اندیشکده «شفافیت برای ایران»

لازمه‌ «تمدن نوین اسلامی»، تکمیل مراحل پنج‌گانه‌ی این فرآیند است. پس از «انقلاب اسلامی» و تشکیل« نظام اسلامی»، اکنون در مرحله‌ی تشکیل« دولت اسلامی» هستیم که مبارزه با فساد از مهم‌ترین ارکان آن است.

در سال‌های گذشته مسئله مبانی در کشور ما به یک مسئله مهم تبدیل شده است و نظر به قرینه‌های متعدد انحراف در انقلاب اسلامی، سوال از مبانی تبدیل به یکی از اولین سوال‌ها از هر فعال اجتماعی و اقتصادی و سیاسی شده است. البته مسئله مبانی یقینا یکی از مهمترین نیازهای هر حرکتی است. هر حرکتی خواسته یا ناخواسته مبتنی بر مبانی است چه محرک بداند و چه نداند. اما این واقعیت به معنای قبول یک قرائت نادرست از توجه به مبانی نیست.

یکی از محورهای شفافیت مجلس، شفافیت حضور و غیاب نمایندگان است. در صورتی که حضور و غیاب نمایندگان به اطلاع عموم مردم برسد، ضمانت حضور به موقع و حاضر بودن نمایندگان در مجلس خواهد بود. در همین راستا، با این سوال که «اهمیت حضور به موقع نمایندگان مجلس در نگاه مقام معظم رهبری چیست؟» به بیانات مقام معظم رهبری رجوع کردیم. در جستجویی که داشتیم، به بیاناتی در این رابطه برخوردیم که می‌توانید در ادامه آن‌ها را مطالعه کنید.

همواره مبارزه با فساد یکی از دغدغه‌های اصلی جمهوری اسلامی بوده است. دغدغه‌ای که ریشه در ارزش‌ها و آرمان‌های دین مبین اسلام دارد. در همین راستا، آقای رحیم‌پور ازغدی در دانشگاه امیرکبیر به بررسی این موضوع پرداخته‌اند. ما در این مطلب به بازنشر این سخنرانی خواهیم پرداخت.

مجموعه‌ی عکس‌نوشته‌های موجود مبتنی بر بیانات رهبری حول محور شفافیت، شامل پاسخگویی، مسئولیت‌پذیری، اعتماد عمومی، نظارت و مشارکت عمومی در این مطلب در دسترس می‌باشد.

به دلیل مشکلاتی که در روند تصویب قانون «رسیدگی به فهرست اموال و دارایی‌های مسئولین» ایجاد شد، گروه «شفافیت برای ایران» در اردیبهشت 1394، ورود به این قانون را به صورت کارشناس در دستور کار خود قرار داد و تلاشی جهت تصویب قانون «ثبت و انتشار عمومی فهرست اموال و دارایی‌های مسئولین» انجام داد. در ادامه خلاصه‌ای از تجربه‌ی مذکور را مطالعه می‌کنید.

در بیانات مقام معظم رهبری، ادبیات بسیاری پیرامون «تمدن نوین اسلامی» به چشم می‌خورد. در این نوشته به بررسی جایگاه شفافیت در ایجاد «تمدن نوین اسلامی» خواهیم پرداخت.

اهمیت حضور مردم به اندازه‌ای است که حکومت اسلامی هیچگاه بدون خواست و اراده مردم متحقق نمی‌شود و تفاوت اصلی حکومت اسلامی با حکومت‌های جابر در همین است که حکومت اسلامی، حکومتی مردمی است و بر پایه زور و جبر نیست. اما نقش و جایگاه مردم در حکومت اسلامی چیست؟

در ادله شرعی، دلایلی برای نظارت مردم وجود دارد که در این نوشته، به آنها میپردازیم. همچنین به بررسی راهکار تحقق نظارت مردم بر عملکرد مسئولین میپردازیم.

نظارت مردم بر عملکرد مسئولین - ادله و راهکار تحقق نظارت مردم

نظارت مردم بر مسئولین، یکی از موضوعات مهمی است که باید نسبت آن با مفاهیم اسلامی را مشخص کرد. در همین راستا، ادله نظارت مردم در سه حوزه سیره و احادیث معصومین، ادله شرعی و براهین عقلی را مورد بررسی قرار می دهیم.

در مطالب پیشین پیرامون موضوع «نظارت بر عملکرد مسئولین»، بیان شد که نظارت به عنوان یک پدیده اسلامی، فواید و آثار بسیاری به دنبال دارد. اما آیا نظارت مردم در سیره معصومین و سایر علوم دینی مبنایی دارد؟

در مطلب پیشین، گفتیم که نظارت یک امر اسلامی و مطابق با سیره معصومین می‌باشد. همچنین بیان شد که نظارت در احادیث، دارای پشتوانه اجرایی می‌باشد. اما اهداف و آثار نظارت چیست؟

نظارت، همواره یکی از ابزارهای مهم برای کنترل افراد مسئول بوده است. اما آیا این موضوع، در دین اسلام هم مورد تأیید است؟