اندیشکده «شفافیت برای ایران»

نشست تخصصی «الگوهای ایجاد و توسعه شفافیت در بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران» با همکاری معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اندیشکده «شفافیت برای ایران» در تاریخ 13 شهریور 1398 در موزه آیت الله دکتر شهید بهشتی، برگزار گردید. 

حوزه فناوری شهروندی یک حوزه علمی اجرایی جدید است. صرف گفتن این که فلان سامانه در فلان کشور نتیجه داده است لزوما در ایران کاربردی نیست. این جلسه ارائه «درآمدی بر فناوری شهروندی» است.

«اندیشکده شفافیت برای ایران» تیرماه 98  با همکاری «مرکز بررسی‎های استراتژیک ریاست جمهوری» در مقاله‌ای با عنوان «ارزیابی لایحه شفافیت» به ارزیابی لایحه تقدیمی دولت دوازدهم به مجلس در این زمینه پرداخته است. 

Moovit برنامه‌ای اســت که به ترکیــب داده‌های GPS ناوگان حمل‌ونقل و داده‌های جمع‌آوری‌شــده مبتنی بر قدرت جمع‌سپاری کاربران واقعی خود متکی است. وقتی که یک کاربر سوار یک وســیله حمل‌ونقل عمومی می‌شــود، اگر نرم‌افــزار فعال باشد اطلاعات جابه‌جایی فرد به‌صورت بی‌نام بــه پایگاه داده‌هــای Moovit ارسال می‌شود و این اطلاعات با سایر کاربران نیز به اشتراک گذاشته می‌شود تا بتوانند برنامه رفت‌وآمد وسایل نقلیه را پیگیری کنند.

مبارزه با فساد، اولین و روشن‌ترین پیامد شفافیت است اما پیامدهای دیگری مثل «بهبود عملکرد بخش عمومی، ارتقاء کارایی، افزایش پاسخگویی، افزایش اعتماد مردم و تأثیرگذاری آن‌ها در سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها» را می‌توان از نتایج شفافیت دانست.

در طول مدت اجرای آزمایشی قانون مدیریت خدمات کشوری، بسیاری از اصلاحات در راستای افزایش حقوق یا ایجاد استثنائات برای عده‌ای خاص بوده‌است.چنین رویکردی در لایحه اصلاح و دائمی­‌شدن این قانون نیز باعث ایجاد نقاط ضعفی روشن و پرداخت‌های ناعادلانه و غیر متعارف شده‌­است.

تردلــس، یک شــرکت فعال در زمینــه طراحی و تولید تی‌شــرت با ســرمایه اولیه هزار دلار، سال 2000 شروع به کار کرد.این شرکت در سال 2003 مدل جدیدی از سیستم طراحی برای لباس را ارائه کرد. به این صورت که تمامی علاقه‌مندان به طراحی می‌توانند طرح‌های پیشنهادی خود را از طریق سایت تردلس به اشتراک بگذارند. در پایان ســال 2006 درآمد شــرکت به بیش از 17 میلیون دلار با 35 درصد حاشیه سود رسید.

مجلس شورای اسلامی در اقدامی شایسته‌ی تقدیر و در ششمین گام در جهت شفافیت، اقدام به انتشار اطلاعات «حضور و غیاب نمایندگان در صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی» و «میزان مشارکت در رأی‌گیری‌های جلسات علنی» فروردین ماه نمایندگان مجلس کرده‌ است. این گزارش مربوط به حدود یک سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که به صورت داوطلبانه موافقت خود با انتشار اطلاعاتشان از خبرگزاری «خانه ملت» را اعلام کرده‌ بودند.

فرآیند تصویب، اجرا و اصلاحات بعدی یک قانون از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری در کشور ما روند شفافی ندارد، به همین دلیل بسیاری از مشکلات این‌گونه قوانین یا دیده نمی‌شوند یا به دلیل منافع شخصی به آن‌ها توجه نمی‌شود.

سایت «99design» پلتفرمی برای برقراری ارتباط بین نیازمندان طرح گرافیکی و بیش از 957هزار طراح فراهم کرده است. مشتریان سفارش خود را اعلام می‎کنند و مسابقه آغاز می‌شود. در نهایت از میان همه طرح‌های ارسال شده، طرح مطلوب خود را انتخاب و از آن استفاده می‌کند.

«کرودمد» سایتی را طراحی کرد که شامل دو بخش بود. بیمارانی که پرونده‎های پزشکی خود را بارگزاری می‎کردند و پزشکان، متخصصان و علاقمندانی که پرونده ها را بررسی می‎کردند. خواهر کرودمد پس از سه سال بیماری، به عنوان اولین بیمار در سایت ثبت شد و خیلی زود با کمک جمع‎سپاری، بیماری‎اش تشخیص داده شد.

بحث شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای عموم مردم به‌عنوان موکلان نمایندگان، از مهم‌ترین شاخص‌های شفافیت پارلمانی است، که چندیست در مجلس شورای اسلامی و کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در حال بحث و بررسی است و رسانه‌ها و افکارعمومی منتظر نتیجه‌ی این بررسی‌ها هستند.

قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۸۶ پس از حدود ۱۰ سال اجرای آزمایشی در اسفند ماه سال 97 بدون تغییرات اساسی دائمی شد. این قانون دارای مشکلات فراوانی است که هر چه زودتر این مشکلات باید توسط مجلس بررسی و رفع شود. یادداشت پیش رو به این موضوع پرداخته است.