بدون شک رشوه یکی از مذموم‌ترین و مخرب‌ترین آسیب‌هایی است که می‌تواند تعاملات سالم انسانی (چه درون دولت و چه فراتر از آن) را تخریب نماید. به همین دلیل دولت‌های مختلف اقدامات گوناگونی را برای مقابله با این مفسده بزرگ صورت می‌دهند. در ادامه تلاش می‌گردد تا رویکرد غالب سنتی مقابله با این فساد توضیح داده شده و ضمن معرفی رویکرد نوین مبتنی بر شفافیت، این دو را به مقابله با یکدیگر نشانده، در انتها گزارش مختصری از تجربه اتحادیه اروپا را ارائه نماییم.

دولت انگلستان با انتشار سندی بنام Open Data White Paper; Unleashing the Potential نظرات خود را درباره شفافیت و داده باز و همچنین نحوه ایجاد شفافیت و دسترسی به اطلاعات در دولت تشریح کرده است. اما در این پست به این متن بسیار جالب نمیپردازیم!

در ضمیمه این جزوه فلوچارت نحوه درخواست داده از دولت را در دولت انگلستان شرح کرده است. این فلوچارت توسط "شفافیت برای ایران" ترجمه و طراحی مجدد شده و در اختیار شما قرار میگیرد. (برای دریافت فلوچارت، روی عکس کلیک کنید).

این جزوه به بررسی ابعاد و ویژگی های داده باز میپردازد. در این جزوه ابتدا دو وبسایت پیشرو در داده باز یعنی data.gov و data.gov.uk که به ترتیب متعلق به کشورهای آمریکا و انگلیس است را معرفی میکند و سپس سه لایه اساسی برای ایجاد داده باز در کشورها را تشریح میکند. در نهایت یک چک لیستی برای عملیاتی کردن داده باز در کشورهای متفاوت را معرفی میکند.

این کتاب سه سطح اساسی را برای ایجاد داده باز در حکومت ها معرفی میکند:

1. لایه پایینی، جامعه مدنی: افراد موثر و نوآوری که با ایجاد وبسایت ها و جنبش ها در جوامع، موجب ایجاد فشار هایی از پایین به بالا به مسئولین دولتی میشوند؛

2. لایه میانی، دولتمردان حرفه ای: دولتمردانی که داده باز را یک روش موثر و قوی برای ایجاد حکومتی بهتر میدانند؛

3. لایه بالایی، رهبران سیاسی عالی: شامل رهبران و وزرای کشورها میشوند.

این گزارش، پس از بررسی کشورهای متفاوت از لحاظ داده باز بودن، لایه ی چهارمی نیز برای این امر مشخص میکند که آشنایی با آنرا به ذهن‌های خوانندگان کنجکاو واگذار می‌کنیم!

Transparency and Accountability Initiative: Open Data Study

فساد، انواع، تاریخ و ریشه ها؛ بررسی اکتشافی فساد در ساختارهای سیاسی - اقتصادی

نحوه ی تاثیر گذاری پایش و نظارت بر رشد و کاهش دامنه ی فساد؛ شاه کلید مقابله با فساد چیست؟

این کتاب در اختصار به نقش معجزه‌آسای جمع‌سپاری در ارتقاء حکمرانی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی می‌پردازد. جمع‌سپاری مفهومی است که حضور آن در عرصه حاکمیت ناگزیر از حضور مفاهیمی همانند شفافیت و داده باز است و به همین منظور در دنیای امروز حکمرانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. شما را به مطالعه این کتاب مختصر و مفید (35 صفحه) دعوت می‌کنیم. دریافت کتاب از لینک زیر:

The World Bank: The Role of Crowdsourcing for Better Governance in Fragile State Contexts

جمع ایده ناب و بکارگیری خردمندانه ابزار، نتیجه‌ای فوق‌العاده بر جای می‌گذارد! و سایت «من یک رشوه پرداخت کردم» یکی از آنهاست. در این سایت، افرادی که مجبور شدند رشوه بپردازند (I paid a bribe)، افرادی که به هر نحوی در برابر رشوه مقاومت کردند (I did not pay a bribe)، و نیز افرادی که با یک مأمور دولتی امین مواجه شدند (I met a honor officer)، گزارش خود را در این سایت ثبت می‌کنند. این ثبت کردند سبب می‌شود که سالم‌ترین و ناسالم‌ترین ایالت‌ها (استان‌ها)، و نیز سازمان‌ها مشخص شده، بدین‌وسیله وسیله‌ای برای ایجاد فشار اجتماعی برای مقابله با فساد فراهم می‌گردد. گفتنی است که سایت نامبرده ویژه کشور هندوستان طراحی شده است، اما ...

Documenting the use of online and mobile technology to promote transparency and accountability around the world

مستندسازی بهره‌مندی از فناوری‌های موبایل و نیز برخط به منظور ترویج شفافیت و پاسخگویی در سراسر جهان.

در این سایت می‌توانید تجربیات سایت‌های شفافیت و پاسخگویی سراسر دنیا را به تفکیک موضوعی (By country, Executive branch, Judicial branch, Legislative branch, Political parties, Media, Private Sector, Donors, Civil society organizations) مشاهده کرده و به توضیحاتی خوبی در رابطه با آنها دست یابید.

نمونه تجربه معرفی شده در سایت: rospil.info

معرفی فرایند قانون‌گذاری ایالات متحده آمریکا، برگرفته از سایت کتابخانه کنگره، بصورت چندرسانه‌ای.

.1. Overview of the Legislative Process

سایت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی اقدام به انتشار مشروح مذاکرات صحن علنی هشت دوره مجلس شورای اسلامی و نیز دوره‌های مجلس شورای ملی می‌نماید که ثبت و انتشار این اطلاعات جای تقدیر بسیار دارد. با این حال این پرسش بسیار بجاست که چرا همانند مجالس کشورهای دنیا، مشروح دوره جاری از مجلس (مجلس نهم و نیز جلسات اخیر) در این پایگاه منتشر نمی‌شود؟!

• مشروح مذاکرات ۸ دوره مجلس شورای اسلامی در این لینک

‌ای کاش رسانه ملی در این زمینه اقدام عملی در دستور کار قرار دهد و مردم از این پس بتوانند چهره نمایندگانشان را بشناسند و دیگر این گونه نباشد که مردم یک کلانشهر همچون پایتخت، چهره برخی از نمایندگانشان در مجلس شورای اسلامی را نشناسند و یا نوع کارکردشان را در صحن علنی، به رغم گذشت چند سال نتوانند ‌ملموس پیگیری کنند...

ادامه مطلب در: تابناک: چرا باید تمام جلسات علنی مجلس از تلویزیون پخش شود؟

سایت رسمی دولت انگلستان (www.gov.uk) حقیقتاً سایت ممتازی است! گشتی در این سایت نمایان می‌کند که چرا رتبه یک شفافیت و دولت الکترونیک به این کشور تعلق گرفته است؛ حضور یکجای دستگاه‌های اطلاعاتی، سادگی و سهولت دسترسی به اطلاعات یا نیازهای مختلف، انسجام در ارائه گزارش‌ها و خدمات، و ... از ویژگی‌های این درگاه واحد دولت الکترونیک (e-Government Single Window) است. در این پست مایلیم تنها ابعادی از این سایت را معرفی نماییم.

سایت «ما مردم» (We The People) یک سایت ثبت عریضه است، اما با یک ویژگی ممتاز: یک سایت دولتی با تعهدی دولتی. دولت اوباما سایت «ما مردم» را برای ثبت عریضه‌های مردم تأسیس نموده و خود را متعهد نمود تا عریضه‌هایی که بتوانند در مدت زمانی مشخص، «آستانه» یا تعداد مشخصی امضا را جلب نماید را عملی کرده و یا در صورت هر گونه محضوریت (همچون عدم امکان، مصلحت خاص، ...) با ارائه یک پاسخ رسمی علت عدم امکان اجرای آن را اعلام نماید.