اندیشکده «شفافیت برای ایران»

سامانه‌ی «نظر بیمار» (patientopinion.org.uk) پایگاهی به منظور تجمیع و مطالبه‌ی داستان‌هایی است که عموم مردم در مورد نظام سلامت ملی اسکاتلند (NHS Scotland) تجربه کرده‌اند. این سامانه بصورت جمع‌سپاری، «خوبی»ها و «بدی»های نظام NHS اسکاتلند را تجمیع می‌کند و تجربیات آنها را به مسئولین مربوطه انتقال می‌دهد. طبق آخرین آمار این سامانه، در ماه اخیر 76% از تجربیات و داستان‌های مردم، پاسخ مسئولین را به همراه داشته و 7 درصد از آنها موجب تغییر در این نظام سلامت شده است.

وبسایت ‌My Hospitals سامانه‌ای دولتی در استرالیا است که به منظور دسترسی آسان همه‌ی جامعه‌ی استرالیا به اطلاعات عملکردی قابل مقایسه و موثق بیمارستان‌های دولتی و خصوصی ایجاد شده است. این سایت امکان مشاهده‌ی عملکرد بیش از 1000 بیمارستان دولتی و خصوصی بر اساس شاخص‌هایی مانند کارایی بیمارستان‌ها، زمان انتظار برای اورژانس یا عمل جراحی، درصد عفونت‌های اکتسابی در بیمارستان، زمانی که بیماران پس از پذیرش برای روندهای مختلف سپری می‌کنند و شاخص‌های دیگر را فراهم می‌کند.

سامانه‌ی «نظام سلامت شما» (Your Health System) آمار و داده‌های نظام سلامت کانادا را بر اساس بیمارستان، ناحیه، استان و منطقه شفاف می‌کند. این وبسایت توسط «مؤسسه‌ی اطلاعات سلامت کانادا» (CIHI) ایجاد شده است و امکان مقایسه‌ی مناطق، استان‌ها، نواحی و بیمارستان‌های کانادا را با استفاده از 37 شاخص اطلاعاتی مربوط به دسترسی، کیفیت مراقبت، ایمنی بیمار و روندهای نوظهور سلامت در کشور فراهم می‌آورد.

همواره حکومت‌ها در اداره امور شهری و رفع مشکلات خود، هزینه‌های بسیار بالایی را پرداخت کرده‌اند. اما به‌واسطه پیشرفت تکنولوژی، راهکارهایی برای افزایش مشارکت مردم در حل مشکلات به‌وجود آمده است. راهکارهایی که هزینه‌ها را به میزان چشمگیری کاهش داده و کارآمدی حکومت در حل مشکلات را افزایش می‌دهد. در این نوشته به بیان راهکارهای مشارکت دادن مردم در حوزه‌های مختلف با استفاده از یک نرم‌افزار موبایل^[1] می‌پردازیم.

در سال 2015 حدود 71 هزار پزشک در آلمان از صنعت دارویی پول دریافت کردند. انتشارات اشپیگل آنلاین و مؤسسه‌ی «اصلاح‌کننده»^[1] بصورت مشترک پایگاه داده‌ای را ایجاد کرده‌اند که به شما اجازه می‌دهد مقدار دریافت پزشکان آلمانی را مشاهده کنید. این پایگاه داده مبتنی بر «شفافیت داوطلبانه»‌ی پزشکان تشکیل و منتشر شده است.

در تاریخ 23 تیر 1395، جلسه‌ای در مؤسسه‌ی ایتان شکل گرفت تا دکتر پوریا نسیمی، تجربه‌ی شفافیت در بیمه‌ی درمانی بانک ملّی ایران را شرح دهند. در ادامه گزارشی از این جلسه و ابعاد پروژه‌ی«سامانه هوشمند سلامت و درمان بانک ملی ایران» بررسی شده و مزایا و نتایج آن برای ذی‌نفعان تشریح شده است.

در آخرین مسابقه‌ی سازمان «مشارکت حکومت باز (OGP)» در سال 2015، رتبه‌ی دوم مسابقات را تیمی از اندونزی کسب کرد که جهت دستیابی به شعار «Health For All»، همکاری دولت، بخش خصوصی و سازمان‌های مردم‌نهاد را جلب نموده و با مشارکت مردم، خدمات مراقبت‌های بهداشتی اولیه را در مناطق حاشیه‌نشین ارائه کرده است. علاوه‌بر این در این راه از مشارکت مردمی در جهت جمع‌آوری داده‌های محلی و ارتقاء شفافیت نیز بهره گرفته شده است. در ادامه، ترجمه‌ی گزارش این تیم را می‌توانید مطالعه کنید.

حساب‌های ملّی سلامت به‌منظور نمایش گردش مالی و نحوه‌ی هزینه‌کرد بخش بهداشت و درمان طراحی شده‌اند. در گزارشی اطلاعات این حساب‌ها تا سال 1390 در پایگاه مرکز آمار ایران و پژوهشکده‌ی آمار منتشر شده‌اند، امّا 4 سال است که داده‌ای از آنها منتشر نشده است. علاوه بر عدم شفافیت این گزارش‌ها، انتشار آنها نیز با ایراداتی همراه بوده است که داده‌ی آنها را در رده‌ی داده‌های بسته و غیراستاندارد ارزیابی می‌کند. با وجود چنین مشکلاتی، مطالبه‌ی عمومی برای انتشار اطلاعات حساب‌های ملی سلامت بصورت داده‌ی باز ضرورت امروز نظام سلامت کشور تلقی می‌گردد.

سازمان جهانی بهداشت، پروژه‌ای را با عنوان «اتحاد شفافیت دارویی (MeTA)» به صورت آزمایشی در چند کشور جهان هدایت کرده است. در پایگاه اینترنتی www.medicinestransparency.org اطلاعات مفصلی از نحوه‌ی شکل‌گیری و هدایت این پروژه در دسترس عموم مردم قرار دارد. متن پیش رو خلاصه‌ای از گزارش متا با عنوان «مروری بر نمونه آزمایشی» است. این گزارش به صورت کامل در 32 صفحه از طریق این پیوند در دسترس است. بخش اول ترجمه این گزارش را از اینجا بخوانید. در ادامه‌ی بخش اول این گزارش، بخش دوم به بررسی تجارب کشورهای شرکت‌کننده می‌پردازد.

 جهت ارتقاء کارآمدی خدمات نظام سلامت، طرح پیشنهادی (proposal) جهت ارتقاء خدمات نظام سلامت مبتنی بر رویکرد شفافیت آماده گشت. آنچه در ادامه می‌آید خلاصه‌ای از این طرح پیشنهادی است.

ویژه‌نامه‌ی تحلیلی رصد زیر نظر دفتر پژوهش مؤسسه فرهنگی هنری خراسان در شماره‌ی بهار 1395 خود در 120 صفحه بصورت ویژه به بررسی عملکرد وزارت بهداشت و به صورت خاص، طرح تحول نظام سلامت پرداخته است. در این شماره و در گزارشی که با همکاری گروه شفافیت برای ایران تدوین شده است، به بررسی موضوع شفافیت در نظام سلامت پرداخته شده است.

سازمان جهانی بهداشت، پروژه‌ای را با عنوان «اتحاد شفافیت دارویی (MeTA)» به صورت آزمایشی در چند کشور جهان هدایت کرده است. در پایگاه اینترنتی www.medicinestransparency.org اطلاعات مفصلی از نحوه‌ی شکل‌گیری و هدایت این پروژه در دسترس عموم مردم قرار دارد. متن پیش رو خلاصه‌ای از گزارش متا با عنوان «مروری بر نمونه آزمایشی» است. این گزارش به صورت کامل در 32 صفحه از طریق این پیوند در دسترس است.