اندیشکده «شفافیت برای ایران»

باز کردن اطلاعات آب و هوا از طریق NOAA به‌طور قابل توجهی هزینه‌های اقتصادی و انسانی ناشی از آسیب‌های مرتبط با آب و هوا را از طریق پیش‌بینی کاهش داده است؛ موجب توسعه چند میلیارد دلاری صنعت مالی وابسته به آب و هوا شده است که پیش‌تر به سوابق داده‌های فصلی متکی بود؛ و باعث تسریع در صنعت میلیون دلاری در حال رشد ابزارها و برنامه‌های کاربردی حاصل از داده‌های زمان واقعی NOAA می‌شود.

یکی از موثرترین راه‌های ارتقاء کیفیت عملکرد قوه قضاییه و یکی از کارآمدترین روش‌های مبارزه با فساد در دستگاه قضایی در همه کشورها، «علنی‌سازی» آرای قضات است.
«علنی‌سازی» به این صورت است که با ایجاد یک «سامانه اینترنتی» تمام پرونده‌هایی قضایی که مورد رسیدگی قرار گرفته‌اند - به صورت آزاد و رایگان - در دسترس افکار عمومی گذاشته ‌می‌شود تا شرح حال پرونده و شیوه «استنتاج قاضی» در معرض بررسی و قضاوت عموم قرار گیرد. به واقع در این مُدل، فرض بر این است که وقتی حکمی مورد راستی‌آزمایی و بررسی موشکافانه ناظران - به ویژه حقوقدانان، دانشگاهیان، محققین، دانشجویان حقوق و رسانه‌ها - قرار ‌می‌گیرد،‌ احتمال خبط و لغزش قاضی بسیار کمتر می‌شود.

فناوری شهروندی (در اصل فناوری اطلاعات) نوعی فناوری است که مداخله یا مشارکت مردم در توسعه قوی­‌تر را ممکن می‌سازد، ارتباطات شهروندان را تقویت می­‌کند، زیرساخت دولت را بهبود می‌­بخشد و معمولا صلاح عمومی را در نظر می‌گیرد. این فناوری شامل نرم‌افزارهای کاربردی شهروندی و پلتفرم‌هایی می‌شود که از نهادها و موسسات دولتی پشتیبانی می‌کنند و دیگر نرم‌افزارهایی که دستیابی به این اهداف را ممکن می‌سازند.

دولت بریتانیا در سال 2013 همزمان میزبان اجلاس سازمان همکاری باز (OGP) بود و ریاست G8 را نیز به عهده داشت. دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، از این سکوی مشترک برای شروع تعهد مثبت نسبت به شفافیت مالکیت ذینفع استفاده کرد (شناسایی مالکان واقعی شرکت‌ها که ابزار مهمی در از بین بردن توانایی شرکت‌های محافظ برای پوشاندن فساد مالی بود) که قابلیت مطرح کردن هنجارهای جهانی برای مساله مورد نظر را داشت. در پشت صحنه، ائتلاف گروه‌های جامعه مدنی بر فساد، تقلب، توسعه در خارج از کشور و عدالت مالیاتی تمرکز کرده بود که دستور کار را به کمک پایگاه داده پیشتاز داده شرکتی باز یعنی OpenCorporates به پیش می‌بردند.

در سال 2014، بزرگ‌ترین شیوع ابولا در تاریخ، در غرب آفریقا رخ داد. در ابتدا، اطلاعات در مورد ابولا واکنش‌ها در میان جمع‌آوری‌کنندگان داده بسیار متنوع بود و افرادی که توانایی انجام کاری را داشتند قدرت کافی برای کسب اطلاعات مربوطه را نداشتند. سه پروژه – مرکز واکنش ملی به ابولا در سیرالئون (NERC)، تبادل داده بشردوستانه سازمان ملل متحد (HDX) و ابولا GeoNode - کیفیت و دسترسی به اطلاعات مورد استفاده توسط بشردوستان و سیاست‌گذاران برای مقابله با بحران را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشیدند.

اعلام عمومی هزینه‌ها و بودجه مجلس وظیفه هر حکومتی محسوب می‌شود و مردم حق دارند که از وضعیت هزینه و بودجه مجلس خود مطلع باشند. در این گزارش مصور، نمونه‌ای از تجارب کشورهای مختلف در شفافیت هزینه‌ها و بودجه‌های مجلس و پارلمان درج شده است.

Gluten-free on the Move یک نرم‌افزار کاربردی است که برنده جایزه شده و برای کمک به افرادی که مبتلا به سلیاک هستند، طراحی شده تا به صورت کاملا جدی رژیم بدون گلوتن خود را که تنها راه درمان این بیماری است، دنبال کنند. این نرم‌افزار، نتیجه موافقتنامه  اشتراک‌گذاری داده بین سازمان سلیاک بریتانیا است که یک انجمن کمک به خود است، و برندبانک که بزرگترین فراهم کننده محتوای دیجیتال برای درگاه‌های خرده فروشی آنلاین است. مشارکت برندبانک و سلیاک بریتانیا، ویژگی‌های مشترک زیادی با دیگر موارد ارائه شده در این گزارش دارد، اما یک تفاوت مهم نشان می‌دهد: داده از نوع داده باز نیست و برندبانک، مجوز آن را برای سلیاک بریتانیا فراهم می‌کند. این مورد در این گزارش مطرح شده است تا اهمیت در نظر گرفتن حقایق واقعی در زمان ارزیابی تاثیر داده باز را نشان دهد. کسانی که تاثیرات داده باز را بررسی می‌کنند باید آماده مطرح کردن این سوال باشند: آیا این تاثیرات فقط به این دلیل روی می‌دهند که داده باز است؟ چه چیزی درباره این مجموعه داده می‌توان گفت که در این تاثیرات مشارکت می‌کند؟

با جهانی شدن اقتصاد و گسترش پیوندهای اقتصادی کشورها با یکدیگر، آمارها، دادهها و شاخص‌های مقایسه‌ای بین کشوری اهمیتی بیش از پیش یافته است. بر همین اساس برخی سازمان‌های معتبر بین‌المللی اقدام به گردآوری و انتشار آمارها و شاخص‌های مقایسه‌ای بین کشوری می‌نمایند.

بسیاری از مشکلاتی که دولت‌ها از حل آن‌ها عاجز هستد به راحتی و با استفاده از جمع‌سپاری قابل حل است. دولت فرانسه برای سنجش و تخمین دقیق میزان تابش آفتاب پلتفرمی جمع‌سپار را توسعه داده است. متن حاضر، مصاحبه با یک دانشمند داده از Etalab دولت فرانسه می‌باشد.

در مطلب قبل، به معرفی چیستی حکومت باز، داده باز و شفافیت پرداختیم. در این مطلب، حکومت باز و تأثیر آن در تغییر ساختارهای حکومت را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در سال 2013، هیات مدیره خیریه‌های آژانس مالیات کانادا (CRA) تمام داده‌های بازگشتی اطلاعات خیریه ثبت‌ شده T3010 از سال 2000 را از طریق پورتال اطلاعات دولت با مجوز داده تجاری باز، باز نمود. از این مجموعه داده برای شناسایی بخش غیر دولتی، بهبود حمایت از طریق ایجاد فهم مشترک میان تنظیم‌کنندگان و سازمان‌های خیریه و ایجاد محصولات اطلاعاتی برای اهداکنندگان، جمع‌آوری‌کنندگان اعانه و دریافت‌کنندگان کمک‌های مالی استفاده شد.

سیرالئون کشوری کوچک در غرب قاره آفریقا است که اقتصادش وابستگی فراوانی به منابع معدنی دارد. گواه آن سهم 79 درصدی صادرات این منابع در درآمدهای ارزی این کشور است. دولت سیرالئون برای حداکثر شدن منافع ملی و بالاتر رفتن درآمدهای خود از این بخش، اقدام به شفاف‌سازی از طریق اجرای EITI نموده است. یکی از نتایج این اقدام، ایجاد یک سامانه حدنگاری جامع بوده است.

پس از گذشت سه سال از ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، در این نوشتار، گزارشی از اقدامات دولت در راستای اجرایی سازی بند ۱۹ این سیاست‌ها مرتبط با موضوع «شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و …» ارائه شده است.