بند 18 سیاست‌های کلی نظام اداری عبارت است از: «شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان و ضابطه‌مند مردم به اطلاعات صحیح». شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف مردم و نظام اداری، موادی است که به عنوان یک مقوله مهم در نظام اداری محسوب می‌شود.

گروه «شفافیت برای ایران» با توجه به لایحه پیشنهادی قانون انتخابات، پیشنهادات خود را برای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب ارائه کرده است. بر این اساس سعی شد با رویکرد تغییر حداقلی در مواد، به طوری که شاکله‌ی کلی لایحه‌ی جامع انتخابات بر هم نریزد، از ظرفیت نظارت عمومی در راستای دست‌یابی هر چه بیشتر به اصول این لایحه بهره گرفته شود. بخش اول این پیشنهادات را می‌توانید در این مطلب بخوانید.

OGP یا «مشارکت جکومت باز»، به منظور ارائه راهنما و پیشنهاداتی دقیق، مشخص و کارگشا به کشورهایی که با نیت مبارزه با فساد در این حوزه وارد می‌شوند، اقدام به تدوین و انتشار یکی از بهترین و جامع‌ترین راهنماهای حوزه شفافیت تحت عنوان «راهنمای حکومت باز» نموده است. در این بخش مروری خواهیم داشت بر مهمترین راهکارهای این سازمان برای شفافیت در زمینه انتخابات.

شایسته است نامزدهای انتخابات شوراها، نسبت به مهم‌ترین شاخص‌های شفافیت در رابطه با خود (نامزد انتخابات) و نیز ساختار شوراها آگاهی کافی داشته باشند. لذا قویاً پیشنهاد می‌گردد نامزدهای محترم دوره آموزشی مختصر در حوزه شفافیت را از طریق آدرس learn.tp4.ir مشاهده نمایند.

برگزاری مناظرات انتخاباتی بین نامزدها امروزه تبدیل به سنتی شده است که تقریبا تمام کشورهایی که در آن‌ها به نوعی انتخابات برگزار می‌شود، خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند. در ایران هم به همت سازمان صداوسیما، این اقدام شایسته در دو دوره‌ی گذشته انجام گرفته‌است. در این میان این نکته که اساسا برگزاری مناظرات برای آگاهی و شناخت عموم مردم از نامزدها است، باید مورد عنایت بیشتری قرار گیرد. از این جهت مشارکت خود مردم در فرآیند برگزاری مناظرات به صورتی که فضای مناظرات انتخاباتی رنگ و بویی از  تعامل مردم و نامزدها را در بر داشته باشد، لازم و ضروری می‌نماید.

• استفاده از مانیتور بزرگ پشت سر نامزدها به جای دکور ثابت؛ به منظور درج وعده‌ها و نکات مهم، زمان باقی‌مانده، ...
• ساخت گزارش‌های خبری و تلویزیونی در راستای آموزش و ترویج تجارب جهانی مرتبط با هر یک از پیشنهادات فوق‌الذکر

فایل این مطلب را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.

انتخابات ریاست جمهوری پدیده‌ای است که به تناوب در اکثر کشورها،‌ از جمله کشور ما، رخ می‌دهد و البته در هر دوره مسائلی پیرامون آن مطرح می‌شود. مسائلی که همواره در پی یافتن راه‌حلی بنیادین به آن‌ها بوده‌ایم. در این مطلب سعی کرده‌ایم از دریچه‌ی شفافیت به این مسائل نگاه کرده و به آن‌ها پاسخ دهیم.

شفافیت در انتخابات از موضوعاتی است که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست، اما گستره و شاخص‌ها، راهکارها و چگونگی ایجاد آن همواره مورداختلاف بوده و هست. شفافیت انتخابات به سه حوزه کاندیداها، دستگاه‌های اجرایی انتخابات و دستگاه‌های نظارتی قابل افراز است. در یادداشت پیش رو سعی بر آن است تا تعدادی از شاخص های مربوط به شفافیت نامزدها به صورت اجمالی معرفی و پیرامون اهمیت و فواید شفافیت هر شاخص توضیحاتی ارائه گردد.

OGP یا «مشارکت حکومت‌باز»، به منظور ارائه راهنما و پیشنهاداتی دقیق، مشخص و کارگشا به کشورهایی که با نیت مبارزه با فساد در این حوزه وارد می‌شوند، اقدام به تدوین و انتشار یکی از بهترین و جامع‌ترین راهنماهای حوزه شفافیت تحت عنوان «راهنمای حکومت باز» نموده است. در این بخش مروری خواهیم داشت بر مهمترین راهکارهای این سازمان برای شفافیت در زمینه انتخابات.

مفهوم شفافیت علیرغم سادگی، پیچیدگی‌هایی دارد که نوشتن پیرامون آن‌را دشوار می‌کند. این متن، تلاشی در جهت توضیح مختصر این پیچیدگی‌ها است. با این حال مد نظر داشته باشید که اقتضای «خلاصه‌گویی»، حدی از «کلی‌گویی» است و گریزی از آن نیست. بنابراین در ادامه سعی کرده‌ایم کلیاتی را پیرامون مفهوم شفافیت و برخی مفاهیم مرتبط با آن توضیح دهیم.

مسئولین از آنجا که از جانب مردم مسئولیت انجام امور عمومی را به عهده دارند و با منابع عمومی سر و کار دارند، یعنی از بیت‌المال خرج می‌‏کنند و از همین محل نیز حقوق دریافت می‌کنند، می‌بایست وضعیت اموال و دارایی‌شان به تناوب در دوره مسئولیت به طور شفاف اعلام عمومی گردد. ارائه این اطلاعات می‌تواند احتمال کسب درآمدهای نامشروع از طریق فرصت‌ها و رانت‌های ایجاد شده ناشی از جایگاه‏ حاکمیتی و یا دسترسی ویژه به بیت‌المال در مدت مسئولیت را کاهش دهد.

این پایگاه بلافاصله پس از انتخاب ریاست جمهوری منازعه برانگیز سال 2014 اندونزی راه‌اندازی شد. سازمان دهندگان محافظت از انتخابات، تیمی بیش از 700 داوطلب را برای مقایسه برگه‌های رسمی رأی‌گیری با جدول‌بندی اصلی حوزه‌های رأی‌گیری، دیجیتال کردن فرم‌های دست‌نویس و خواناتر و در دسترس تر کردن داده‌ها جمع‌آوری کردند. این کار تنها در دو روز و با یک بودجه 54 دلاری انجام شد و این پایگاه امکان مشارکت شهروندان در نظارت بر نتایج انتخابات، افزایش اعتماد عمومی نسبت برگه‌های رسمی و کمک به سهولت در یک تحول دموکراتیک را فراهم ساخت.

مدلهای ارزیابی شفافیت پارلمانی، مدلهایی برای رتبه بندی و شناخت وضعیت موجود هر یک از پارلمان ها نسبت به شاخص های شفافیت پارلمانی است. بسیاری از کشورها پارلمان کشور خود را با شاخصهای موجود برای شفافیت پارلمانی سنجیده اند و یا خود شاخص هایی را برای شفافیت پارلمانی تعیین نموده اند و بر اساس آن، به شفافیت پارلمان خود نمره داده اند. در این پست به بررسی این مدلها و تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه پرداخته ایم.