اندیشکده «شفافیت برای ایران»

در پی رونمایی از سامانه «شفافیت قراردادهای کل کشور» (cdb.tp4.ir)، بازخوردهای مختلفی از مخاطبان محترم نسبت به چگونگی عملکرد این سامانه و صحت داده‌های مندرج در آن دریافت کردیم. در این بین برخی مخاطبان ضمن نادرست اعلام کردن داده‌های مندرج در سامانه و رفع مسئولیت از خود و قراردادهایشان، انتقاداتی را نسبت به نوع عملکرد این سامانه بیان نمودند. با این مقدمه توضیحی را نسبت به سامانه و داده‌های آن به مردم شریف ایران تقدیم می‌کنیم.

مجلس شورای اسلامی در اقدامی شایسته‌ی تقدیر، اقدام به انتشار اطلاعات «حضور و غیاب نمایندگان در صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی» و «میزان مشارکت در رأی‌گیری‌های جلسات علنی» مجلس کرده‌ است. این گزارش مربوط به حدود یک سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که به صورت داوطلبانه موافقت خود با انتشار اطلاعاتشان از خبرگزاری «خانه ملت» را اعلام کرده‌بودند.

سامانه‌ی شفافیت قراردادهای کل کشور که توسط شفافیت برای ایران توسعه یافته است به طور آزمایشی کار خود را آغاز کرد. با دریافت نظرات این سامانه کار خود را به صورت رسمی آغاز خواهد کرد.

سازمان‌های ناظر بر پارلمان سازمان‌هایی هستند که سه وظیفه نظارت بر پارلمان‌ و اعضای آن، اطلاع‌رسانی پیرامون اقدامات آنها و برقراری ارتباط میان شهروندان با نمایندگان را برعهده دارند. سازمان‌های ناظر بر پارلمان می‌توانند پارلمان‌ها را قوی‌تر، بازتر و پاسخگوتر سازند. این سازمان‌ها داده‌های پارلمانی که با زبانی غامض و پیچیده نگاشته شده را تفسیر کرده و برای عموم مردم قابل درک می‌کنند. این مطلب یه بازنشر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان "گزارش پارلمان الکترونیکی سال 2016، پیمایش سازمان‌های ناظر بر پارلمان" می‌پردازد.

چندی پیش طرحی تحت عنوان شفافیت آرای نمایندگان مجلس هیاهو و سرو صدای زیادی را در بین اصحاب رسانه و شبکه‌های اجتماعی به راه انداخت که مورد استقبال مردم قرار گرفت، زیرا روشن شدن آرای یک نماینده، موضع و نظر هر نماینده را شفاف و عملکرد او را ملموس‌تر می‌کند.

قاضی زاده هاشمی درباره‌ موضوع شفافیت در مجلس گفت: شفافیت فراتر از دستاورد و یک وظیفه است. اگر منطق قانون اساسی را بپذیریم، شفافیت آرا جز لاینفک آن است. من نمی‌دانم چطور غیرعلنی بودن آرا در آیین نامه داخلی قرار گرفت و نمی‌فهمم شورای نگهبان چگونه غیرعلنی بودن آرا را تائید کرد؟ مردم باید بدانند وکلایشان در مجلس چه می‌کنند.

پس از رد یک‌فوریت طرح «شفافیت آرا»، تعدادی از نمایندگان تصمیم به انتشار داوطلبانه آراء خود گرفته‌اند. این نمایندگان طی نامه‌ای از هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی می‌خواهند که آراء آن‌‌ها به صورت «سیستمی» و «بدون دخالت دست» در سامانه‌ای از طرف مجلس به صورت عمومی منتشر شود. تا امروز، 1 مهرماه، 94 نفر از نمایندگان، داوطلب شفافیت آراء بوده‌اند.

شفافیت آراء نمایندگان زیرساختی‌ترین تغییر مجلس است، در صورت اصلاح این گلوگاه، اغلب رویه‌های غلط شکل گرفته در مجلس اصلاح خواهد شد و تا وقتی این موضوع تحقق نیابد مجلس به جایگاه واقعی خود نخواهد رسید.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که پارلمان‌های جهان مطابق با شرایط و مقتضیات خاص خود در خصوص انتشار یا عدم انتشار آن سیاست‌هایی وضع کرده‌اند، اطلاعات رأی‌گیری در پارلمان است. رأی هر نماینده در حقیقت نتیجه‌ی تمامی فعالیت‌ها و مطالعات او در خصوص طرح‌ها و لوایح مطرح شده است. لذا شفافیت آراء علاوه بر اطلاع مردم از عملکرد نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، موجبات پاسخگویی نمایندگان را فراهم کرده است.  در همین راستا، جزوه‌ای پیرامون شفافیت آراء نمایندگان مجلس تهیه شده است که در ادامه این مطلب می‌توانید آن را مشاهده و دریافت کنید.

با افزایش مطالبات مردم از نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، تعداد نمایندگان موافق با طرح «شفافیت آرا نمایندگان مجلس» از ۱۴۰ نفر به ۲۰۷ نفر افزایش پیدا کرده است.‌در ادامه مطلب، داده‌نماهای نمایندگان موافق با این طرح را به تفکیک هر استان خواهید دید.

یکی از دغدغه‌های همیشگی شهروندان وجود فساد در شهرداری بوده است. از همین روی شفافیت و پیشگیری از فساد از بزرگترین خواسته‌های مردم از شورای اسلامی شهر در ادوار مختلف بوده است. از طرفی ریشه اصلی فسادهای مالی و اداری موجود در شهرداری «تعارض منافع» است. بدین معنا که فرد یا سازمان در جایگاهی قرار می‌گیرد که در آن، بین منافع شخصی یا سازمانی و منافع شهر تعارضی وجود دارد.

آقای پژمانفر، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر به عنوان اولین نماینده، اطلاعات تذکرات به مسئولان اجرایی و سوالات خود از وزراء را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.

آقای قاضی زاده، نماینده و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، طی اقدامی قابل تقدیر به عنوان دومین نماینده، اطلاعات حضور و غیاب خود در صحن علنی مجلس را جهت انتشار در اختیار مجموعه شفافیت برای ایران قرار دادند.