اندیشکده «شفافیت برای ایران»

فناوری حقوقی از جمله اموری است که در کشورمان مورد غفلت واقع شده‌است و این درحالی است که چند دهه از عمر فعالیت و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ کشور‌های پیشرفته جهان، موسسات و نهادهای داخلی و حتی بین‌المللی در این زمینه می‌گذرد. در این نشست تلاش خواهد شد تا به اختصار فناوری حقوقی و تعاریف آن معرفی شده و علل عدم پیشرفت و توسعه‌ی آن خصوصا در کشور‌های در حال توسعه مورد بررسی قرار گیرد.

اینوسنتیو یک پلتفرم جمع‌سپاری در حوزه تحقیق و توسعه و حل مسائل علمی است که در سال 2001 تاسیس شده است. این پلتفرم به شرکت‌ها کمک می‌کند تا مسائل و معضلات بخش تحقیق و توسعه خودشان را در اختیار جامعه‌ای متشکل از 40 هزار اندیشمند از بیش از 190 کشور جهان قرار دهند و از آنان بخواهند تا راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای رفع این مشکلات ارائه دهند. حدود 60 درصد از جامعه مشارکت کننده در چالش‌های اینوسنتیو دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و یا بالاتر هستند.

چالشی که شرکت گلد کورپ در سال 2000 برگزار کرد مصداقی از کاربرد مدل جمع‌سپاری در عرصه علم و فن‌آوری است. گلد کورپ یک شرکت کانادایی است که در حوزه استخراج طلا فعالیت می‌کند. در اواخر دهه 1990 و طی سال‌های پیاپی، گلد کورپ در رسیدن به سودآوری خوب و دست‌یابی به یک عملکرد مطلوب ناموفق بود.

تا به همین اواخر فرآیند نقشه‌برداری از زمین و تهیه نقش‌ها نیازمند مهارت‌های بسیار بالا، ابزار‌های بسیار پیشرفته و پیچیده و استفاده از افراد مختلف و گروه‌های سازماندهی شده داشت. برای سال‌های سال تهیه نقشه‌ها، فعالیتی در انحصار نقشه‌برداران و جغرافی دانان بود تا از جهان نقشه‌برداری کرده و آن را در قالب نقشه‌های کاغذی در بیاورند و یا با آغاز دهه 1960 نقشه‌ها را به صورت فایل‌های دیجیتال ارائه کنند. لذا مجالی برای فعالیت آماتور‌ها و مردم عادی در زمینه نقشه‌برداری وجود نداشت. اما تغییرات تکنولوژی طی ده سال گذشته و فراهم آوردن سه عامل اینترنت، رایانه‌های خانگی و ابزار‌های دقیق، تقریبا ارزان و در دسترس برای دست یابی به اطلاعات مکان‌ها سبب تحولی عظیم در تهیه نقشه‌ها و بازار نقشه‌برداری شده است. تغییرات تکنولوژی سبب شد تا زمینه مساعدی برای فعالیت مردم عادی در حوزه نقشه‌برداری فراهم شود. 

سرویس MTurk) Amazon Mechanical Turk) یک بازار بر پایه وب و مبتنی بر مدل جمع‌سپاری است که کسب‌وکار‌های مختلف را قادر می‌سازد تا با استفاده از هوش و ظرفیت‌های انسانی، وظایف و کارهایی را که انسان‌ها می‌توانند بسیار اثر بخش‌تر از سیستم‌های رایانه‌ای انجام بدهند محقق کنند. این وب یکی از زیر مجموعه‌های آمازون وب سرویس است که متعلق به شرکت آمازون است.

دوریتوز¹ یک شرکت تولید مواد خوراکی است که در سال 1964 به وسیله هلدینگ Frito-Lay تاسیس شده است. آنچه سبب شهرت دوریتوز شده است کمپین تبلیغاتی این شرکت است که در طول سوپر بل² پخش می‌شد. این شرکت برای تبلیغات خود در 43مین برنامه تبلیغاتی خود که Crash the Super Bowl نام داشت، از مردم خواست تا یک تبلیغ تجاری سی ثانیه‌ای در مورد محصولات شرکت بسازند و برای آنها ارسال کنند. در گام بعدی برنامه‌های تبلیغاتی تولید به رای گذاشته می‌شد. پس از انتخاب بهترین برنامه توسط مردم، برنامه برگزیده در بهترین و پرمخاطب‌ترین زمان پخش تبلیغات در طول مسابقه به نمایش گذاشته شد.³

تهیه‌کنندگان این اثر پاداشی متشکل از پول نقد و مقداری اعتبار برای خرید از فروشگاه دوریتوز دریافت کردند. دوریتوز در دست یابی به هدفش تقریبا موفق بود چرا که این برنامه تبلیغاتی جزء 5 اثر تبلیغاتی برتر آن دوره از مسابقات قرار گرفت.⁴ این شکل از طراحی محتوی تبلیغاتی فرصتی فراهم کرد تا دوریتوز از ایده‌های خلاقانه بیشتری استفاده کند و با آگاهی از ذائقه مخاطبان به انتخاب برنامه تبلیغاتی مبادرت ورزد. لذا شرکت می‌توانست مخاطبان بیشتری نیز جذب کند که منجر به افزایش فروش شرکت می‌شد.

1. ￪ Frito Lay Doritos
2. ￪ Super Bowl: مسابقه سالانه فوتبال آمریکایی قهرمانی لیگ فوتبال ملی (آمریکا)، بالاترین سطح حرفه‌ای فوتبال آمریکایی در جهان می‌باشد.‌ این‌‌‌‌ بازی اوج فصل رقابت‌های لیگ فوتبال آمریکا می‌باشد که در اواخر تابستان سال قبل میلادی آغاز می‌شود. این مسابقه و مراسم‌های جانبی در «یکشنبه سوپر بول» برگزار می‌شود که همین مسابقه در طی سالیان دراز تبدیل به پربیننده‌ترین مسابقه تلویزیونی آمریکا گشته‌است. گرچه زمان پخش این مسابقه تعطیل رسمی نیست، اما در زمان پخش آمریکا بصورت نیمه رسمی تعطیل می‌شود (https://en.wikipedia.org/wiki/Super_Bowl).
3. ￪ Brabham, d. c. (2013), crowdsourcing, London: The MIT Press
4. ￪ بنا به نظر USA Today’s Ad Meter Rankings

زمانی بالا بودن دستمزد عکاسان حرفه‌ای و هزینه بالای تجهیزات پیشرفته عکاسی برای تولید عکس‌های باکیفیت سبب می‌شد تا آژانس‌های سنتی عکاسی، مبلغ بالایی را برای هر تصویر مطالبه کنند. اما حضور استاک فتو و مدل کسب‌وکار خاص آن سبب شد تا این شرکت این حوزه کسب‌وکار را دگرگون کند. 

کشور نیوزلند، از لحاظ باز بودن داده‌ها و دسترسی آزاد به اطلاعات در رتبه چهارم قرار دارد. درنتیجه در ساعات اولیه بحرانی پس از زلزله تصمیم گرفت از بستر داده‎باز برای مدیریت بحران و بازسازی شهر استفاده کند. در مدت کوتاهی داوطلبان و مقامات در سازمان‌های امدادرسانی، موفق به ارائه مجموعه خدمات و سرویس‌های مورد نیاز برای مقابله با این شرایط اضطراری شدند.

تأمین سرمایه اولیه برای یک پروژه یا عملی‌کردن یک ایده‌ خلاقانه همیشه مانع اصلی بر سر راه شرکت‌های نوپا و افراد صاحب ایده بوده‌ است. قانع‌کردن یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری روی یک محصول جدید یا ایده‌ای پرریسک اما خلاقانه، کار دشواری است که از عهده‌ هرکسی برنمی‌آید. چرا که  در صورت شکست پروژه، همه‌ مبلغی که سرمایه‌گذاری شده‌است به یک باره از بین می‌رود و ضرر زیادی متوجه سرمایه‌گذار می‌شود.

Moovit برنامه‌ای اســت که به ترکیــب داده‌های GPS ناوگان حمل‌ونقل و داده‌های جمع‌آوری‌شــده مبتنی بر قدرت جمع‌سپاری کاربران واقعی خود متکی است. وقتی که یک کاربر سوار یک وســیله حمل‌ونقل عمومی می‌شــود، اگر نرم‌افــزار فعال باشد اطلاعات جابه‌جایی فرد به‌صورت بی‌نام بــه پایگاه داده‌هــای Moovit ارسال می‌شود و این اطلاعات با سایر کاربران نیز به اشتراک گذاشته می‌شود تا بتوانند برنامه رفت‌وآمد وسایل نقلیه را پیگیری کنند.

کمتر کسی را می‌توان یافت که در یکی از شهرهای بزرگ دنیا زندگی کرده‌باشد و با معضل ترافیک روبرو نباشد. شاید بتوان گفت، در این روزگار، سپری‌کردن ساعت‌های متمادی در صف‌های طولانی خودرو در بزرگراه‌ها یا پشت چراغ‌های قرمز، به پای ثابت زندگی روزمره بدل شده و ترافیک سنگین مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در برنامه‌ریزی روزانه افراد به حساب می‌آید.

در ســایت «استیمایز» که از ســال 2011 شــروع به فعالیــت کرده‌اســت، 5 هــزار تحلیلگر بازارهای مالی مشغول پیش‎بینی قیمت سهام هستند. تحلیلگــران مختلــف، پیش‌بینی‎های خــود را در سایت ثبت می‌کنند تا همه‌چیز به‌صورت شفاف گزارش شود. شــواهد نشان می‌دهد در 65 درصد موارد، تحلیلگران ســایت بهتر از تحلیلگران «وال استریت»، سود فصلی شرکت‌های بورسی را پیش‌بینی کرده‌اند.

«قضاوت خوب» عنوان یکی از پروژه‌هایی است که توسط «اداره‌ی پیش‌بینی وقایع امنیتی» (یکی از چهار اداره سازمان پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته‌ امنیتی) در سال‌های 2011 تا 2015 اجرا شد. هدف از این پروژه، بالابردن صحت،‌ دقت و سرعت پیش‌بینی‌های امنیتی بود. این پروژه توسط استادان دانشگاه‌های پنسیلوانیا و برکلی طراحی و با مشارکت حدود 3000 نفر انجام شد. این افراد پس از گذراندن دوره کوتاه آموزشی در زمینه مبانی پیش‌بینی، کار خود را آغاز کردند. سپس قضاوت های آنان از موضوعات مختلف امنیتی استخراج، وزن دهی و جمع بندی شدند.