اندیشکده «شفافیت برای ایران»

با توجه به وجود قوانین الزام آور برای ایجاد شفافیت در امور مالی شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهرها در کشور، ولی میبینیم که به این قوانین عمل نمیشود، حال یا بخاطر عدم اطلاع مردم از حق قانونی خود و عدم مطالبه گری در این زمینه، و یا بخاطر مغفول نگاه داشتن این قوانین بوسیله برخی ذینفعان. نتیجه یکی است؛ ناکارآمدی و بستر مناسب برای فساد مالی...

در کشور ما سالانه 22 میلیارد دلار ارز از کشور به صورت قاچاق خارج می‌شود که این رقم معادل یک سوم از واردات کشور است. با وجود این که در ایران، بیست و چهار دستگاه و اداره به مبارزه با قاچاق می‌پردازند اما تنها سه درصد از این حجم گسترده قاچاق کشف و ضبط می شود. در سال‌های اخیر استفاده‌ی از سامانه‌های رهگیری کالا در کشورهای مختلف توانسته است کمک شایانی به برخورد با قاچاق انجام دهد، رویکردی که در ایران با یک تجربه ناموفق همراه بوده است. در این پست کوشیده‌ایم با مرور تجربه‌ی کشور ترکیه در استفاده از این سامانه و هم‌چنین مرور یک تجربه داخلی مشابه، راه‌حلی مناسب برای مبارزه با قاچاق کالا در کشور پیدا کنیم.

پارلمان ها متشکل از نمایندگان و وکلای ملل هستند. مردم با انتخاب نمایندگانشان در پارلمان حق دارند تا از نحوه عملکرد آنان اطلاع داشته باشند. یکی از شاخص های شفافیت در پارلمان های دنیا، شاخص شفافیت در بودجه و هزینه های خود پارلمان است. اینکه هر پارلمان چه هزینه هایی داشته است. هزینه های روند های اداری، هزینه های سفرهای خارجی نمایندگان، قراردادها و ... همگی باید برای مردم مشخص و واضح باشد، تا علاوه بر جلوگیری از فساد، زمینه پاسخگویی از نمایندگان در این موضوع ایجاد شود.

ویژه‌نامه‌ی تحلیلی رصد زیر نظر دفتر پژوهش مؤسسه فرهنگی هنری خراسان در شماره‌ی بهار 1395 خود در 120 صفحه بصورت ویژه به بررسی عملکرد وزارت بهداشت و به صورت خاص، طرح تحول نظام سلامت پرداخته است. در این شماره و در گزارشی که با همکاری گروه شفافیت برای ایران تدوین شده است، به بررسی موضوع شفافیت در نظام سلامت پرداخته شده است.

مشارکت شهروندان در اداره امور شهری می تواند با استفاده از روش های متفاوت و متنوعی  صورت پذیرد. یکی از این روش های مشارکت، همکاری شهروندان در تامین مالی پروژه های مختلف شهری  یا اصطلاحا «تامین مالی جمعی» است. در این پست با این روش که امروزه در بسیاری از پروژه های مختلف  از جمله پروژه های آموزشی،بهداشتی، عمرانی و .... استفاده می شود بیشتر آشنا خواهیم شد.

سازمان جهانی بهداشت، پروژه‌ای را با عنوان «اتحاد شفافیت دارویی (MeTA)» به صورت آزمایشی در چند کشور جهان هدایت کرده است. در پایگاه اینترنتی www.medicinestransparency.org اطلاعات مفصلی از نحوه‌ی شکل‌گیری و هدایت این پروژه در دسترس عموم مردم قرار دارد. متن پیش رو خلاصه‌ای از گزارش متا با عنوان «مروری بر نمونه آزمایشی» است. این گزارش به صورت کامل در 32 صفحه از طریق این پیوند در دسترس است.

یکی از کشورهای اجرا کننده EITI ، همسایه شرقی ما، جمهوری اسلامی افغانستان است. این کشور که سالهاست با جنگ های داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می کند، دچار فساد مزمن اداری است. با توجه به منابع غنی معدنی موجود در افغانستان، ایجاد شفافیت در این حوزه را یکی از مهم ترین راه های پیشرفت است. اجرای EITI هرچند تا کنون مزایای مهمی در این کشور به همراه داشته است، اما به نظر می رسد راه زیادی در پیش باشد.

«لابراتوار نوآوری ترافورد» با استفاده از داده باز انواع راه حل های ابتکاری برای تجزیه و تحلیل مسائلی که در شهر ترافورد اتفاق می افتد را  برای استفاده توسط سیاست گذاران و مشارکت و تعامل بیشتر با مردم ارایه می کند.در این پست به معرفی برخی از ویژگی ها و بخش های این پایگاه  کاربردی می پردازیم.

در ویدئوی پیش‌رو، خلاصه‌ای از آنچه تا به حال در حوزه‌ی شفافیت نظام سلامت تهیه شده در دانشگاه علوم پزشکی لرستان ارائه شده است. این جلسه به دعوت بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در تاریخ 23 اردیبهشت 1395 برگزار شده است. در ادامه علاوه بر مشاهده‌ی این ارائه می‌توانید راه حلی جهت مطالبه‌ی شفافیت در نظام سلامت را مطالعه کنید.

بنیاد شفافیت صنایع استخراجی Extractive Industries Transparency Initiative) EITI)، یک استاندارد جهانی در بخش های نفت، گاز و  مواد معدنی است که در سال 2003 تاسیس شد تا از طریق انتشار کامل و تایید پرداخت های صورت گرفته که از سوی شرکت ها و درآمدهایی که از این طریق نصیب دولت شده است، مدیریت بهینه منابع در کشورهای غنی ارتقا یابد. قبلا (اینجا) EITI معرفی شده بود. فایل ضمیمه گزاره برگ این سازمان بین المللی است که برای اولین بار توسط شفافیت برای ایران به زبان فارسی منتشر می‌شود.

پایگاه اینترنتی طبایع (tabaye.ir) جایی برای آموزش مباحث طب سنتی و البته معرفی پزشکان و مراکز طب سنتی است. در ادامه به معرفی برخی ویژگی‌های این سامانه‌ی ایرانی می‌پردازیم.

پایگاه PlaceSpeak محلی برای مشاوره و نظرخواهی برای حل مشکلات هر منطقه و محله است که از طریق آن افراد هر منطقه می توانند در مورد پروژه‌ها، برنامه‌ها،مشکلات و مسائل مربوط به محله خود اظهار نظر کنند و در حل هر چه بهتر آن ها بکوشند. این پایگاه در اصل محلی برای دریافت بازخوردو ایجاد یک حلقه مشورتی بین مردم و مسئولین برای مسائل هر منطقه و در یک کلام پایگاهی برای «تعامل باز و شفاف مردم و مسئولین» است.

شناسایی مناطق جرم‌خیز شهری این فرصت را در اختیار پلیس و مردم قرار می‌دهد تا بتوانند اقدامات پیش‌گیرانه‌ی جدی‌تری را انجام بدهند.در این مطلب سعی داریم ضمن معرفی دو سامانه از شهرهای لندن و بریزبین، نگاهی به تجربه کشورمان در این زمینه بیاندازیم.