پایگاه داده‌باز حکومت انگلستان در مطلبی به بررسی کاربردهای کلان‌داده در سطح محلات، مناطق و شهرها پرداخته و نمونه‌هایی برای آن ذکر کرده است.

برای مطالعه‌ی این مطلب با عنوان "Open Data Champion" به پیوند زیر مراجعه کنید:

http://data.gov.uk/blog/open-data-champions

نظر شما چیست؟

آیا این کاربردها مطابق با نیاز ساکنان کلان‌شهرهای ایران قابل پیاده‌سازی است؟

شما چه مثال‌های دیگری برای کاربرد داده‌باز در زندگی رزمره می‌شناسید؟

مقدمه

«دادهٔ باز» مفهوم بسیار جدیدی است. ریشهٔ این مفهوم در اعتقاد به این امر است که شهروندان باید به حجم انبوه اطلاعاتی که به طور مرتب توسط نهادهای دولتی جمع‌آوری می‌شوند، دسترسی داشته باشند. در اواخر دههٔ نخست قرن بیست و یکم میلادی، دولت‌ها و مؤسسات به تدریج دسترسی افراد به چنین منابعی را گسترش دادند. نخستین قوانین دولتی مربوط به داده‌های باز در سال ۲۰۰۹ شکل گرفت. امروز بیش از ۲۵۰ دولت در سطوح ملی، منطقه‌ای و شهری، حدود ۵۰ کشور توسعه‌یافته و در حال توسعه، و سازمان‌هایی چون بانک جهانی و سازمان ملل متحد برنامه‌هایی برای پیاده‌سازی الزامات داده‌های باز راه‌اندازی نموده‌اند و هر سال نیز تعداد بیشتری از این برنامه‌ها آغاز به کار می‌کنند.

چیستی

داده‌ها در صورتی «باز» محسوب می‌شوند که هر شخصی بتواند به صورت رایگان، بدون محدودیت و برای هر منظوری از آن‌ها استفاده کند و آن‌ها را مجدداً توزیع نماید. اگرچه حجم وسیعی از داده‌ها در وبگاه‌های دولتی منتشر می‌شوند، اما اکثر داده‌های منتشرشده صرفاً به صورت مستنداتی برای مطالعه در اختیار کاربران قرار می‌گیرد و امکان استفاده از آن‌ها برای اهداف دیگر وجود ندارد. داده برای آنکه «باز» به حساب آید، باید به صورتی منتشر شود که امکان دانلود در قالب‌های باز را داشته باشد، توسط نرم‌افزار قابل خواندن باشد، و کاربران دارای این حق قانونی باشند که از آن بارها استفاده نمایند.

فواید

در دسترس قرار دادن داده‌ها به شکل گسترده و با قابلیت استفادهٔ آسان، منافع قابل توجهی به همراه دارد. داده‌ها می‌توانند موجب تسهیل در ارائه خدمات دولتی، ایجاد فرصت‌های اقتصادی، ترغیب نوآوری، بهبود امنیت عمومی و کاهش فقر شوند. با رشد روزافزون جامعهٔ تأثیرپذیر از داده‌های باز و با کشف فرصت‌های جدید در این زمینه، دولت‌ها و مؤسسات سراسر دنیا علاقه‌مند شده‌اند که برنامه‌های دادهٔ باز را آغاز نمایند و یا برنامه‌های موجود را گسترش دهند. فهم کامل پیچیدگی و ظرفیت‌های گستردهٔ داده‌های باز، که از محیط «باز» مجوز نرم‌افزارها منشعب شده است، زمان می‌برد. از آن‌جا که بحث داده‌های باز همچنان در مراحل اوّلیهٔ خود است، بهترین روش‌ها برای به‌کارگیری در این حوزه هنوز به طور کامل شناسایی نشده‌اند و جوامع تخصصی پیرامون این موضوع به تازگی در حال شکل‌گیری‌اند.

منبع: http://opendatatoolkit.worldbank.org/en/open-data-in-60-seconds.html
با تشکر از آقای مرتضی رضائی بابت ترجمه و به اشتراک‌گذاری متن

mFAMILYNAMEs@gmail.com (FAMILYNAME=rezaei)

به نقل از همشهری‌آنلاین: محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت اجرای قانون دسترسی آزاد به اطلاعات را با ابلاغ اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور لازم‌الاجرا دانست و تصریح کرد: دسترسی آزاد به اطلاعات حتماً باید صورت بگیرد و هرگونه موارد نقض دسترسی آزاد به اطلاعات به دولت اعلام شود تا مورد بررسی قرار گیرد.

پارلمان اتحادیه اروپا، از نظر ارائه متن مذاکرات صحن و کمیسیون‌های پارلمان از رتبه بالایی برخوردار است. برای نمونه در صفحه «نشست‌ها» زیرمجموعه صفحه تلویزیون پارلمان اتحادیه اروپا می‌توان به فیلم جلسات در حال برگزاری صحن علنی یا کلیه کمیسیون‌ها و یا آرشیو جلسات برگزار شده دست یافت. ترجمه صوتی این فیلم‌ها به حدود 20 زبان پخش شده (تعداد زبان‌ها تا حدی متغیر است)، در حین پخش فیلم، اطلاعات فرد سخنرانی کننده و نیز موضوع درحال صحبت وی به کاربران نمایش داده می‌شود. 

پخش زنده و نیز آرشیو مذاکرات صحن علنی و نیز کمیسیون‌ها

برای نمونه از طریق لینک زیر آرشیو فیلم یکی از جلسات کمیسیون بودجه پارلمان اتحادیه اروپا را مشاهده نمایید (برای باز شدن صفحه روی تصویر کلیک کنید):

Abstract
The impact of open data and technology-enabled transparency does not lie solely in the economic sphere. Government openness produces tremendous other benefits for our societies through increasing state or institutional responsiveness, reducing levels of corruption, building new democratic spaces for citizens, empowering local and disadvantaged voices or enhancing service delivery and effective service utilization. However, proof on the social and political impact of open data initiatives is incredibly scarce. This paper intends to tackle some of the methodological challenges through building evidence base that can empower further generalizations in the open government field; as well as developing a methodological framework to unpack theories of change and to evaluate the social impact of open data and digital transparency initiatives.

مقدمه

هر چند محور مسائل حقوقی در مباحث شفافیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، با این حال مسائل فنی از آنها کم‌اهمیت‌تر نیستند. این مسائل فنی ناظر به شفافیت است که عملاً امکان استفاده یا استفاده مجدد داده را فراهم کرده، امکان تکثیر نظارت، مشارکت و تعامل را بصورت فزاینده فراهم می‌سازد.

خدمات داده‌ی بنیاد سان‌لایت

Sunlight Foundation بتازگی سرویس فوق‌العاده‌ای را ارائه کرده است. این سرویس که Sunlight Data Services نام دارد، اطلاعات بسیار جالب و مفیدی را ناظر به کنگره، انتخابات و کلیه فعالیت‌ها و مطالب مرتبط به آن، و در قالب API به کاربران و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و سرویس‌ها ارائه می‌کند. انواع APIهایی که در این سرویس ارائه می‌شوند عبارت‌اند از:

وجود منافع و انگیزه‌های مختلف در موجودیت‌ها (انسان، گروه، سازمان، ...)، امری طبیعی است، انگیزه‌هایی که موجبات تصمیم‌ها و اقدام‌ها را فراهم می‌کنند؛ همچون انگیزه کار برای کسب درامد، انگیزه سوال برای یادگیری، و انگیزه رانندگی برای رسیدن به مقصد. اما منافع و انگیزه‌ها به قدری گسترده هستند که گاهی و باز بصورت طبیعی، در تعارض با یکدیگر قرار می‌گیرند، تعارضی که منفعت‌های مهم‌تر را تهدید می‌نماید. در این نوشته مختصرا به تعارض منافع و بطور خاص اهمیت آن در مسائل سیاسی پرداخته، و در نهایت تجربه اتحادیه اروپا برای کنترل آنرا معرفی می‌نماییم.افراد با آن‌ها روبرو می‌شوند.

بسیاری از کشورهای سرتاسر دنیا نظام‌هایی را برای افشای دارایی‌های مقامات رسمی خود و به منظور مقابله با فساد ایجاد نموده‌اند. تفاوت این نظام‌ها از کشوری تا کشور دیگر زیاد است. اثرات چنین سیستم‌هایی بر میزان واقعی فساد نیز کاملاً شناخته شده نیست. این مطالعه تحلیلی ساختاریافته را بر نظام‌های افشای دارایی‌های کشورهای اروپای شرقی و آسیای میانه، و برخی دیگر از اعضای OECD در اروپای غربی و نیز شمال آمریکا ارائه می‌نماید. همچنین عوامل اصلی این سیستم‌ها (همانند اهداف سیاستی، چارچوب قانونی و ترتیبات نهادی، اقسام مسئولان دولتی که ملزم به افشا هستند، و گونه اطلاعات لازم‌الافشاء، فرایندهای صحت‌سنجی اطلاعات ارائه شده، مجازات تخطی و افشای عمومی) نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

این مطالعه همچنین بررسی هزینه-فایده‌ای در رابطه با مفید بودن چنین نظام‌هایی را نیز صورت می‌دهد. همچنین 4 مطالعه موردی (لیتوانی، رومانی، اسپانیا و اوکراین) و مثال‌ها و ارجاعات مرتبط با کشورهای متعدد دیگری نیز ارائه گردیده است.این مطالعه در نهایت پیشنهاداتی سیاستی را نسبت به ابعاد اساسی نظام‌های اعلام دارایی ارائه می‌نماید.

OECD (2011): Asset Declarations for Public Officials: A Tool to Prevent Corruption

شفافیت برای ایران اخیرا تلاش نموده است تا کلیه ضعف‌های ناظر به شفافیت حوزه قانون‌گذاری و بطور خاص با تمرکز بر مجلس شورای اسلامی را بر روی یک نقشه تصویر نماید. این تصویر را در ادامه مطلب مشاهده نمایید.

در این وبسایت شما قادر خواهید بود تا به تمامی موضوعات مطرح شده در سنا و مجلس نمایندگان با تفکیک روز و موضوع گوش دهید. همچنین لینک تمامی کمیته های مجلس سنا و نمایندگان نیز در تمامی موضوعات موجود است و با انتخاب هر حوزه میتوانید از ریز تصمیمات گنگره درباره آن موضوع با خبر شوید. 

هر چند نقش شفافیت در مبارزه با فساد بی‌بدیل است، اما کاربرد آن تنها به این حوزه محدود نمی‌شود. ایجاد شفافیت یکی از بسترهای مهم مشارکت‌گیری عمومی برای ارتقاء ابعاد گوناگونی از حکمرانی، از جمله حوزه قانون‌گذاری است. در ادامه مایلیم یکی از تجارب کشور انگلستان در این حوزه را معرفی نماییم.

Snell یک شرکت بزرگ خصوصی در انگلستان است که خدمات سخت افزاری و نرم افزاری رسانه ای و دیجیتال ارائه میدهد. این شرکت در سال 2011 سندی بنام Anti-Bribery and corruption Policy منتشر کرده است که در آن سند خط مشی های خود را در قبال رشوه و فساد در شرکت را مشخص کرده است.

در ابتدای این جزوه سخن یکی از اعضای هیئت مدیره نقل شده است:

"Snell takes a zero-tolerance approach to bribery and corruption and we are committed to conducting our business in an honest and ethical manner. We have adopted this policy to communicate this message and to assist those working for us to uphold it.”

"اسنل یک رویکرد بدون تحملی (zero-tolerance) را در قبال رشوه و فساد اتخاذ میکند و ما متعهد شده ایم تا کسب و کار خود را در مسیری صادقانه و اخلاقی پی بگیریم. ما این خط مشی را اتخاذ کرده ایم تا با این پیام ارتباط برقرار کنیم و به کسانی که به ما کمک میکنند و برای ما کار میکنند کمک کنیم تا این سیاست ها را تقویت کنند. "

شفافیت در بخش کسب و کار و تجارت یکی از مهمترین بخشهای شفافیت بشمار می آید، چرا که در هر کشوری بخش اعظمی از اقتصاد آن کشور بدست سازمان های خصوصی است، لذا شفافیت و مبارزه با فساد در هر کدام از این سازمانها بمعنای تجارت سالم تر، تولید بیشتر، عملکرد کارآتر و کارآمد تر است.

پیشتر، هفتمین گزارش شفافیت هدایا در پارلمان اتحادیه اروپا را معرفی کرده بودیم (این لینک). اخیرا هشتمین گزارش شفافیت هدایا در این پارلمان 751 نفره نیز که از بازه نیمه 2014 تا مارس 2015 را پوشش می‌دهد منتشر گردیده است. در این گزارش (که مطابق همیشه در صفحه اخلاق و شفافیت پارلمان اروپا منتشر می‌گردد)، اطلاعاتی همچون نام نماینده هدیه گیرنده و سمت وی، نام هدیه دهنده و سمت وی، محل و تاریخ دریافت هدیه، محدوده قیمت هدیه (کمتر یا بیشتر از 150 یورو)، عنوان هدیه و مبلغ تخمینی آن و نیز تصویری از آن هدیه ارائه گردیده است. شما را به مشاهده جزئیات این گزارش دعوت می‌کنیم.