جغرافیا، نمودار سازمانی دولت انگلستان و نرم افزار های مبتنی بر داده های این پایگاه.